Քուրդիկ (իշխան)

	Քուրդիկ; հուն․՝ Κουρτίκιος
	Լոկանայի տեր
	Լոկանայի տեր
մոտ 860-ականներ - 884
Ծննդյան օր	9-րդ դար
Վախճանի օր	892
Դինաստիա	Կուրտիկիոսներ
Քաղաքացիություն	Բյուզանդական կայսրություն
Հայր	Գրիգոր Մամիկոնյան

Քուրդիկ (հուն․՝ Κουρτίκιος, 9-րդ դար - 892), հայ իշխան Բյուզանդիայում, Լոկանա ամրոցի տերը, Գրիգոր Մամիկոնյանի որդին, Մամիկոնյանների նախարարական տոհմից, Կուրտիկիոսների ազնվական տոհմի հիմնադիրը^[2]^[3]^[4]։

Կենսագրություն խմբագրել

Քրիստիան Սետտիպանին ենթադրում է, որ Քուրդիկը` հավանաբար Բագրևանդի վերջին Մամիկոնյան իշխան Գրիգորի որդին է և Մանուել պրոթոսպաթարի եղբայրը, ինչպես նաև Մանուել Կուրտիկիոսի հայրը^[5]։ Նա Փոքր Հայքի իշխաններից էր, Լոկանա ամրոցի տերը^[2]։

Բյուզանդիայի Միքայել Գ կայսեր (842-867) գահակալության ժամանակ գժտվում է նրան մերձակից հույների հետ և ասպատակությունների է ենթարկում շրջակայքը^[2]^[6]։ Միքայել Գ կայսերը հաջորդած հայազգի Բարսեղ Ա Մակեդոնացին 871 թվականին պայքար է սկսում Պավլիկյանների աղանդավորական շարժման դեմ^[3]։ 872 թվականին, նրանց առաջնորդ Խրիսոխիրին պարտության մատնելով և սպանելով, գրավում և ավերում է Պավլիկյանների շարժման կենտրոն Տևրիկը^[3]։ Տևրիկի անկումը պատճառ է դառնում, որ մի շարք այլ քաղաքների և ամրոցների ինքնակալ իշխաններ առանց կռվի հանձնվեն Բարսեղ Ա-ին, այդ թվում էին Տարանտայի իշխանը և Լոկանայի իշխան Քուրդիկը^[3]^[4]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Christian Settipani, Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs. Les princes caucasiens et l'Empire du vie au ixe siècle, Paris, de Boccard, 2006, 634 p. (ISBN 978-2-7018-0226-8), p. 131-310, « Les Mamikonian ».
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչյա Աճառյան, Երևան, 1942, Հատոր 5, Ցուցակ 1, Էջ 226․
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 «Հայ Ժողովրդի պատմություն», Հատոր Բ, Երևան, 1984, հատոր 2, էջ 413․
↑ ^4,0 ^4,1 «Օտար աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին, Հ 15, Բյուզանդական աղբյուրներ, Հ 5, Թեոփանեսի Շարունակող»։ Խմբ.՝ Ս. Մ. Կրկյաշարյան։ ՀԽՍՀ ԳԱ Պատմության ին-տ.։ Երևան, ՀԽՍՀ ԳԱ հրատ., 1990, էջ 159.
↑ Christian Settipani, Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs. Les princes caucasiens et l'Empire du vie au ixe siècle, Paris, de Boccard, 2006, 634 p. (ISBN 978-2-7018-0226-8), p. 131-310, «Les Mamikonian».
↑ «Պատմութիւն հայոց», Միքայել Չամչյան հտ. Բ, Վենէտիկ, 1785, էջ 698․

[_1d3b7b1ce552494c-1] Christian Settipani, Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs. Les princes caucasiens et l'Empire du vie au ixe siècle, Paris, de Boccard, 2006, 634 p. (ISBN 978-2-7018-0226-8), p. 131-310, « Les Mamikonian ».

[Աճառյան-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչյա Աճառյան, Երևան, 1942, Հատոր 5, Ցուցակ 1, Էջ 226․

[ՀԺՊ-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 «Հայ Ժողովրդի պատմություն», Հատոր Բ, Երևան, 1984, հատոր 2, էջ 413․

[Օտար_15-4] 4,0 ^4,1 «Օտար աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին, Հ 15, Բյուզանդական աղբյուրներ, Հ 5, Թեոփանեսի Շարունակող»։ Խմբ.՝ Ս. Մ. Կրկյաշարյան։ ՀԽՍՀ ԳԱ Պատմության ին-տ.։ Երևան, ՀԽՍՀ ԳԱ հրատ., 1990, էջ 159.

[5] Christian Settipani, Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs. Les princes caucasiens et l'Empire du vie au ixe siècle, Paris, de Boccard, 2006, 634 p. (ISBN 978-2-7018-0226-8), p. 131-310, «Les Mamikonian».

[6] «Պատմութիւն հայոց», Միքայել Չամչյան հտ. Բ, Վենէտիկ, 1785, էջ 698․

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]