Ափեր Նյու Յորքի ծոցը կամ Ափեր ծոցը Նյու Յորքի և Նյու Ջերսի նավահանգստի ավանդական սիրտն է, և հաճախ կոչվում է Նյու Յորքի նավահանգիստ։ Այն Մանհեթենի, Բրուքլինի, և Ստատեն կղզու ու Հուդզոնի շրջանների Նյու Ջերսի նահանգներում է, Ջերսի Սիթիի և Բայոնայի ինքնավար շրջաններում[3]։

Ափեր Նյու Յորք ծոց
Նյու Յորքի նավահանգիստը՝ կարմիրով ցույց է տրված Ափեր Նյու Յորքի ծովածոցը։ Այն հարավում միացված է Լոուեր Նյու Յորքի ծովածոցով։ Էլիսի կղզին (հյուսիս) և Ազատության կղզին (հարավ) ծոցի հյուսիս-արևմտյան անկյունում են։
ՏեսակԽորշ և ծոց
Երկիր ԱՄՆ[1]
ՎարչատարածքԲրուքլին[1], Ռիչմոնդ շրջան[1][2], Հուդզոն շրջան[1] և Նյու Յորք շրջան[1][2]
ԲԾՄ−2 մետր[1]
Մասն էՆյու Յորքի ծոց
Ավազանի երկիր Նյու Յորք
Լիճ հոսող գետՀուդզոն[2], Իսթ Ռիվեր[2] և Gowanus Canal?[2]
Քարտեզ
Քարտեզ

Ակնարկ խմբագրել

Ափեր ծոցը սնվում է Հուդզոն գետի ջրերով (պատմականորեն կոչվում է Հյուսիսային գետ, քանի որ այն անցնում է Մանհեթենով), ինչպես նաև Գովանուսի ջրանցքի ջրերով։ Այն կապված է Լոուեր Նյու Յորքի ծովի ափի կիրճով, Նյուարկ ծոցից մինչև Կիլ վան Կուլ և Արևելյան գետի «Long Island Sound»-ի հետ, որը, չնայած անվանմանը, իրականում մակընթացության նեղուց է։ Այն ապահովում է Հուդզոն գետի ջրերի հիմնական անցուղին, քանի որ այն դատարկվում է կիրճով։ Հուդզոնի ալիքը, քանի որ անցնում է նավահանգիստով, կոչվում է Անխորջի ալիք և գտնվում է նավահանգստի կեսին մոտավորապես 50 ոտնաչափով[4]։

2012 թվականի ապրիլին սկսվեց Բրուքլինի և Ստատեն կղզու երկու ջրատարի փոխարինման նախագիծը, որը, ի վերջո, թույլ կտա գրեթե 100 ոտնաչափով (30 մ) ջրանցք փորել[5][6]։

Այն պարունակում է մի քանի կղզիներ՝ ներառյալ նահանգապետների, Արևելյան գետի բերանի մոտակայքի կղզիները, ինչպես նաև Էլլիս կղզին, Լիբերթի կղզին և Ռոբինզ տորջրյա ժայռը, որոնք օժանդակում են Նյու Ջերսի նահանգի նավահանգստի խոշոր ստորջրյա ջրավազանին։ Ստորջրյա ժայռը պատմականորեն եղել է աշխարհի խոշորագույն ոստրեից կազմված հատակներից մեկը և ապահովում է քաղաքացիների բոլոր դասերի սննդակարգի հիմնական մասը` տեղական և տարածաշրջանային, մինչև 19-րդ դարի վերջը, երբ հատակներն աղտոտվում էին[7]։

Պատմականորեն այն չափազանց կարևոր դեր է խաղացել Նյու Յորքի մետրոպոլիտենի տարածքի առևտրում։ Ազատության ազգային հուշարձանը հիշեցնում է ներգաղթյալների փորձը 19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի սկզբին։

1950-ական թվականներից ի վեր բեռնարկղային բեռնափոխադրումները հիմնականում իրականացվում էին Կիլլ վան Կուլի միջոցով դեպի Պորտ Նյուարկ-Էլիզաբեթ ծովային տերմինալ, որտեղ այն համախմբվում է ցամաքային փոխադրման ավելի հեշտ ավտոմատացված փոխանցման համար[8]։ Որպես հետևանք, Ափեր ծոցի ջրային արդյունաբերությունները անկում են ապրել, ինչը հանգեցրել է վերածննդի բազմազան պլանների, չնայած կարևոր ծովային կրառությունները մնում են «Red Hook»-ում, «Port Port»-ում, «MOTBY»-ում, «Constable Hook»-ում և «Staten Island»-ի ափին։ «Liberty State Park»-ը բացվել է 1976 թվականին։ Վերջին տարիներին այն դարձել է հանրաճանաչ նավարկություն և հանգստի վայր։

Նավահանգիստն անցնում է Ստատեն կղզու գետանցքով, որը գտնվում է Ուայթհոլ փողոցում՝ Մանհեթենի հարավային ամենաբարձր ծայրում՝ Մարտկոցների այգու (հարավային գետանցք) և Սուրբ Ջորջի Ռիչմոնդ կղզու հարևանությամբ գտնվող Ռիչմոնդ նահանգի Բորոյի սրահի և Ռիչմոնդ շրջանի Գերագույն դատարանի հարևանությամբ։ «NY» ջրանցքը գործարկում է երթուղիները դեպի լեռնաշղթա և նեղուցով դեպի Սենդի Հուկի մոտակայքում գտնվող վայրերը[9]։

Ափեր ծոցը աջակցում է ծովային շատ բազմազան բնակչությանը՝ թույլ տալով ձկնորսություն, առավելապես գծավոր բասի և կապույտ ձկների համար[10]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Geographic Names Information System
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Gazetteer
  3. Hudson County New Jersey Street Map. Hagstrom Map Company, Inc. 2008. ISBN 0-88097-763-9.
  4. «"Anchorage Channel dredging project"». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 8-ին.
  5. «NY Mayor Bloomberg Helps Launch New York Harbor Siphons Project» (PDF). Tunnel Business Magazine. June 2012. էջ 7. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 15-ին.
  6. «Replacement of Anchorage Channel Water Siphons». New York City Economic Development Commission. 2013 թ․ փետրվարի 13. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 15-ին.
  7. Kurlansky, Mark (2006). The Big Oyster. Random House Trade paperbacks. ISBN 978-0-345-47639-5.
  8. Rieff, Henry, «Interpretations of New York-New Jersey Agreements 1834 and 1921» (PDF), Newark Law Review, 1 (2)
  9. New York Harbor ferry routes:map and info, panynj.gov; accessed May 3, 2020.
  10. Hudson River Estuary, NYS Dept. of Environmental Conservation website; accessed May 3, 2020.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ափեր Նյու Յորք ծոց» հոդվածին։