Անն-Լիզ Գրոբետի
Անն-Լիզ Գրոբետի (ֆր.՝ Anne-Lise Grobéty, դեկտեմբերի 21, 1949, Լե Շո դե Ֆոն, Նևշատել, Շվեյցարիա[1] - հոկտեմբերի 5, 2010[2][1][3], Նևշատել, Շվեյցարիա[1]), շվեյցարացի արձակագիր։
Անն-Լիզ Գրոբետի | |
|---|---|
_by_Erling_Mandelmann.jpg) | |
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 21, 1949 |
| Ծննդավայր | Լե Շո դե Ֆոն, Նևշատել, Շվեյցարիա[1] |
| Վախճանվել է | հոկտեմբերի 5, 2010[2][1][3] (60 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Նևշատել, Շվեյցարիա[1] |
| Մասնագիտություն | գրող, վիպասան, լրագրող և բանաստեղծուհի |
| Լեզու | ֆրանսերեն |
| Քաղաքացիություն |  Շվեյցարիա[1] |
| Կրթություն | Նյոշատելի համալսարան |
| Ժանրեր | վավերագրական գրականություն[1] և պոեզիա[1] |
| Գրական ուղղություններ | Նոր վեպ |
| Կուսակցություն | Շվեյցարիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն |
| Պարգևներ | |
Անն-Լիզ Գրոբետին ծնվել է Շո դը Ֆոնում, 1949 թվականի դեկտեմբերին 21-ին։ Նյոշատելի համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետն ավարտելուց հետո ակտիվ կյանքի նկատմամբ ձգտումը նրան դրդում է հետևել լրագրողական դասընթացներին և համագործակցել տարբեր թերթերի հետ։ 1973 թվականին նա դառնում է Նյոշատելի Մեծ Խորհրդի պատգամավոր սոցիալիստական կուսակցության կողմից՝ այդ պաշտոնում մնալով ինը տարի։
Գրոբետին իր առաջին վեպը հրատարակել է 19 տարեկան հասակում։ Նրա «Փետրվարին մեռնելու համար» վեպը 1968 թվականին պարգևատրվել է Ժորժ Նիկոլի մրցանակով։ Այնուհետև շատ արագ նա ճանաչում է գտել ողջ ռոմանական Շվեյցարիայում՝ որպես իր սերնդի լավագույն հեղինակներից մեկը և ստացել Ռամբերի անվան մրցանակ «Ձմեռային հարսնացուն» նովելների ժողովածուի համար։ Նրա հետագա հրապարակումներից են. «Դրական զրո» (1975), «Հեքիաթ-կաթիլներ» (1986), «Անսահմանորեն ավելի» (1989), «Գեղեցիկ կինը, որ կծում է» (1992), «Կոմպոստ բլյուզ» (2000):
1998-2000 թվականներին նա մասնակցել է նաև որոշ համատեղ ժողովածուների հրատարակությանը, իսկ 2000 թվականին ստացել է Ռամյուի անվան Մեծ մրցանակ՝ իր ողջ ստեղծագործական ճանապարհի համար։ Անն-Լիզ Գրոբետին առանց դժվարության համատեղել է գրական, լրագրողական և քաղաքական գործունեությունը մայրական պարտականությունների հետ. ունի երեք դուստր։
Անն-Լիզ Գրոբետին իր վեպերում արտացոլում է ֆեմինիստական շարժման առաջին մեծ ձեռքբերումները՝ նկարագրելով ժամանակակից կնոջ կյանքը՝ իր երջանկությամբ ու դժբախտությամբ։ Նրա նկարագրած աշխարհը հեռու է հովվերգական լինելուց։ «Մայրական» վեպում նա արծարծում է մայրական բնազդի խնդիրը, իսկ «Բնուատ»-ում՝ նրանց ճակատագիրը, որոնք ազատ են, բայց որոնք սերը ճանաչելու են միայն ուրիշներին հասցեագրված նամակներից։ Նովելի ժանրը հեղինակին թույլ է տալիս ներկայացնել կյանքը բազմազան տեսանկյուններից։
Այս ժողովածուում տեղ գտած «Ձմեռային հարսնացուն» նովելն իր մեջ խտացնում է հեղինակի ստեղծագործության լավագույն կողմերը. մարմնի և զգայարանների պոեզիան, փոխաբերական էրոտիզմը, որը փառաբանում է բնությունը նույնքան, որքան ցանկությունը, տարվա եղանակները նույնքան, որքան մարմինները՝ ընդհուպ մինչև այն մարդու հաճույքները, ով կարող է թվալ ամենատհաճն ու ամենանվազ մարմնականը։ Բուսականության, երկնքի, բնության բույրերի, սառցաշերտի տակ ջրի մեղմ կարկաչի ներկայությունը մեծ դեր են խաղում այստեղ, նրանք լցնում ու լուսավորում են ձմեռային հարսնացուի մենությունը և փրկում են նրան ընդամենը «սիրո պահեստախցիկում թողնված կին» լինելուց[4]։
Անն-Լիզ Գրոբետին հայերեն խմբագրել
- Ձմեռային հարսնացուն։ Մեծության կարիքը (XX դարի Շվեյցարիայի ռոմանական արձակ), Ե., «Գարուն», 2002, էջ 156-162։ Թարգմ.՝ Իրինա Հովսեփյան։