Ֆուզարիում

Ֆուզարիում
Fusarium poae
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Սնկեր Տիպ Ասկոմիցետներ Դաս Անկատար սնկեր Ցեղ Ֆուզարիում
Լատիներեն անվանում
Fusarium Link, 1809
Հոմանիշներ
Թելոմորֆներ: Gibberella Sacc., 1877 Haematonectria Samuels & Nirenberg, 1999
Տիպիկ ներկայացուցիչներ
Fusarium roseum Link, 1809
Դասակարգումը Վիքիցեղերում Պատկերներ Վիքիպահեստում

Ֆուզարիում (լատ.՝ Fusarium), անկատար սնկերի դաս։

Տարածվածություն

Տարածված է Հայաստանի բոլոր մարզերում։ Բնակվում են հողում, ջրավազաններում, հիմնականում բույսերի, մնացորդների և այլ հիմնանյութերի վրա։

Կենսաբանական նկարագիրը

Միցելիումը փափկամազ է, սարդոստայնային, սպիտակավուն, դեղնավուն, վարդագույն, մանուշակագույն և այլն։ Կոնիդիումները երկու տիպի են՝ մակրոկոնիդիումներ, որոնքնբազմաբջիջ են, իլիկաձև, իլիկամանգաղաձև, նշտարաձև և այլն, առաջանում են պարզ կամ ճյուղավորված կարճ կոնիդիակիրների վրա կամ վերջիններիս հետ ձևավորում խմբավորումներ (սպորոդոխիումներ ու պիոնոտներ) և միկրոկոնիդիումներ, որոնք միաբջիջ են կամ երկբջիջ, ձվաձև, տանձաձև, գավազանաձև, օվալաձև, դասավորված միայնակ կամ շղթայաձև։

Կիրառումը և նշանակությունը

Fusarium chlamydospores

Ֆուզարիում սապատավորը ֆակուլտատիվ կամ խիստ արտահայտված մակաբույծ է, ֆուզարիում սրասպորայինը հարուցում է մոտ 150 տեսակ բույսերի անոթային թառամում (տրախեոմիկոզ), կարտոֆիլի ֆուզարիում՝ արմատների և պալարների փտում, կուլմորում ֆուզարիում,

• Ֆուզարիում գրամինեարումը (F.graminearum),
• Ֆուզարիում սպորոտրիխիելան (Fusarium sporotrichiella)՝ հացաբույսերի ֆուզարիոզ և այլն։

Ջրում բնակվող Ֆուզարիում ջրմուղայինը (Fusarium aquaeductum) առաջացնում է ջրատար խողովակների խցանում։ Ֆուզարիումի թույներ առաջացնող տեսակներով ախտահարված հացաբույսերը, կերաբույսերը վտանգավոր են մարդու և կենդանիների համար, հարուցում են ֆուզարիոտոքսիկոզ։ Ֆուզարիումի համրիչաձև և սրասպորային տեսակներն իրենց կենսագործունեության ընթացքում առաջացնում են բույսերի աճը խթանող ֆիզիոլոգիապես ակտիվ նյութեր՝ հիբերելիններ։

Տաքսոնոմիա

ավելի շատ 3 ընտանիք (համաձայն APG II Համակարգի)

Ավելին 3 տեսակի

կարգ Pezizomycotina

Ենթաընտանիք 'Spiraeoideae

տեսակ Ֆուզարիա

բաժին Ասկոմիցետներ, Ասկոմիցետ

Ընտանիք Ֆիտոֆտորային սնկեր

ցեղ Անկատար սնկեր

ավելի շատ 10 կարգ բույսեր (համաձայնAPG II Համակարգի)

2 ենթաըտանիք (Համաձայն APG II Համակարգի)

մոտավորապես 150 տեսակ

Տեսակները

Fusarium macroconidia

Հայտնի է մոտ 60, Հայաստանում՝ 45 տեսակ և տարատեսակ.

• Ֆուզարիում կուլմորում (Fusarium culmorum),
• Ֆուզարիում սապատավոր (Fusarium gibbosum),
• Ֆուզարիում սրասպորային (Fusarium oxysporum),
• Ֆուզարիում կարտոֆիլի (Fusarium solani),
• Ֆուզարիում համրիչաձև (Fusarium moniliforme),
• Ֆուզարիում տարասպորային (Fusarium heterosporum) և այլն։

Գրականություն

• Литвинов М. А. Фузариум // Большая советская энциклопедия.
• М. Б. Степанова Род Фузарий (Fusarium) // Мир растений: в 7 томах. — Просвещение, 1991. — С. 395—398. — ISBN 5-09-002841-9
• Леонтьєв Д. В., Акулов О. Ю. Загальна мікологія: Підручник для вищих навчальних закладів. — Харків: «Основа», 2007. — С. 192—206. — ISBN 978-966-495-040-1 (ուկր.) (Общая микология։ Учебник для высших учебных заведений)
• Kirk P. M., Cannon P. F., Minter D. W., Stalpers J. A. et al. Ainsworth & Bisby's Dictionary of the Fungi. — CAB International, 2008. — P. 268. — ISBN 978-0-85199-826-8

Արտաքին հղումներ

• Doctor Fungus Archived 2007-06-25 at the Wayback Machine.
• Fusarium and Verticillium Wilts of Tomato, Potato, Pepper, and Eggplant
• Fusarium Root Rot in Container Tree Nurseries Archived 2014-03-15 at the Wayback Machine.
• Fusarium Blight on Turfgrass
• Pea Fusarium Wilt Archived 2007-12-12 at the Wayback Machine.
• Fusarium oxysporum
• Fusarium Keratitis
• Latest News on Fusarium Eye Fungus Contact Lens Infections Archived 2013-06-12 at the Wayback Machine.
• Asan A. 2011 Checklist of Fusarium Species Reported from Turkey. Mycotaxon. 116 (1): 479

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։