Ակնաթուփ
Դասակարգում
Թագավորություն  Բույսեր (Plantae)
Ինֆրաթագավորություն Streptophyta
Վերնաբաժին Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta)
Տիպ/Բաժին Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta)
Ենթատիպ Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ Հավամրգածաղկավորներ (Ericales)
Ընտանիք Հավամրգազգիներ (Ericaceae)
Ցեղ Ակնաթուփ (Empetrum)
L., 1753

Ակնաթուփ, ժայռաբույս, ագռավահատ, տիտան[1] (լատին․՝ Émpetrum), հավամրգազգիներ (Ericaceae) ընտանիքի 1 մ երկարությամբ, փռված և բազմաճյուղավոր բնով թուփ։

Նկարագիր խմբագրել

Ունի շագանգագագույն ընձյուղներ։ Տերևները մանր և երկարավուն են։ Ծաղիկները տարասեռ են, կարմրավուն, մուգ, մանր տեղավորված են տերևածոցում։ Պտուղը կարմիր, փայլուն, ջրալի է, ունի գնդաձև կառուցվածք և իր մեջ կրում է 6-ից 9 մանր կորիզներ։

Տարածումը խմբագրել

Ծաղկում է մայիս-հունիս ամիսներին։ Աճում է ճահճոտ վայրերում։ Հիմնականում տարածված է Արկտիկայի և Եվրոպական անտառներում։

Օգտագործումը խմբագրել

Տունդրայի և անտառային շրջանի ժողովուրդները հավաքում են ակնաթուփ, որը օգտագուրծում են մսի և ձկան հետ, որից էլ ստանում են հատուկ կերակրատեսակ՝ տոլկուչկա։

Օգտագործումը բժշկության մեջ խմբագրել

Օգտագործվում են ակնաթփի պտուղները։ Ժողովրդական բժշկության մեջ մինչ օրս օգտագործվում են օրգանիզմի լարվածությունը հանելու համար։ Պտուղները եփած վիճակում օգտագործում են տենդի, փորլուծության, պարալիզի, ներվային, լյարդի և երիկամների հիվանդությունների համար։ Տերևների եփուկը օգտագործել են վերքերի բուժման և գլխի մազերի ամրացման համար։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Բուսանունների հայերեն-լատիներեն-ռուսերեն-անգլերեն-ֆրանսերեն-գերմաներեն բառարան, Ռուբեն Սերոբի Ղազարյան - ակնաթուփ». www.nayiri.com. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 21-ին.
 Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ակնաթուփ» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ակնաթուփ» հոդվածին։