Ադամ Եժի (Յուրի) Չարտորիսկի (հունվարի 14, 1770(1770-01-14)[1][2][3][…], Վարշավա, Ռեչ Պոսպոլիտա[4] - հուլիսի 15, 1861(1861-07-15)[1][2][3][…], Մոնֆերմել[4]), լեհական և ռուսական քաղաքական և պետական գործիչ։

Ադամ Չարտորիսկի
 
Մասնագիտություն՝ դիվանագետ, թարգմանիչ, դրամատուրգ, բանաստեղծ, քաղաքական գործիչ, գրող, ռազմական գործիչ, տարածքների սեփականատեր, պետական գործիչ և Q114009160?
Ծննդյան օր հունվարի 14, 1770(1770-01-14)[1][2][3][…]
Ծննդավայր Վարշավա, Ռեչ Պոսպոլիտա[4]
Վախճանի օր հուլիսի 15, 1861(1861-07-15)[1][2][3][…] (91 տարեկան)
Վախճանի վայր Մոնֆերմել[4]
Թաղված Champeaux cemetery of Montmorency
Դինաստիա House of Czartoryski?
Քաղաքացիություն  Ռեչ Պոսպոլիտա,  Ռուսական կայսրություն, Kingdom of Poland և  Լեհաստան[5]
Հայր Adam Kazimierz Czartoryski?
Մայր Իզաբելա Չարտորիյսկայա
Ամուսին Anna Zofia Sapieha?[6]
Զավակներ Władysław Czartoryski?, Witold Czartoryski? և Izabella Elżbieta Działyńska?
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ
Knight's Cross of the Virtuti Militari և

Ալեքսանդր I կայսեր մտերիմներից, Գաղտնի կոմիտեի (ռուս.՝ «Негласный комитет») անդամ, 1804—1806 թվականներին՝ արտաքին գործերի մինիստր։ Առաջադրել է Ալեքսանդր 1-ի իշխանության ներքո լեհական բոլոր հողերի միավորման ծրագիր։ 1815 թվականից Լեհական թագավորության սենատոր էր։ 1830-1831 թվականներին Լեհական ապստամբության ժամանակ եղել է Ազգական կառավարության ղեկավար, խոչընդոտել է սոցիալական և քաղաքական վերափոխումների անցկացմանը։ Ապստամբության պարտությունից հետո տարագրվել է։ Չարտորիսկիի փարիզյան նստավայրը («Տոթել Լամբեր») դարձել է պահպանողական-միապետական վտարանդիների կենտրոն, իսկ նրա կողմնակիցները նրան հայտարարել են «դե ֆակտո թագավոր»։ Զարգացրել է արմական տերությունների օժանդակությամբ Լեհաստանի անկախության վերականգնման ծրագիր։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ադամ Չարտորիսկի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 676