Արիստոլոխիա վրացական
| Արիստոլոխիա վրացական | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Պղպեղածաղկավորներ (Piperales) |
| Ընտանիք | Զրվանդազգիներ (Aristolochiaceae) |
| Ցեղ | Զրվանդ (Aristolochia) |
| Տեսակ | Արիստոլոխիա վրացական (A. iberica) |
| Միջազգային անվանում | |
| Aristolochia iberica | |
Արիստոլոխիա վրացական (լատին․՝ Aristolochia iberica Fisch.), արիստոլոխիազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Բազմամյա կոճղարմատավոր խոտաբույս է։ Ցողունները ուղիղ կանգնած են, պարզ, չճյուղավորված և ունեն 25–45 սմ բարձրություն։ Տերևները խոշոր են, ամբողջական, լայն սրտաձև–օվալ։ Ծաղկապատը խոշոր է 3,5–4,5 սմ, սպիտակականաչավուն, ձագարաձև, կորացած։ Ծաղիկը տեղավորված է տերևի տակ[1]։
Տարածվածություն խմբագրել
Հայաստանում հանդիպում է միայն Իջևանի ֆլորիստական շրջանում։ Աճում է նաև Վրաստանում և Հյուսիսարևելյան Անատոլիայում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է ստորին լեռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից 600-1300 մ բարձրությունների վրա, անտառի ծածկոցի տակ։ Ծաղկում է մայիս-հունիս ամիսներին, պտղաբերում՝ հունիս-հուլիսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Վտանգված տեսակ է։ Հայտնի է ընդամենը մեկ պոպուլյացիա Հյուսիսային Հայաստանի անտառներում։ Տարածման և բնակության շրջանները 500 կմ²-ից փոքր են։ Տեսակին կապված անտառտնտեսական աշխատանքների հետ տարածման և բնակության շրջանների նվազում է սպառնում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված էր որպես հազվագյուտ տեսակ։ CITES–ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում ընդգրկված չէ։
Պահպանության միջոցառումներ չեն իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արիստոլոխիա վրացական» հոդվածին։ |