Ավստրիայի հոգևոր հովվություն
Ավստրիայի հոգևոր հովվություն[1], Հայաստանյայց առաքելական սուրբ եկեղեցու՝ Եվրոպայի տարածքում գտնվող կրոնական կազմակերպություններից մեկը, որը ներկայացնում է առաքելական ավստրիահայության հոգևոր կյանքը[2]։ Ենթարկվում է Կենտրոնական Եվրոպայի հայրապետական պատվիրակությանը (Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին)։
Պատմություն
խմբագրել20-րդ դարի ընթացքում ավստրիահայերի թիվն աճեց Հայոց ցեղասպանության հետևանքով։ Դեռ 1912-1913 թվականներին՝ նախքան առաջին համաշխարհային պատերազմը, Ավստրիայի Հայ առաքելական եկեղեցական վերակազմակերպված համայնքի «եկեղեցական միությունը» Վիեննայի կենտրոն թաղամասում (Wien I, Dominikanerbastei 10) հիմնում է սուրբ Փրկիչ մատուռը՝ հոգևոր հովիվ ունենալով Ռումինիայի Սուչավա քաղաքից Վիեննա հրավիրված Արիստակես քահանա Ֆեսլյանին։ Վերջինս իր հետ է բերում Սուչավայի սուրբ Հարություն և սուրբ Սիմեոն եկեղեցիներից ու Զամկա վանական համալիրից հոգևոր պաշտամունքի գրքեր ու անոթներ, որոնք օգտագործվում են մինչև այսօր։ 1923 թվականից Ավստրիայի և Գերմանիայի հոգևոր հովիվ է դառնում ռումինահայ մեկ այլ քահանա՝ Տեր Եղիշե քահանա Ություճյանը (հետագայում ծայրագույն վարդապետ), որի մահից չորս տարի անց միայն՝ 1962 թվականին, ավստրիահայոց հոգևոր հովվությունը ստանձնում է Մեսրոպ վարդապետ Գրիգորյանը (հետագայում եպիսկոպոս, ապա՝ արքեպիսկոպոս)[2], որը նաև նաև Կենտրոնական Եվրոպայի հայրապետական պատվիրակն էր մինչև 2019 թվականը։
1964 թվականին վիեննահայերի ջանքերով քաղաքի 3-րդ թաղամասում (Wien III, Kolonitzgasse 11) ձեռք է բերվում ազգային կալվածք, որտեղ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Վազգեն Ա. Պալճյանի միջնորդությամբ լոնդոնաբնակ Հռիփսիմե Հալաճյան-Թրիքի միջոցներով սկսում է նորակառույց Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցու շինարարությունը, որն օծվում է 1968 թվականին՝ Վազգեն Ա-ի կողմից։ Եկեղեցու ճարտարապետն էր Էդուարդ Սարապյանը։
Եկեղեցու բակում 1984 թվականին տեղադրվել է հուշարձան՝ Մեծ եղեռնի զոհերի հիշատակին։ Համայնքի եկեղեցական վարչությունը, նորակառույց եկեղեցու շուրջը հայերին համախմբելու նպատակով, համայնքի միջոցներով գնել է շենք, որը դարձել է Ազգային տուն։ 1981 թվականին նույն շենքում բացվել է միակ և ցայսօր գործող «Հովհաննես Շիրազ» շաբաթօրյա դպրոցը, որի գործունեությունը գլխավորում են եկեղեցական վարչությունն ու ծնողական խորհուրդը։ 1962 թվականից ավստրահայ համայնքի հոգևոր հովիվն է Մեսրոպ արքեպիսկոպոս Գրիգորյանը, որը նաև Կենտրոնական Եվրոպայի հայրապետական պատվիրակն է։
2019 թվականին Տեր Տիրան եպիսկոպոս Պետրոսյանը նշանակվել է Կենտրոնական Եվրոպայի հայրապետական պատվիրակ։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն (2007 թվականի նոյեմբերի 23-ի N 1390-Ն որոշում). «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիություն ստանալու, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիությունը դադարեցնելու համար անհրաժեշտ փաստաթղթերի ցանկը և դրանք ներկայացնելու կարգը սահմանելու մասին (N 4 հավելված՝ Եկեղեցական այն կառույցների ցանկ, որոնց կողմից տրված մկրտության մասին փաստաթուղթը (հաստատված օտարերկրյա պետություններում Հայաստանի Հանրապետության դիվանագիտական ներկայացուցչության կամ հյուպատոսական հիմնարկի կողմից, մկրտվածի կամ նրա ծնողի ազգությամբ հայ լինելու մասին նշումով) համարվում է ազգությամբ հայ լինելը հաստատող փաստաթուղթ)». arlis.am.
- ↑ 2,0 2,1 Ռազմիկ Թամրազյան-Հարթունյան. «Հայերն Ավստրիայում». austria.mfa.am. Ավստրիայում Հայաստանի դեսպանություն.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է Քրիստոնյա Հայաստան հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո: 
|