Առինջ (Մշո գավառ)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Առինջ (այլ կիրառումներ)

Առինջ, Առինք, գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Բիթլիսի վիլայեթի Մշո գավառում, Տարոնում, Մուշ քաղաքից 2—3 կմ հյուսիս՝ հարթավայրում՝ թաղված պարտեզների մեջ։ Գյուղը բաժանված էր վերին և ներքին թաղերի՝ իրարից սահմանազատված մրգատու այգիներով։

Գյուղ
Առինջ
Վարչական տարածք	Արևմտյան Հայաստան
Վիլայեթ	Բիթլիսի վիլայեթԲիթլիսի վիլայեթ
Գավառ	Մշո գավառ
Այլ անվանումներ	Առինճ, Առինչ, Առինք, Արինճ, Արինջ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	2400-2600 մարդ (1909)
Ազգային կազմ	Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը)
Կրոնական կազմ	Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը)
Տեղաբնականուն	առինջեցի
Ժամային գոտի	UTC+3
Առինջ (Մշո գավառ) (Աշխարհ)

Անվան ստուգաբանություն

Ըստ Հովհան Մամիկոնյանի գյուղի անվանումը առաջացել է Պարսից զորքերին ուղղված հետևյալ խոսքերից.

Առ ի՞նչ դարձայք անդրէն ի պատերազմ, ով ավելախօսք։

Պատմություն

Առինջը եղել է Գայլ Վահան Մամիկոնյանի հայրենի կալվածքը։ Այնուհետև պատկանել է կաթողիկոսական աթոռին։ Եղել է գրչության կենտրոն։ Առինջում ընդօրինակվել են մի քանի ձեռագրեր։

Բնակչության մի մասը զոհվել է Մեծ եղեռնի ժամանակ, մյուս մասը տարագրվել տարբեր երկրներ։

Բնակչություն

1909 թվականին ուներ 150 տուն՝ 2400-2600 հայ բնակչով։ Բնակիչնեչն ունեին բավականին բարեկեցիկ կյանք։

Տնտեսություն

Զբաղվում էին երկրագործությամբ, անասնապահությամբ, բանջարաբուծությամբ և այգեգործությամբ։

Պատմամշակութային կառույցներ

Առինջն ուներ Ս. Աստվածածին անունով հնագույն փոքրիկ եկեղեցի։ Եկեղեցին ուներ 3 խորան։

Շրջակայքում պահպանվել էին երկու հին բնակավայրերի մնացորդներ և գերեզմանոց։

Կրթություն

XIX դարի վերջին և XX դարի սկզբին Առինջն ուներ հարմարավետ և նորաշեն դպրոց։ Դպրոցը բաղկացած է եղել 8 սենյակներից։ Վերջին գործունեության 16 տարիներին դպրոցը եղել է երկսեռ։ Դպրոց էին հաճախում նաև մոտակա Առինջավանք և Բգլից գյուղերի երեխաները։

Առինջի երիտասարդների 2/3-ը գրել ու կարդալ գիտեր։

Տես նաև

• Բիթլիսի նահանգի հայաբնակ բնակավայրեր

Աղբյուրներ

• «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
• Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 544)։