Վիքիպեդիա

Ալեքսանդր Միրզայան

բանաստեղծ, կոմպոզիտոր, հեղինակ-կատարող, հեռուստահաղորդավար

Ալեքսանդր Զավենի Միրզայան (հուլիսի 20, 1945(1945-07-20), Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային, հայազգի բանաստեղծ, կոմպոզիտոր, հեղինակ-կատարող, հեռուստահաղորդավար։ Հեղինակային երգի տեսաբան։

Ալեքսանդր Միրզայան
Դիմանկար
Ծնվել էհուլիսի 20, 1945(1945-07-20) (78 տարեկան)
ԾննդավայրԲաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն Ռուսաստան
ԿրթությունՄոսկվայի Ն. Բաումանի անվան պետական տեխնիկական համալսարան
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր, բանաստեղծ և երգերի հեղինակ
Կայքmirzajan.narod.ru/index.htm
 Alexander Mirzayan Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

1969 թվականին ավարտել է Մոսկվայի Ն. Բաումանի անվան պետական տեխնիկական համալսարանի մասնաճյուղը։ Այնուհետև աշխատել է որպես ինժեներ-ֆիզիկոս Մոսկվայի տեսական և փորձարարական ֆիզիկայի ինստիտուտում[1]։

Իր առաջին երգերը գրել է 1969 թվականին։ 1970-ական թվականներին պարբերաբար մասնակցել է Մոսկվայի Ինքնագործ երգի ակումբի միջոցառումներին՝ փառատոների, մրցույթների և հավաքների։ 1970-1980-ական թվականներին Միրզայանի ակտիվ քաղաքացիական դիրքորոշումը և նրա հավատարմությունը «ոչ պաշտոնական» մշակույթին (հեղինակ-կատարողը պրոպագանդել է Դանիլ Խարմսի, Իոսիֆ Բրոդսկու և մյուսների ստեղծագործությունները)[1] իշխանությունների հետ կոնֆլիկտի պատճառ է դարձել, և հաճախ նա ընդգրկվել է այն երգիչ-կատարողների սև ցուցակում, որոնց թույլ չեն տվել բեմ բարձրանալ խմբային համերգների ժամանակ։ Եղել է նրա ստեղծագործության գաղտնի արգելքի ժամանակաշրջան, բայց նա երբեք չի դադարեցրել իր աշխատանքը և 1988 թվականից զբաղվել է բացառապես հեղինակային երգով՝ դառնալով «Առաջին շրջան» ստեղծագործական միավորման անդամ, որի կազմում ընդգրկված էին Վլադիմիր Բերեժկովը, Վիկտոր Լուֆերովը, Միխայիլ Կոչետկովը և այլ հեղինակներ։

Միրզայանը երգեր է գրել ինչպես իր, այնպես էլ ռուս բանաստեղծներ Վիկտոր Սոսնորայի, Ի. Բրոդսկու, Դանիլ Խարմսի, Մարինա Ցվետաևայի, Օլեգ Չուխոնցևի և այլոց բանաստեղծությունների հիման վրա։ Նվագում է վեց լարային կիթառ՝ օգտագործելով անսովոր տեխնիկա։

1970-1980-ական թվականների համերգներին, երգերի հետ մեկտեղ, կարդացել է Դանիլ Խարմսի գրական անեկդոտները։ 1990-ականների վերջից Միրզայանն ավելի ու ավելի շատ ժամանակ է տրամադրել երգի բուն երևույթի հետազոտությանը և պատմափիլիսոփայական ըմբռնմանը[2]։ Նրա ելույթներում երգն ինքնին ավելի ու ավելի է իր տեղը զիջում երգի մշակույթի մասին քննարկումներին։ Նա «Մեր դարի երգերը» գուսանական անսամբլի անդամ է, Ռուսաստանի գուսանների ասոցիացիայի փոխնախագահ[3]։

2005-2010 թվականներին վարել է Առաջին ալիքի «Բարի առավոտ» առավոտյան հեռուստահաղորդումը[4][5][6]։

Հասարակական դիրքորոշում խմբագրել

2003 թվականի մարտին Միրզայանը ստորագրել է Չեչնիայի պատերազմի դեմ ուղղված նամակ, որում գիտնականներն ու մշակույթի գործիչները կոչ են արել Ռուսաստանի իշխանություններին դադարեցնել ռազմական հակամարտությունը և անցնել բանակցային գործընթացին[7]։

2014 թվականի փետրվարին «Հիպերիոն» ակումբում հրապարակային ելույթի ժամանակ նա Ուկրաինայի տարածքն անվանեց «վաղեմի ռուսական հողեր» և տարակուսանք հայտնեց, թե ինչու ռուսական զորքերը դեռ այնտեղ չեն․

  Իսկ ահա Ուկրաինայի տարածքը մեր վաղնջական ռուսական հողերն են... Ինչի՞ մասին ենք խոսում... Ոչ մի կերպ չի կարելի առանձնացնել... Չեմ հասկանում, թե որտեղ են մեր տանկերը։ Մենք վաղուց այնտեղ կլինեինք... Եթե ես այնտեղ լինեի (մատնացույց է անում վեր), ամեն ինչ վաղուց որոշված լիներ[8]։  

2015 թվականի օգոստոսին Դոնեցկում Միրզայանն իր հիացմունքն է արտահայտել Դոնբասի պատերազմի մասին, չճանաչված հանրապետությունների կողմից մասնակցող «ռուսական աշխարհի» կողմնակիցների համար, ինչպես նաև ամոթի զգացում է ունեցել, որ ինքը չի կարողացել մասնակցել ռազմական գործողություններին։

  Չեմ պատկերացնում, թե ինչպես է այդ ամենը տեղի ունենում 21-րդ դարում... Սիրելիներս, դուք Ռուսաստանի առաջադիրքն եք։ Ես մեծ հույս ունեմ ձեզ հետ կապված։ Որ դուք կարող եք «Ռուսական աշխարհը» դարձնել նոր իրականություն... «Ռուսական աշխարհը» պետք է այլ հայացքով նայի իրեն և հենց Դոնբասի պրիզմայով։ Իսկ ես հպարտանում եմ ձեզնով, խոնարհվում եմ։ Եվ ես ամաչում եմ, որ ինքս չեմ կարող ինքնաձիգ վերցնել և մասնակցել այդ ազատագրական շարժմանը… Բայց, տղերք, ես ձեզ մեծ հույսով եմ նայում, հավատացեք[8]…  

Ալբոմներ խմբագրել

  • Մոսկովյան պատուհաններ (1996)
  • Արխիվ - Ալեքսանդր Միրզայան (2005)

Ընտրված հրապարակումներ խմբագրել

  • Кушниренко В. «Песня заполняет нас» или О чём рассказал нам очередной концерт // Молодогвардіец. — 1979. — 24 мая. — (на укр. языке + пер. на русский).
  • Дозорцев В. «Возьмемся за руки, друзья» / Фото А.Ефремова // Говорит и показывает Москва. — 1987. — март. — С. 16. — Анонс передачи 17 марта по 1 программе в 23.05. На фото Алик Мирзаян
  • Арутюнян С. Штрихи к портрету. Александр Мирзаян: «Не повторять того, что слышно очень громко…» //Комсомолец (Ереван). — 1987. — 3 сентября. — С. 4.
  • Пархоменко А. Встречи в Политехническом // Молодой коммунар (Воронеж). — 1987. — 8 декабря. — Анонс концертов в Воронежском политехническом ин-те 11, 12, 13 декабря 1987 г.
  • Володин М. Мы идем под скользящим огнём (Возьми гитару) // Парус. — 1988.— № 5. — С. 46-47.
  • Городницкий А., Кротов В. «Меня мой голос сразу выдаст» / Фото Шакина Г. (Песни под гитару) // Неделя (воскресное приложение «Известий»). — 1988. — № 46, 14—20 ноября. — С. 16. — О творчестве Мирзаяна; Мирзаян А. Воспоминание о шестидесятых // Там же. — ноты.
  • Мирзаян А. Надежда // Афиша СТД РСФСР. — Студийно-театральная Москва. — 1989.
  • Володин В. Взгляд из второго поколения. (Авторская песня: пути и перепутья) // Советская музыка. — 1989. — № 9. — С. 58-63.
  • Мирзаян А. Авторская песня — национальный фольклор «совка» / Беседовала Серикова В. Фото Жикулина Е. // Советский цирк. — 1990. — № 1, 8 ноября. — С. 14. — По следам III Всесоюзного фестиваля в г. Киеве
  • Мирзаян А.: Письмо из Рима; «Год подсадит ногою в седло…»; Триптих; Два донышка к «Триптиху»; После «Триптиха»; Цыганочка у вечернего окна; «Так что же мы хотим себе сберечь?..»; Тем, кто поет, стоя у окна поезда; «Что мы к себе притягиваем ближе…»; «Ах, скажите, мой друг…»; Романс; Гамлет; Фарс; Песня о Надежде // Есть магнитофон системы «Яуза»…: Сб. песен магнитиздата / Сост. Алексей Уклеин. — Калуга, 1991, Тираж 10000. — С. …: Фото.
  • Мирзаян А. Нация начинается с песни / Беседу вела Н. Бакланова. Фото А. Удимова (Под сенью дружных муз) // Московские ведомости. — 1993. — № 11, июнь. — С. 26. — О песне, жанре авторской песни, об АРБе. Уп. Окуджава, Высоцкий, Галич, Городницкий, Кукин, Клячкин, Самойлов, Бродский, Левитанский, Болтянская.
  • Хоменко Н. Барды. Игра на наших чувствах и нервах нам необходима (Культура) // Всеукраинские ведомости. — 1997. — 5 февраля. — О концерте Мирзаяна и Егорова.
  • Мирзаян А. «Болящий дух врачует песнопенье»; Стих. "Воспоминание о 60-х // Библиография. — 2000. — № 1. — С. 137—142.
  • Анонс вечера в ЦДЛ 22 марта 2001 // Вечерний клуб. — 2001. — 16 марта. — С. 10.
  • Барды в гостях у «Известий» // Известия. — 2001. — 22 марта. — С. 4. — Егоров, Мирзаян, Митяев, Сухарев.
  • Мирзаян А. Воспоминание о 60-х; Надежда; Дорога (Турнир поэтов. Ведущий Сергей Мнацаканян) //Московский комсомолец. — 2001. — 19 августа. — С. 6.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 «Календарь дат и событий. 20 июня 2010». Аргументы и факты. 2010 թ․ հունիսի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 28-ին.
  2. ↑ «Он вывел русскую национальную идею». Академия новостей. 2008 թ․ մարտի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 28-ին.
  3. ↑ «Московская область. Барды разобьют "Суворовский бивак" под Мытищами». Regions.ru. 2004 թ․ մայիսի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 28-ին.
  4. ↑ «АЛЕКСАНДР МИРЗАЯН – ОБ АЛГЕБРЕ, ГАРМОНИИ И НЕЖНОМ ОТНОШЕНИИ». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 13-ին.
  5. ↑ «Первый канал объявил охоту на ведьм. Первый канал раздаёт советы, как защититься от ведьм». Газета.ру. 2006 թ․ հոկտեմբերի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 28-ին.
  6. ↑ «Намедни. Почему на НТВ все озабочены?». Родная газета. 2006 թ․ փետրվարի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  7. ↑ «ОСТАНОВИМ ЧЕЧЕНСКУЮ ВОЙНУ ВМЕСТЕ». Новая газета. 2003 թ․ մարտի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ նոյեմբերի 9-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 28-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 ««Поднявший меч на наш союз». Что разделило бардов». Новая газета. 2015 թ․ հոկտեմբերի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 28-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսանդր Միրզայան» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ալեքսանդր_Միրզայան&oldid=9573981» էջից