Արշակ Միրաքյան

Արշակ Միրաքյան;
Ծնվել է	մարտի 9, 1929
Ծննդավայր	Թաթուլ, Էջմիածնի գավառ, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	ապրիլի 25, 1995 (66 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոսկվա, Ռուսաստան
Քաղաքացիություն	Հայաստան և Ռուսաստան
Կրթություն	Երևանի պետական համալսարան (1953)
Գիտական աստիճան	հոգեբանական գիտությունների դոկտոր
Մասնագիտություն	հոգեբան

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Միրաքյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Արշակ Իսրաելի Միրաքյան (մարտի 9, 1929(1929-03-09), Թաթուլ, Էջմիածնի գավառ, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - ապրիլի 25, 1995(1995-04-25), Մոսկվա, Ռուսաստան), հայազգի ռուս հոգեբան, հոգեբանական գիտությունների դոկտոր։ Ընդհանուր հոգեբանության ոլորտի մասնագետ, կայուն֊անկայուն ընկալման և ընկալման տրանսցենդենտալ հոգեբանության կոնցեպցիաների հեղինակ։

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է 1929 թվականի մարտի 9-ին Խորհրդային Հայաստանի Թալինի շրջանի Փիրմալակ գյուղում։ Հայրը, ով դպրոցի ուսուցիչ էր, վաղ է մահացել։ Ինքնուրույն սովորել է ժամացույցներ վերանորոգել և այդպես գումար է վաստակել՝ օգնելով ընտանիքին։

1953 թվականին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի լեզվաբանական ֆակուլտետը։ Մինչև 1955 թվականը աշխատել է Երևանի ազգային գրադարանում։ Այդ ժամանակահատվածում նա տարված էր գրական գործունեությամբ, սակայն կուսակցական գրաքննադատության տակ գտնվող այդ ոլորտում ապագա չտեսնելով, նա որոշում է, որ ստեղծագործելու ազատություն կարող է գտնել տեխնիկայի ոլորտում։

Նա աշխատանքի է ընդունվում Երևանի Էլեկտրական սարքերի գորարանում և հաճախում է Երևանի պոլիտեխնիակական համալսարանի երեկոյան կուրսերը։ Զբաղվում է արտադրական գործընթացների ավտոմատացմամբ։ Նրան, որպես տաղանդավոր երիտասարդ գյուտարար, ուղարկում են Մոսկվա Ազգային տնտեսության ձեռքբերումների ցուցահանդեսի։ Մոսկվայում նա ծանոթանում է գիտնական Դմիտրի Ալեքսանդրովի Օշանինի հետ, ով այդ ժամանակ ղեկավարում էր ԽՍՀՄ ՀԳԱ Հոգեբանության ինստիտուտի ինժեներական հոգեբանության լաբորատորիան և ԽՍՀՄ֊ում առաջին Էրգոնոմիկայի ինստիտուտի կազմակերպիչն էր։

1962 թվականին Միրաքյանը դառնում է ԽՍՀՄ ԿՌԱ-֊ի Հոգեբանության ինստիտուտի ասպիրանտ։ Այնտեղ սովորելուց նա զբաղվում է տեսողական ընկալման կայունության խնդրով։ 1971 թվականին նա պաշտպանում է թեկնածուական դիսերտացիա «Մեծությունների տեսողական ընկալման կայունության ուսումնասիրություն» թեմայով։

1976 թվականից ղեկավարել է ընկալման հոգեբանության լաբորատորիան։ 1988 թվականին պաշտպանեց դոկտորական դիսերտացիա «Ընկալման կայունություն և բազմաֆունկցիոնալություն» թեմայով։

Գիտական գործունեություն խմբագրել

Միրաքյանի գիտական հետաքրքրությունների շրջանակը կապված է անմիջական֊զգայական արտացոլման գործառնական ճկունության սկզբունքների ուսումնասիրության, ինչպես նաև արհեստական համակարգերում այդ սկզբունքների մոդելավորման հնարավորության հետ։

Միրաքյանի հիմնական գիտական ձեռքբերումը կայանում է անմիջական֊զգայական ընկալման գործընթացների ուսումնասիրության մեջ սկզբունքայնորեն նոր ուղղության՝ ընկալման տրանսցենդենտալ հոգեբանության զարգացման մեջ^[1]։

Միրաքյանը վերլուծել է ընկալման խնդիրների ավանդական ուսումնասիրման պատմա֊փիլիսոփայական և մեթոդոլոգիական հիմքերը։ Ցույց է տվել, որ հետազոտողների մտածողության խոր էմպիրիկ հիմքերի արդյունքում ընկալման խնդիրների ուսումնասիրությունը կառուցվել է արդեն արտացոլված, արտացոլման գործընթացի արդյունքների վրա, ինչի արդյունքում այդ արդյունքները ստեղծող գործընթացի օրինաչափությունները մնում են անփոփոխ։ «Արդյունավետ» մոտեցման սահմաններից դուրս գալու միջոցը Միրաքյանը տեսնում էր նյութականի և հոգեկանի միասնականության և դրանց զարգացման սկզբունքների ընդհանրության մեջ։ Որպես այդպիսի սկզբունքներ նա առաջարկել է կառուցվածքային֊գործընթացային անիզոտրոպության, տարածա֊ժամանակային դիսկրետիզացիայի, համաներկայացվածության, անիզոտրոպ հարաբերությունների ձևավորման սկզբունքները^[2]։

Միրաքյանի հետազոտությունները հիմք են ստեղծել արտացոլման արհեստական համակարգերում ընկալման մոդելավորման հետ կապված մի շարք գործնական խնդիրների արդյունավետ լուծման համար^[3]։

Գիտական աշխատություններ խմբագրել

Психология пространственного восприятия / А. И. Миракян, 205,[1] с. 21 см, Ереван Айастан 1990
Контуры трансцендентальной психологии / Миракян А. И. ; Рос. акад. наук, Ин-т психологии, 22 см, М. Ин-т психологии РАН 1999-
Принципы порождающего процесса восприятия, ред. и соавт., М., 1992
Константность и полифункциональность восприятия / А. И. Миракян, 216 с. ил. 20 см, М. Б. и. 1992

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Институт психологии россиской академии наук. Кто есть кто в российской психологии
↑ Дельфия.Миракян Аршак Исраелович Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine
↑ Армянская энциклопедия фонда «Хайазг» Миракян Аршак Исраелович

Աղբյուրներ խմբագրել

Страницы жизни и творчества А.И. Миракяна

[1] Институт психологии россиской академии наук. Кто есть кто в российской психологии

[2] Дельфия.Миракян Аршак Исраелович Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine

[3] Армянская энциклопедия фонда «Хайазг» Миракян Аршак Исраелович

[1]

[2]

[3]

Արշակ Միրաքյան
Ծնվել է	մարտի 9, 1929(1929-03-09)
Ծննդավայր	Թաթուլ, Էջմիածնի գավառ, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	ապրիլի 25, 1995(1995-04-25) (66 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոսկվա, Ռուսաստան
Քաղաքացիություն	Հայաստան և Ռուսաստան
Կրթություն	Երևանի պետական համալսարան (1953)
Գիտական աստիճան	հոգեբանական գիտությունների դոկտոր
Մասնագիտություն	հոգեբան