Ալանտոին
Ալանտոին (5-ուրեիդոհիդանտոին)՝ անգույն, ջրի մեջ լուծվող բյուրեղներ են (քիչ լուծելի են սառը ջրում, լավ՝ տաք ջրում)։
| Ալանտոին | |
|---|---|
 | |
| Քիմիական բանաձև | C₄H₆N₄O₃ |
| Մոլային զանգված | 2,6E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ |
| Քիմիական հատկություններ | |
| Դասակարգում | |
| CAS համար | 97-59-6 |
| PubChem | 204 |
| EINECS համար | 202-592-8 |
| SMILES | C1(C(=O)NC(=O)N1)NC(=O)N |
| ЕС | 202-592-8 |
| RTECS | YT1600000 |
| ChEBI | 199 |
| Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) | |
Ալանտոինը ստացվում է չեզոք լուծույթներում կալիումի պերմանգանատով կամ կապարի երկօքսիդով միզաթթուն օքսիդացնելիս։ Այն օքսիդացնելիս ստացվում է հիդանտոին, այնուհետև օքսիդանում է մինչև պարաբանոլաթթվի։
Ալանտոինը կաթնասունների և միջատների թրթուրների օրգանիզմում պուրինների կատաբոլիզմի հիմնական արգասիքն է (բացառությամբ պրիմատների և մարդկանց), նրա նախորդը հանդիսանում է միզաթթուն, որի փոխարկումը ալանտոինին կատալիզվում է ուրիկազ ֆերմենտով (ուրատօքսիդազ)՝ միզաթթվի պիրիմիդինային ցիկլի խախտմամբ։
Ալանտոինը հայտնաբերվել է նաև քարխոտ դեղագործական բույսի արմատներում։ Վերքերի բուժման համար օգտագործվել է այս բույսի մզվածքը [2]։
Ալանտոինազի ֆերմենտը կատալիզում է ալանտոին իմիդազոլինային ցիկլի ճեղքումը `ալանտոաթթու ձևավորելու համար, որն էլ իր հերթին հիդրոլիզվում է ֆերմենտային ալանտոիկազայի միջոցով` առաջացնելով գլիկոքսիլային թթու և միզանյութ ։
Կիրառություն խմբագրել
Ալանտոինը ունի դաբաղող ազդեցություն և ընդգրկված է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տեղային անզգայացնող միջոցների, ատամնաբուժիչների և հակաբորբոքային դեղամիջոցների ցանկում ՝ որպես արտաքին օգտագործման դեղամիջոց[3] :
Ալանտոինը լայնորեն օգտագործվում է նաև կոսմետիկ արդյունաբերության մեջ ՝ որպես տարբեր քսուքների մաս և կոսմետիկայի արտադրողները հայտարարում են, որ ալանտոինը կրկնակի ազդեցություն է ունենում մաշկի վրա. փափկացնում է վերնամաշկը՝ նպաստելով մեռուկացված բջիջների շերտազատմանը, և խթանում է մաշկի վերականգնողական հատկությունները։ Այն ներմուծվում է կոսմետիկայի բաղադրության մեջ `ծակոտիները նեղացնելու, մաշկը փափկացնելու համար, կիրառվում է արևապաշտպան քսուքների արտադրության մեջ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 allantoin
- ↑ Орасмяэ-Медер, Шатрова, 2016, էջ 209
- ↑ «Local anaesthetic, astringent and anti-inflammatory medicine // ISDB WHO Single Medicines Review» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ հուլիսի 12-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 9-ին.
Գրականություն խմբագրել
- Тийна Орасмяэ-Медер, Оксана Шатрова Наука красоты: Из чего на самом деле состоит косметика. — М.: Альпина Паблишер, 2016. — 376 с. — ISBN 978-5-9614-5457-4
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- «Аллантоин». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - Аллантоин // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.