Ավստրալիայի օրհներգ

Ավստրալիայի օրհներգ
Տեսակ	օրհներգ և երաժշտական գործ/ստեղծագործություն
Բառերի հեղինակ	Փիթեր Դոդս ՄաքՔորմիք
Երգահան	Փիթեր Դոդս ՄաքՔորմիք
Երկիր	Ավստրալիա
Հաստատված	1984
	National anthem of Australia Վիքիպահեստում

Ավստրալիայի օրհներգը, «Զարգացի՛ր, չքնա՛ղ Ավստրալիա» (անգլ.՝ Advance Australia Fair), ստեղծվել է Փիթեր Դոդս ՄաքՔորմիքի կողմից 1878 թվականին։ 1984 թվականին Ռոբերտ Հոուքի լեյբորիստական կառավարությունը դրանով փոխարինեց Մեծ Բրիտանիայի օրհներգ օրհներգն այն բանից հետո, երբ ավստրալիացիների շրջանում հարցումները ցույց տվեցին, որ «Advance Australia Fair»-ը նրանց շրջանում ամենատարածված նոր օրհներգի տարբերակն է։

Ստեղծման պատմություն խմբագրել

Փիթեր Դոդս ՄաքՔորմիք՝ «Advance Australia Fair»-ի ստեղծողը:

Advance Australia Fair-ն առաջին անգամ հրապարակայնորեն կատարվել է Սիդնեյում 1878 թվականի նոյեմբերի 30-ին։ Հենց այս երգով 10 000 մարդուց բաղկացած երգչախումբը ողջունեց 1901 թվականի հունվարի 1-ին Ավստրալիական Միության ստեղծումը։ Առաջին կատարումից երեսուն տարի անց կառավարությունը ՄաքՔորմիքին խրախուսեց 100 ֆունտով։ Երգը լայնորեն օգտագործվում էր պաշտոնական միջոցառումներում և գովազդում՝ չունենալով պաշտոնական կարգավիճակ։

1973 թվականին կազմակերպվեց առաջին ազգային մրցույթը նոր, «իսկական» օրհներգ գտնելու համար։ Այս մրցույթի արդյունքներով եզրափակիչ եռյակում հայտնվեցին Advance Australia Fair, Waltzing Matilda և Song of Australia երգերը։ Հաջորդ տարի Վիճակագրության պետական բյուրոն հարցում անցկացրեց 60 000 մարդկանց շրջանում, ինչն էլ հենց Advance Australia Fair երգը բարձրացրեց առաջին հորիզոնական։

1977 թվականի մայիսի 21-ին պետությունը հանրաքվե անցկացրեց ազգային օրհներգն ընտրելու համար. քաղաքացիներին առաջարկվեց ընտրություն կատարել վերոնշյալ երեք երեգերի և Մեծ Բրիտանիայի God Save the Queen օրհներգի միջև։ Advance Australia Fair երգը հաղթեց՝ հավաքելով 43.6% ձայներ, երկրորդ տեղում Waltzing Matilda 28.5% ձայներով, Song of Australia երգը հավաքեց ձայների 9.65%-ը, իսկ գործող God Save the Queen օրհներգը՝ 18.78%^[1]: 1984 թվականի ապրիլի 19-ին համաժողովրդական ընտրությունը վավերացվեց կառավարության և գեներալ-նահանգապետի կողմից։

Ավստրալիայի երկուհարյուրամյակի տարում՝ 1988 թվականի հունվարի 1-ի կեսգիշերին, Advance Australia Fair ազգային օրհներգը կատարեց Ջուլի Էնթոնին։ Նրան այդ պատիվը տրվեց կրկին կատարելու իր երկրի օրհներգը Սիդնեյում կայացած XXVII Ամառային Օլիմպիական խաղերի բացման արարողության ժամանակ։

Պաշտոնական տեքստ խմբագրել

1984 թվականին «Advance Australia Fair» երգը պաշտոնապես հաստատվեց այս տեքստով^[2]՝

Շարունակվում են բանավեճեր ազգային օրհներգի բառերի, մասնավորապես «For we are young and free» տողերի շուրջ։ Դա պայմանավորված է նրանով, որ Ավստրալիան բնակեցված է եղել Ավստրալիայի աբորիգեններ առնվազն 60,000 տարի առաջ գաղութացումից առաջ։ 2020 թվականի դեկտեմբերին վարչապետը Նոր Հարավային Ուելս Գլեդիս Բերեջիկլյան առաջարկել է «young» բառը դարձնել «one». Փոփոխությունը հաստատվել է այն ժամանակվա վարչապետ Սքոթ Մորիսոն կողմից և պաշտոնապես ուժի մեջ է մտել 2021 թվականի հունվարի 1-ից^[3]^[4]։

Անգլերեն բնօրինակ	Հայերեն թարգմանություն
Australians all let us rejoice, For we are one and free; We've golden soil and wealth for toil, Our home is girt by sea; Our land abounds in nature's gifts Of beauty rich and rare; In history's page, let every stage Advance Australia fair! In joyful strains then let us sing, Advance Australia fair!
Beneath our radiant southern Cross, We'll toil with hearts and hands; To make this Commonwealth of ours Renowned of all the lands; For those who've come across the seas We've boundless plains to share; With courage let us all combine To advance Australia fair. In joyful strains then let us sing Advance Australia fair!

1878 թվականի սկզբնական տեքստ խմբագրել

Բնօրինակ տեքստը, որը հրապարակվեց 1879 թվականին, հետևյալն էր^[5]՝

Անգլերեն բնօրինակ	Հայերեն թարգմանություն
Australia's sons let us rejoice, For we are young and free; We've golden soil and wealth for toil, Our home is girt by sea; Our land abounds in nature's gifts Of beauty rich and rare; In history's page, let every stage Advance Australia fair! In joyful strains then let us sing, Advance Australia fair!
When gallant Cook from Albion sail’d, To trace wide oceans o'er, True British courage bore him on, Till he landed on our shore. Then here he raised Old England’s flag, The standard of the brave; With all her faults we love her still, Britannia rules the wave! In joyful strains then let us sing Advance Australia fair!
Beneath our radiant southern Cross, We'll toil with hearts and hands; To make this youthful Commonwealth Renowned of all the lands; For loyal sons beyond the seas We've boundless plains to share; With courage let us all combine To advance Australia fair. In joyful strains then let us sing Advance Australia fair!
While other nations of the globe Behold us from afar, We'll rise to high renown and shine Like our glorious southern star; From England, Scotia, Erin's Isle, Who come our lot to share, Let all combine with heart and hand To advance Australia fair! In joyful strains then let us sing Advance Australia fair!
Shou'd foreign foe e'er sight our coast, Or dare a foot to land, We'll rouse to arms like sires of yore To guard our native strand; Britannia then shall surely know, Beyond wide ocean's roll, Her sons in fair Australia's land Still keep a British soul. In joyful strains then let us sing Advance Australia fair!