Անատոլի Իլյիչ Զուև (ռուս.՝ Анатолий Ильич Зуев, մայիսի 23, 1946(1946-05-23) - փետրվարի 22, 2019(2019-02-22)), արդարադատության երրորդ դասի պետական խորհրդական, Մոսկվայի դատախազ (2004-2006 թվականներին)։

Անատոլի Զուև
Ծնվել էմայիսի 23, 1946(1946-05-23)
Մահացել էփետրվարի 22, 2019(2019-02-22) (72 տարեկան)
ԿրթությունՅարոսլավ Իմաստունի անվան ազգային իրավաբանական ակադեմիա
Մասնագիտությունիրավաբան
Պարգևներ և
մրցանակներ

Կենսագրություն խմբագրել

Անատոլի Զուևը ծնվել է 1946 թվականին։ Ավարտել է Խարկովի իրավաբանական ինստիտուտը։ 1972 թվականից աշխատում է դատախազությունում։ Սկզբում եղել է Կիրովի մարզի Խալթուրինսկի շրջանի դատախազության քննիչ, հետո՝ ավագ քննիչ, դատաբժշկական դատախազ և դատախազության քննչական բաժնի պետի տեղակալ։ Ավելի ուշ նա նշանակվել է Կամչատկայի շրջանի դատախազի ավագ օգնական՝ դատարաններում քրեական գործերի քննության վերահսկողության համար։ Աշխատել է Պետրոպավլովսկ-Կամչատսկի, Կամչատկայի և Բրյանսկի շրջանների դատախազ[1][2]։

Զուևը Մոսկվայում աշխատում է 1997 թվականի աշնանից։ Նա Խորոշևսկայայի միջշրջանային դատախազության, Պրեսնենսկայայի դատախազության դատախազն էր, 2000 թվականից՝ Մոսկվայի դատախազ Միխայիլ Ավդյուկովի առաջին տեղակալ։ Այս պաշտոնում նա վերահսկում էր քաղաքի ոստիկանությանը։ Ենթադրվում է, որ գլխավոր դատախազը Վլադիմիր Ուստինովը ցանկացել է Զուևին նշանակել քաղաքային դատախազի պաշտոնում, սակայն նրա թեկնածությունը մերժվել է Մոսկվայի քաղաքապետ Յուրի Լուժկովի կողմից[3]։

2003 թվականի ամռանը գլխավոր դատախազությունը ստուգումներ է անցկացրել Մոսկվայի դատախազությունում և բազմաթիվ խախտումներ հայտնաբերել։ Մոսկվայի դատախազը Միխայիլ Ավդյուկովը և նրա տեղակալ Յուրի Սինելշչիկովը ազատվել են աշխատանքից, Զուևը ստացել է խիստ նկատողություն, սակայն նշանակվել է քաղաքային դատախազի պաշտոնակատար։

Իր նոր գրառման մեջ նա առաջին հերթին բողոքել է մայրաքաղաքում աշխատել ցանկացող ոչ ռեզիդենտ քաղաքացիների համար թույլտվության համակարգ մտցնելու քաղաքային իշխանությունների որոշման դեմ[3]։

2003 թվականի դեկտեմբերին Զուևն իբր հանել է բոլոր տույժերը և Մոսկվայի քաղաքապետը հաստատել է նրա թեկնածությունը։ Դատախազության ներկայացուցչի նկատմամբ քաղաքապետի վերաբերմունքի նման փոփոխության պատճառները չեն նշվում[1]։

Ներկայացնելով Մոսկվա քաղաքային դումայի պատգամավորներին՝ Զուևն ասաց, որ Մոսկվայում ստեղծված ծանր իրավիճակը պայմանավորված է այցելուների մեծ թվով։

Նրա խոսքով՝ այցելուները կատարում են բոլոր հանցագործությունների գրեթե 48 տոկոսը։ Նա խոստացել է պատերազմ հայտարարել անօրինական միգրանտներին և ընկերություններին, որոնք օգնում են նրանց օրինականացնել և պաշտպանել օրինական միգրանտների իրավունքները։ Նա նաև խոստացել է ակտիվացնել արմատական երիտասարդական խմբերի դեմ պայքարը և տեղական օրենքները` դաշնային օրենքներին համապատասխանեցնելու վերահսկողությունը։ Մոսկվայի քաղաքային դուման քվեարկել է Զուևի օգտին[4]։

Զուևը խոստացել է արմատապես փոխել Մոսկվայի դատախազության ղեկավարության գործելաոճը, մասնավորապես, երբ ստեղծում է հետաքննչական և օպերատիվ խմբեր՝ բարձր մակարդակի հանցագործությունները հետաքննելու համար։ Այդ ժամանակ ՌԴ գլխավոր դատախազը 110 մարդով ավելացրել էր Մոսկվայի դատախազության աշխատակազմը։ Զուևը նախատեսում էր լրացուցիչ անձնակազմ ուղարկել ոստիկանության աշխատանքի նկատմամբ վերահսկողությունն ուժեղացնելու համար։ Նա նաև խոստացել է դատախազությունը մաքրել «համազգեստով գայլերից» («оборотней в погонах»)՝ գլխավոր դատախազ Ուստինովի նախաձեռնած արշավի շրջանակներում[2]։

2004 թվականի հունվարին Մոսկվայի դատախազությունը ձեռնամուխ եղավ գողացված մեքենաների օրինականացման գործին։ Հանցագործությանը մասնակցության կասկածանքով բերման է ենթարկվել յոթ հոգի, ովքեր աշխատում էին Մոսկվայի հյուսիսարևելյան վարչական շրջանի Միջշրջանային գրանցման և քննության վարչության վեցերորդ բաժնում։ Դատախազությունը պետք է ստուգեր նաև նախագահական ընտրություններից առաջ ընտրողներին ընտրակաշառք տալու մասին տեղեկությունը, որը տրամադրել էր Ռուսաստանի Առաջին հեռուստաալիքը[5]։

2004 թվականի փետրվարի սկզբին Մոսկվայի դատախազությունը դատարան է ներկայացրել 2002 թվականի հոկտեմբերին Մոսկվայի հարավ-արևմուտքում գտնվող «McDonald's»-ում կատարված ահաբեկչության, ինչպես նաև Դուբրովկայի թատերական կենտրոնում տեղի ունեցած ահաբեկչությանը» պատանդներ վերցնելու մեղսակցության գործը։

Մի քանի օր անց դատախազությունը սկսեց հետաքննել 2004 թվականի փետրվարին Մոսկվայի Զամոսկվորեցկայա մետրոյի գծում տեղի ունեցած պայթյունի գործը։ Պաշտոնական վարկածի համաձայն՝ մետրոյի գնացքում պայթյունը կազմակերպել է մահապարտ ահաբեկիչը։ Զուևն այս տեղեկատվությունը հրապարակեց 2004 թվականի սեպտեմբերին, 2004 թվականի օգոստոսին «Ռիժսկայա» մետրոյի կայարանի մոտ տեղի ունեցած ահաբեկչության մասին տեղեկությունների հետ միասին[4]։

2004 թվականի փետրվարի 14-ին Մոսկվայի դատախազությունը գործ է հարուցել «Трансвааль-парк» ջրաշխարհի գմբեթի փլուզման փաստով։ Մոսկվայի դատախազը համարել է, որ գործը պետք է հարուցվի ՌԴՔրեական օրենսգրքի 109-րդ հոդվածի երկրորդ մասով՝ «Անձի կողմից ծառայողական պարտականությունները ոչ պատշաճ կատարելու պատճառով անզգուշությամբ մահ պատճառելը»։ Այդ ժամանակ Զուևի հրամանով նրա ենթակաները երկու ամիս տեղեկություններ էին հավաքում այն մասին, թե ինչպես են դռնապանները մաքրում տանիքները[6]։

2005 թվականի մարտի 27-ին Մոսկվայի դատախազը հրապարակեց «Трансвааль-парка»-ի գործով շինարարական և դատատեխնիկական փորձաքննության եզրակացությունները։ Դատախազությունը նույն վարկածն առաջ էր քաշել ջրաշխարհի գմբեթի փլուզումից ընդամենը երկու ամիս անց[7]։

2006 թվականի հունվարի 11-ին Մոսկվայի դատախազությունը քրեական հետաքննություն է սկսել Բոլշայա Բրոննայա փողոցում սինագոգի ծխականների վրա հարձակման առնչությամբ։ Զուեւը լրագրողներին ասել է, որ հանցագործությունը կատարվել է ազգային եւ կրոնական ատելության հիման վրա։ Նախկինում Մոսկվայի իշխանությունները հերքում էին հանցագործությունների նման դրդապատճառները[8]։

2006 թվականի փետրվարի 23-ին փլուզվեց Բասմանի շուկայի տանիքը Բաումանսկայա փողոցում։ Գործով որպես կասկածյալ հարցաքննվել է դիզայներ Նոդար Կանչելինը, որը նաև «Трансвааль-парк»-ի գմբեթի նախագծողն էր[9]։ Միաժամանակ դատախազությունն ապահովել է շուկայի տնօրեն Մարկ Միշիևի ձերբակալությունը։ Նրան մեղադրանք է առաջադրվել ՌԴ Քրեական օրենսգրքի 109-րդ հոդվածի 3-րդ մասով (անզգուշությամբ մահ պատճառելը երկու կամ ավելի անձանց)։ Ըստ Զուևի՝ Միշիևը բազմիցս իրականացրել է շուկայի տարածքի չարտոնված վերակառուցում, չարաշահել շենքը, ինչպես նաև միջոցներ չի ձեռնարկել այն վերանորոգելու համար։ Սակայն Մոսկվայի քաղաքային դատարանը չեղարկել է նրա կալանքի որոշումը[10]։ 2005 թվականին Մոսկվայի դատախազությունը հետաքննել է երկու մարդու սպանության մեջ մեղադրվող Վյաչեսլավ Իվանկովի գործը։

Սակայն հետաքննությունը չի կարողացել ապացուցել Իվանկովի մեղքը, եւ երդվյալ ատենակալներն արդարացրել են նրան։ Ռուսաստանի Դաշնության Գերագույն դատարանը արդարացման դատավճիռը թողել է անփոփոխ։

Իվանկովի փաստաբան Յուրի Ռակիտինը միջնորդություն է ուղարկել Մոսկվայի դատախազին՝ իր պաշտպանյալի աշխատանքին վերականգնման համար։ Սակայն 2006 թվականի մարտի 1-ին Մոսկվայի դատախազը դիմել է Ռուսաստանի Գերագույն դատարանի նախագահություն՝ արդարացման դատավճիռը չեղարկելու խնդրանքով[11][12]։

2006 թվականի հունիսին գլխավոր դատախազ Յուրի Չայկան հրաման է արձակել Զուևին աշխատանքից ազատելու «իր սեփական դիմումի համաձայն» շարժառիթով։ Այսպիսով, ինչպես նշել է «Время новостей»-ը, «բացվել է հաշվեհամար այն դատախազների համար, ովքեր ընկել են վարչության նոր ղեկավարի կողմից նախօրեին հայտարարված կադրային բարեփոխումների տակ»։ Որոշ ժամանակ մայրաքաղաքի դատախազի պարտականությունները կատարում էր քաղաքի դատախազի տեղակալ Վյաչեսլավ Ռոսինսկին, իսկ 2006 թվականի հուլիսին Յուրի Սեմինը դարձավ Մոսկվայի նոր դատախազը[13][14][15]։

Պարգևներ խմբագրել

  • «Ռուսաստանի Դաշնության դատախազության պատվավոր աշխատող» կրծքանշան

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Назначен новый прокурор Москвы. — Комсомольская правда, 21.01.2004
  2. 2,0 2,1 Александр Шварев. Чего хочет прокурор. — Время новостей, 13.01.2004
  3. 3,0 3,1 Андрей Панков. Четырнадцатый. — Новые Известия, 22.01.2004
  4. 4,0 4,1 Наталья Козлова. Кто приютил террористов. — Российская газета, 28.09.2004
  5. ЦИК просит прокуратуру проверить телесюжет о подкупе избирателей. — Газета.Ru, 26.01.2004
  6. Александр Гудков. Когда дворник бессилен. — Время новостей, 23.11.2004
  7. Александр Бойко. Аквапарк рухнул из-за коррозии металла? — Комсомольская правда, 28.03.2005
  8. Устроившим резню в московской синагоге займутся психиатры. — Regnum, 12.01.2006
  9. Мосгорсуд отменил арест директора Басманного рынка Марка Мишиева, обвиняемого по делу об обрушении рынка. — РИА Новости, 06.03.2006
  10. Алексей Гришин. Неконтролируемая изношенность. — Время новостей, 28.02.2006
  11. Прокуратура Москвы просит Верховный суд РФ отменить оправдательный приговор в отношении Вячеслава Иванькова. — РИА Новости, 01.03.2006
  12. Александр Жеглов. Япончик требует реабилитации. — Коммерсант, 29.07.2004
  13. Екатерина Карачева, Виктор Пауков. Очередь на увольнение. — Время новостей, 29.06.2006. — № 112
  14. "Коммерсант": бывшие подчиненные Юрия Чайки займут ключевые посты в Генпрокуратуре. — Финмаркет, 29.06.2006
  15. Справка. — Учет, налоги, право, 21.08.2006. — № 31