Արթիկ
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Արթիկ (այլ կիրառումներ)
Արթիկ, քաղաք Հայաստանի Շիրակի մարզում՝ մարզկենտրոնից 20 կմ հարավ-արևելք՝ 105 կմ դեպի հյուսիս-արևմուտք Երևանից։ Գտնվում է Արագած լեռան հյուսիսարևմտյան լանջին։ Քաղաքով անցնում է Մարալիկ-Արթիկ-Գյումրի երկաթուղին։ Տվյալ պահին երկաթուղու շահագործման կարգավիճակը անհայտ է։ Ավտոմոբիլային ճանապարհներով կապված է Երևան-Գյումրի, Գյումրի-Ապարան խճուղիների հետ: Հարուստ է հրաբխային ծագում ունեցող շինանյութերով (տուֆ, պեմզա, բազալտ, խարամ):
| Քաղաք | ||
|---|---|---|
| Արթիկ | ||
 Արթիկի համայնապատկեր | ||
| Կոորդինատներ: 40°37′0″ հս․ լ. 43°57′0″ ավ. ե. / 40.61667° հս․. լ. 43.95000° ավ. ե. | ||
| Երկիր |  Հայաստան | |
| Մարզ | Շիրակի | |
| Հիմնադրված է | 1939 թ. | |
| Տվյալ կարգավիճակում | 1945 թվականից | |
| Մակերես | 31,5 կմ² | |
| ԲԾՄ | 1 859 մ | |
| Կլիմայի տեսակ | 507 | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 18 900[1] մարդ (2012) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | |
| Տեղաբնականուն | Արթիկցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| Հեռախոսային կոդ | +374 (244) | |
| Փոստային ինդեքսներ | 3001-3007 | |
| Ավտոմոբիլային կոդ | 27 | |
| Պաշտոնական կայք | artik.am | |
| ||
ԲնակչությունԽմբագրել
Նախնիները 1829-1830 թվականներին ներգաղթել են Կարսից և Կարինից։ Նախկինում կոչվել է Արդիք, Արդիկ, Յարդք
Արթիկի ազգաբնակչության փոփոխությունը.[2]
| Տարի | 1831 | 1873 | 1897 | 2001 | 2004 | 2015 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 647 | 2359 | 2950 | 17561 | 17500 | 18900 |
Ժողովրդագրական աճԽմբագրել
- Աղբյուրներ. Ազգ. վիճ. ծառայություն, Հայաստանի համայնքների միություն
ՏնտեսությունԽմբագրել
Քաղաքում գործում են «Արթիկտուֆ» կոմբինատը (1927 թ.) և արդյունաբերական այլ ձեռնարկություններ։ Տնտեսության կարևոր ճյուղերից է գյուղատնտեսությունը։ Բնակչությունը զբաղվում է դաշտավարությամբ և անասնաբուծությամբ։
Պատմամշակութային կառույցներԽմբագրել
Արթիկի շրջակայքը հարուստ է հայկական մշակույթի հուշարձաններով։ Հայտնաբերվել են դամբարանադաշտեր, կավանոթների, զարդերի, զենքերի հնագույն նմուշներ (մ.թ.ա. XIV - IX դարեր)։
Քաղաքն ունի Սուրբ Գևորգ կամ Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ (VI դար), Սուրբ Աստվածածին (Սուրբ Մարինե, V դար), Սուրբ Ստեփանոս (Լմբատավանք, VI-VII դարեր) եկեղեցիները: Քաղաքը հարուստ է միջնադարյան ժողովրդական ճարտարապետության նմուշներով՝ տուֆաշեն հսկայական ջրատար խողովակներով, ջրաղացների, գմբեթածածկ բնակելի տներով։
Տես նաևԽմբագրել
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ «Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2015 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ,»։ Վերցված է 2015 Օգոստոսի 9
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 34»։ Վերցված է 2014 Ապրիլի 24
