Ադոլֆս Աբելե

Ադոլֆս Աբելե
Բնօրինակ անուն	լատիշ․՝ Ādolfs Ābele
Ծնվել է	հունվարի 24, 1889; Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Երկիր	Լատվիա
Մահացել է	օգոստոսի 2, 1967 (78 տարեկան); Կալամազու, Միչիգան, ԱՄՆ
Մասնագիտություն	դիրիժոր և կոմպոզիտոր
Գործիքներ	երգեհոն
Կրթություն	Սանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիա

Ադոլֆս Աբելե (լատիշ․՝ Ādolfs Ābeleհունվարի 24, 1889(1889-01-24)^[1], Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - օգոստոսի 2, 1967(1967-08-02)^[1], Կալամազու, Միչիգան, ԱՄՆ), լատվիացի կոմպոզիտոր և երգչախմբի դիրիժոր։

1907 թվականին ավարտել է Ցեսիսի դպրոցը, տեղափոխվել Ռիգա, որտեղ երաժշտություն է ուսանել Էմիլ Դարզինի ղեկավարությամբ։ Ավարտել է Սանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիան (1915 թ.), Յազեպ Վիտոլ կոմպոզիցիայի դասարանը, Յակով Գադշինինի մոտ սովորել է նաև երգեհոն նվագել։

Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում եղել է լատիշ հրաձիգների 4-րդ գնդի կապելմեյստեր։ Պատերազմից հետո բնակություն է հաստատել Ռիգայում, 1918 թվականին որպես կրկնուսույց ընդունվել է Ազգային օպերայի թատրոն։ 1919-1924 թվականներին որպես երգեհոնահար դասավանդվել և աշխատել է Լիեպայայում, 1922 թվականից եղել է Լիեպայայի ժողովրդական կոնսերվատորիայի առաջին տնօրենը^[2]։ 1924–1944 թվականներին դասավանդել է Լատվիայի կոնսերվատորիայում, 1938 թվականից՝ որպես պրոֆեսոր։ Միաժամանակ, 1927 թվականից եղել է Լատվիայի «Ձիեսմուվարա» երգչախումբի դիրիժոր, դրա կազմում շրջագայել է սկանդինավյան և բալթյան երկրներում։ Եղել է VII, VIII և IX լատվիական երգի տոնների գլխավոր դիրիժորը։

1944 թվականին լքել է Լատվիան, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո ապրել է Գերմանիայում՝ Նեքարի Էսլինգենում, որն ընդունվել է բազմաթիվ տեղահանվածների Լատվիայից։ 1950 թվականին մեկնել է ԱՄՆ, աշխատել որպես երգեհոնահար։ Եղել է Էսլինգենում Լատվիական երգի տոնի (1947 թ.) և ԱՄՆ-ում Լատվիական երգի երկրորդ տոնի գլխավոր դիրիժորը (Չիկագո, 1958)։

Աբելեի՝ որպես կոմպոզիտորի, ստեղծագործական ժառանգության հիմքը կազմում են ավելի քան 70 երգչախմբային a cappella ստեղծագործություն։ Նա նաև ունի մոտ 40 երգ, մի շարք սիմֆոնիկ ստեղծագործություններ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ Emiļa Melngaiļa Liepājas mūzikas vidusskola (լատիշերեն)

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Կենսագրությունը Լատվիական Երաժշտական տեղեկատվական կենտրոնի կայքում Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine (լատիշերեն)

[_46c9ee5dd1059ad0-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[2] Emiļa Melngaiļa Liepājas mūzikas vidusskola (լատիշերեն)

[1]

[2]