Ալվար

գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզում
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ալվար (այլ կիրառումներ)

Ալվար (նախկին անվանումը՝ Դուզքենդ), գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզի Ամասիայի տարածաշրջանում, մարզկենտրոն Գյումրիից 23 կմ հյուսիս-արևմուտք։ Հարևան կիսալքված Արավետ գյուղի հետ կազմում է Ալվար համայնքը։ Համայնքի ղեկավարն է Վարդան Սուքիասյանը։ Ալվար է վերանվանվել 1991 թվականին ապրիլի 3-ին[2]։

Բնակավայր
Ալվար
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
Մակերես3 կմ²
ԲԾՄ1980 մետր
Պաշտոնական լեզուհայերեն
Բնակչություն140 մարդ (2011)[1]
Ժամային գոտիUTC+4
Ալվար (Հայաստան)##
Ալվար (Հայաստան)

Աշխարհագրություն խմբագրել

Համայնքը գտնվում է Եղնախաղի լեռնաշղթայի հարավարևելյան ստորոտում, մեղմաթեք սարավանդի վրա՝ ծովի մակարդակից 1980 մ բարձրության վրա։

Կլիմա խմբագրել

Կլիման ցուրտ լեռնային է, ձմեռը տևական, ցուրտ, հաստատուն ձնածածկույթով։ Լինում են ուժեղ քամիներ, հաճախակի են ձնաբքերը և սառնամանիքները։ Ամառը զով է, համեմատաբար խոնավ։ Տարեկան տեղումների քանակը 500-600 մմ։ Բնական լանդշաֆտները սևահողային լեռնատափաստաններ են և մերձալպյան մարգագետինները։

Բնակչություն խմբագրել

Գյուղի բնակչության նախնիների մի մասը 1828-1830 թթ գաղթել է Արևմտյան Հայաստանի Բասեն գավառից և Կարսի մարզից։ Համայնքում հիմնականում բնակվել են ադրբեջանցիներ։ 1988-1989 թթ հայ-ադրբեջանական հակամարտության տարիներին տեղի ադրբեջանցիները տեղափոխվել են Ադրբեջանի Հանրապետություն և այստեղ վերաբնակվել են հայ ընտանիքներ։ 2001 թվականի մարդահամարի տվյալներով Արավետը առկա բնակչություն չի ունեցել։ Հայաստանի ազգային վիճակագրական ծառայությունը հաղորդում է համայնքի բնակչությունը 2010 թվականի մարդահամարի տվյալներով կազմում է 168 մարդ։ Ըստ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների համայնքը 2013 թվականինի հունվարի 1-ի դրությամբ ունեցել է 243 մարդ։ Սեռային կազմում տղամարդիկ կազմում են 48%, կանայք՝ 52%։ Տարիքային խմբերը բաշխված են հետևյալ կերպ. մինչաշխատունակներ՝ 31%, աշխատունակներ՝ 51%, հետաշխատունակներ՝ 18%։ Ըստ «Կովկասյան Օրացույցի» է 1912 թվականին 591 մարդ, հիմնականում ադրբեջանցիներ, որոնք ապրում էին Կարսի մարզում[3]։

Ալվարի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև[2]

Տարի 1886 1897 1926 1959 1970 1979 1989 2001 2011
Բնակիչ 348 520[4] 406[4] 366 528 630 154 147 140[5]

Տնտեսություն խմբագրել

Բնակչությունը զբաղվում է հացահատիկի մշակությամբ։

Գյուղատնտեսական հողահանդակները գրեթե ամբողջությամբ օգտագործվում են որպես վարելահողեր՝ կազմելով 309 հա։ Պետական հողերը գլխավորապես օգտագործվում են որպես վարելահողեր, խոտհարքեր, արոտավայրեր՝ կազմելով համապատասխանաբար 750, 326, 1232 հեկտար։ Գյուղատնտեսության մասնագիտացման ուղղությունն անասնապահությունն է։ Զբաղվում են խոշոր և մանր եղջերավոր անասնաբուծությամբ, թռչնաբուծությամբ, մեղվաբուծությամբ։ Զբաղվում են հացահատիկային, կերային կուլտուրաների մշակությամբ։

Պատմամշակութային կառույցներ խմբագրել

Գյուղում կա «Գևոյի» մատուռ և ավերակ եկեղեցի։ Ալվարի մոտ է գտնվում «Ալվար» ամրոցը։

Հասարակական կառույցներ խմբագրել

Ունի 36 տնտեսություն։ Ունի դպրոց, գրադարան, կապի հանգույց։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)
  2. 2,0 2,1 «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 10» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Ապրիլի 18-ին.
  3. «Кавказский календарь. Тифлис 1912». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 7-ին.
  4. 4,0 4,1 Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
  5. 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները

Արտաքին հղումներ խմբագրել