Արմավաթուփ

Արմավաթուփ
Դասակարգում
Թագավորություն	Բույսեր (Plantae)
Ինֆրաթագավորություն	Streptophyta
Վերնաբաժին	Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta)
Տիպ/Բաժին	Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta)
Ենթատիպ	Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytina)
Կարգ	Մեխակածաղկավորներ (Caryophyllales)
Ընտանիք	Կարմրանազգիներ (Tamaricaceae)
Ցեղ	Արմավաթուփ (Myricaria) Desv.

Արմավաթուփ, մուրտ (լատ.՝ Myricaria), կարմրանազգիների ընտանիքի տերևաթափ թփերի և կիսաթփերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 10, ՀՀ-ում՝ 1 տեսակ՝ արմավաթուփ աղվեսագի (M. alopecuroides)։

Ձևաբանություն

Ցողունը շագանակամոխրագույն է, բարձրությունը՝ 1, 5-2 մ։ Տերևները մանր են, նստադիր, գծանշտարաձև, ամբողջաեզր, ընձյուղի երկայնքով խիտ դասավորված։ Ծաղկաբույլը հասկ է, ծաղիկները՝ վարդագույն, կարմիր կամ սպիտակ։ Ծաղկում է ապրիլից մինչև ուշ աշուն։ Պտուղը տուփիկ է։ Դեղաբույս է. պարունակում է աղաղանյութեր (հիմնականում՝ կեղևում), վիտամին C (տերևներում)։ Բույսի կանաչ մասերի եփուկն օգտագործում են կանանց հիվանդությունների ժամանակ։ Խոնավասեր է, պահանջկոտ է հողի նկատմամբ, ցրտադիմացկուն է և լուսասեր։ Բույսի կեղևը գործածում են սև ներկ ստանալու համար։ Լայն կիրառում ունի ժողովրդական բժշկության մեջ։

Կանաչ շինարարությունում այն օգտագործում են որպես կենդանի ցանկապատ։

Տարածվածություն

Տարածված է Կովկասում, Արևմտյան Եվրոպայում, Իրանում, Հնդկաստանում, Մոնղոլիայում, Ճապոնիայում, Չինաստանում,ինչպես նաև Հայաստանի գրեթե բոլոր մարզերում։ Աճում է գետափերին, չոր գետահովիտներում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։