Արևելյան մտրակակոթ

բույսերի տեսակ
Արևելյան մտրակակոթ
Արևելյան մտրակակոթ
Արևելյան մտրակակոթ
Դասակարգում
Թագավորություն  Բույսեր (Plantae)
Ենթատիպ Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ Գորտնուկածաղկավորներ (Ranunculales)
Ընտանիք Գորտնուկազգիներ (Ranunculaceae)
Ենթաընտանիք Գորտնուկայիններ (Ranunculoideae)
Տրիբա Anemoneae
Ցեղ Մամրիչ (Clematis)
Տեսակ Արևելյան մտրակակոթ (C. orientalis)
Միջազգային անվանում
Clematis orientalis

Մամրիչ արևելյան (լատին․՝ Clematis orientalis), հրանունկազգիներ ընտանիքի, մամրիչ ցեղի բույս։

Նկարագրություն խմբագրել

4-6 մ բարձրությամբ, կիսափայտացած ցողուններով լիան է։ Բույսի բոլոր օրգանները խիտ գանգրամազմզուկապատ են կամ մերկ։ Տերևները փետրաձև են, մոխրականաչավուն, հաստավուն և կոշտ, տերևիկների ձևը և չափերը խիստ բազմազան են։ Ներքին տերևիկները սովորաբար 3-5 բլթականի են, երբեմն՝ եռամասնանի, ձվաձև, 1,5-5 սմ երկարությամբ։ Ծաղիկները հավաքված են ծոցային ոչ մեծ հուրաններում, բազմաթիվ են, դեղնավուն, արտաքինից հաճախ կարմրավուն։ Բաժակաթերթիկները 4-ն են, էլիպսաձև մինչև երկարավուն էլիպսաձև, 1,5-2,5 սմ Երկարությամբ, երկու կողմից կարճ թաղիքամազմզուկապատ, սրածայր։ Սերմնապտղիկները հասնում են 3 մմ երկարության, փետրամազմզուկապատ ելուստներով։ Ծաղկում է հունիս-օգոստոսին, պտուղները հասունանում են սեպտեմբեր-հոկտեմբերին։

Տարածվածություն խմբագրել

Տարածված է Կովկասում, Ղրիմում, Միջին Ասիայում, Մոնղոլիայում, Չինաստանում, Փոքր Ասիայում, Իրանում։ Հայաստանի տարածքում հանդիպում է հյուսիսարևելյան անտառային և կենտրոնական շրջաններում, Զանգեզուրում, որտեղ հանդիպում է ամենուրեք, ծովի մակերևույթից 1100-1200 մ բարձրության վրա, բացատներում, անտառեզրերում, թփուտներում, հաճախ գետահովիտներում։

Կիրառություն խմբագրել

Հեռանկարային է Հայաստանի չոր կլիմա ունեցող շրջանների հատկապես՝ Արարատյան դաշտի բնակավայրերի կանաչապատման համար, Երևանում և այլ բնակավայրերում հանդիպում է աննշան քանակությամբ, սակայն աչքի է ընկնում մեծ դիմացկունությամբ և արագ աճով, առատորեն ծաղկում և պտղաբերում է[1]։ Մեր հանրապետությունում հանդիպում է խոնավ աճատեղերում, ինչպես նաև չոր քարքարոտ տարբեր թեքության լեռնալանջերին։ Հողի հանդեպ պահանջկոտ չէ։ Աչքի է ընկնում բարձր չորադիմացկունությամբ և ցրտադիմացկունությամբ։ Հեռանկարային է հանրապետության ստորին և միջին լեռնային գոտիների բնակավայրերի կանաչապատման համար։ Առանձնապես բարձր գեղազարդ է աշնանը՝ պտուղների հասունացման շրջանում։

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Հարությունյան Լ․ Վ․, Հարությունյան Ս․ Լ․, Հայաստանի դենդրոֆլորան, հ. 1, Երևան, «Լույս հրատարակչություն», 1985, էջ 127։

Գրականություն խմբագրել

  • Ծառագիտություն, Ժ. Հ. Վարդանյան