1881 թվականի մարտի մեկի մեդալ
1881 թվականի մարտի մեկի մեդալ (ռուս.՝ Медаль «1 марта 1881 года»), Ռուսական կայսրության պետական հուշամեդալ։ Ստեղծվել է 1881 թվականի մարտի 1-ին Ալեքսանդր II-ի դեմ մահափորձի համար, որի արդյունքով նա մահացավ։ Ռուսական կայսրության պետական հուշամեդալով պարգևատրում էին այն անձանց, ովքեր ներկա էին եղել Ալեքսնադր II-ի սպանությանը։ Ստեղծվել է 1881 թվականի մարտի 12-ին Ալեքսանդր III-ի հրամանով։ 1881 թվականի մայսիսի 28-ին մեդալը փոխանցվում է զինված ուժերի գլխավոր շտաբին՝ ապագա պարգևատրումների համար[1][2][3][4]։
| 1881 թվականի մարտի մեկի մեդալ ռուս.՝ Медаль «1 марта 1881 года» | ||
|---|---|---|
| ||
| Երկիր |  Ռուսական կայսրություն | |
| Տեսակ | Մեդալ | |
| Ում է տրվել | Անձինք, ովքեր ներկա էին եղել Ալեքսնադր II-ի սպանությանը | |
| Վիճակագրություն | ||
| Հիմնադրման ամսաթիվ | մարտի 12 1881 | |
| Հիմնադիր | Ալեքսանդր III | |
| Պարգևատրման քանակը | մոտ 200 մեդալ | |
| Տրամագիծ | 28 մմ | |
| Նյութ | արծաթ | |
 1881 թվականի մարտի մեկի մեդալը Վիքիպահեստում | ||
Պարգևատրման կարգ
խմբագրելՄեդալը կապված է 1881 թվականի մարտի 1-ին Ալեքսանդր II-ի նկատմամբ կատարված ողբերգական մահափորձի հետ[1]։ Ըստ Ալեքսանդր II-ի եղբոր առաջարկի՝ Կովկասի իշխան Միխայիլ Նիկոլաևիչին ի սկզբանե պարգևատրել է 140 մեդալ[2]։ Մեդալն ստացել են՝
- Բոլոր կազակները, ովքեր ուղեկցում էին Ալեքսանդր II-ին Կովկաս այցելության ժամանակ
- Բոլոր հայտնի վկաները, ականատեսներն ու նրանք, ոցքեր վիրավորվել է պայթյունից (56 մարդ, այդ թվում, մեկ կին՝ Եվդոկիա Դավյոդովան, և վիրավորվել է մի զինվորի աջ թևը)։
- 8-րդ նավատորմի որոշ նավաստիներ (26 մարդ) և 1-ին հունկերական Պավլովսկին ռազմական դպրոցը։
Հետևաբար, մեդալ ստացան․
- Բժիշկները, ովքեր փորձում էին փրկել Ալեքսանդր II-ի կյանքը, մասնավորապես, Ս․ Բ․ Բոնտիկնուն, Ն․ Ա․ Կրուգլևսկին, Ե․ Ա․ Գոլովինուն և Ե․ Ի․ Բոգդանովը։
- Այլ անձինք, ովքեր, մեկ կամ մեկ այլ պատճառով համարվում են մեդալին արժանի[2][3]։
Մեդալի նկարագրություն
խմբագրելՄեդալը պատրաստված է արծաթից 28 մմ տրամագծով։ Դիմերեսին պատկերված է Ալեքսանդր II-ի մոնոգրամը, որի վերևում պատկերված է մեծ կայսերական թագ։ Դարձերեսի կողմում մակագրված է մահափորձի թվականը․
|
|
Կրելու կարգ
խմբագրելՄեդալն ուներ կանթ շերտաձողիկին կամ ժապավենին ամրացնելու համար։ Մեդալը պետք է կրել կրծքին։ Ժապավենի տեսակը՝ եզակի[6]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Петерс Д. И. Наградные медали Российской империи XIX—XX веков. Каталог. — М.: Археографический центр, 1996. — С. 219. — 291 с. — ISBN 5-86169-043-X, № 174
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Петерс Д. И. «Атрибуция некоторых редких наградных медалей России XIX—XX вв». Сайт «Награды императорской России 1702—1917 гг.». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 1-ին.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Медаль «1 марта 1881 года»». Сайт «Награды императорской России 1702—1917 гг.». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 1-ին.
- ↑ Потрашков С. В. Награды СССР, России и Украины. — Харьков: Книжный Клуб «Клуб Семейного Досуга», 2011. — С. 103. — 416 с. — ISBN 978-5-9910-1393-2
- ↑ Смирнов В. П. Описанiе русскихъ медалей. №826. — СПб., 1908. — С. 415, 716.
- ↑ Рихтер В. Г. «Русская медалистика с 1839 года до революции». Сайт «Награды императорской России 1702—1917 гг.». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 1-ին.
Գրականություն
խմբագրել- Чепурнов Н. И. Наградные медали Государства Российского. — М.: Русский мир, 2000. — С. 496. — 768 с. — ISBN 5-89577-024-X
- Петерс Д. И. Наградные медали России царствования императора Александра III (1881 - 1894). — М.: Древлехранилище, 2002. — С. 59—61. — 96 с. — ISBN 5-93646-026-6
- Биткин В. В. Сводный каталог медалей России. Наградные медали для ношения, часть 2 (1801-1917). — Киев: Юнона-монета, 2008. — С. 708. — 882 с. — ISBN 966-9551-3-11