Վլադիմիր Պուտինի նախագահություն (2018-2024)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Վլադիմիր Պուտինի նախագահություն

Վլադիմիր Պուտինի նախագահություն, Ռուսաստանի չորրորդ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի նախագահությունը 2012 թվականի մայիսի 7-ից։

Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտին

Ներքին քաղաքականություն

խմբագրել

2018 թվականի մարտի 18-ին Պուտինը չորրորդ ժամկետով ընտրվեց Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ՝ ստանալով ձայների ռեկորդային 76,69%[1]։

2018 թվականի մայիսի 7-ին Վլադիմիր Պուտինը չորրորդ անգամ ստանձնեց Ռուսաստանի նախագահի պաշտոնը[2][3], հաջորդ օրը Դմիտրի Մեդվեդևը ներկայացվեց Պետդումայի՝ որպես Ռուսաստանի վարչապետի հաստատմանը։ Այս օրը Մեդվեդևի պաշտոնավարման հաստատումից հետո Պուտինը նրան հրավիրեց նոր կառավարություն ձևավորելու[4]։ Մայիսի 18-ին ստորագրվել են հրամանագրեր նոր կառավարության կազմի մասին[5]։

2018 թվականի մայիսի 25-ին Պուտինը հայտարարեց, որ չի առաջադրվելու 2024 թվականի նախագահի պաշտոնում՝ դա հիմնավորելով Ռուսաստանի Սահմանադրության պահանջներով[6]։

2020 թվականի հունվարի 15-ին Դաշնային ժողովին ուղղված իր հաջորդ ուղերձում Պուտինն առաջարկեց լայնածավալ փոփոխություններ մտցնել Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրության մեջ և հայտարարեց մի շարք սոցիալ-տնտեսական միջոցառումների, որոնք ուղղված են Ռուսաստանի բնակիչների բարեկեցության և բարեկեցության բարելավմանը։ օգնել լուծել ժողովրդագրական խնդիրները. Նախագահի ելույթից անմիջապես հետո կառավարությունը հրաժարական տվեց։ 2020 թվականի հունվարի 16-ին կառավարությունը գլխավորել է Ռուսաստանի Դաշնության հարկային դաշնային ծառայության ղեկավար Միխայիլ Միշուստինը[7]։

2020 թվականին Ռուսաստանում քվեարկություն է տեղի ունեցել Սահմանադրության փոփոխությունների վերաբերյալ։ Դրանց ուժի մեջ մտնելուց հետո Պուտինը իրավունք ստացավ 2024 թվականին կայանալիք նոր նախագահական ընտրություններում առաջադրվելու որպես թեկնածու։

Ղրիմի բռնակցումը Ռուսաստանի Դաշնությանը

խմբագրել

2014 թվականին Ղրիմի թերակղզու տարածքի մեծ մասը ներառվել է Ռուսաստանի Դաշնության կազմում։ Տեղական իշխանությունները Ռուսաստանի աջակցությամբ հանրաքվե են անցկացրել Ղրիմի կարգավիճակի վերաբերյալ։ Ղրիմի Գերագույն Խորհրդի և Սևաստոպոլի քաղաքային խորհրդի կողմից ընդունված հանրաքվեի պաշտոնական արդյունքների և անկախության մասին հռչակագրի հիման վրա միակողմանիորեն հռչակվել Է Ղրիմի Հանրապետությունը, որը Ռուսաստանի հետ ստորագրել է ՌԴ կազմի մեջ մտնելու մասին պայմանագիրը։

Համաղրիմյան հանրաքվեն, Ղրիմի անկախության միակողմանի հռչակումը և Ռուսաստանին նրա միացումը բացասական միջազգային արձագանք են առաջացրել։ Ըստ արևմտյան հանրության («Մեծ յոթնյակը»՝ ՆԱՏՕ-ի, Եվրամիության, Եվրոպայի խորհրդի անդամ պետությունները), Ղրիմի միացումը Ռուսաստանին անեքսիայի բնույթ է ունեցել, որը հաջորդել է Ուկրաինայի ներքին գործերին Ռուսաստանի զինված միջամտությանը։  Ռուսաստանի պաշտոնական դիրքորոշման համաձայն՝ Ղրիմի միացումը Ռուսաստանին տեղի բնակչության ինքնորոշման իրավունքի իրականացումն էր։ Ուկրաինան չի ճանաչում Ղրիմի միացումը Ռուսաստանին․ 2014 թվականի ապրիլի 15-ին Ուկրաինայի Գերագույն Ռադան օրենք ընդունեց, որովով Ղրիմը և Սևաստոպոլ քաղաքը հռչակվեց Ռուսաստանի Դաշնության կողմից օկուպացված տարածքներ։

2014 թվականի մարտի 27-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան բանաձև է ընդունել իր հավատարմությունը Ուկրաինայի տարածքային ամբողջականությանը նրա միջազգայնորեն ճանաչված սահմաններում, չճանաչելով Ղրիմի հանրաքվեն և դրա վրա հիմնված Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետության և Սևաստոպոլ քաղաքի կարգավիճակի փոփոխությունները։

Արևմուտքի պատժամիջոցները Ռուսաստանի դեմ. 2014-2015 թվականների արժութային ճգնաժամ

խմբագրել

Ղրիմի թերակղզում և Ուկրաինայի արևելքում տեղի ունեցող իրադարձությունների կապակցությամբ արևմտյան մի շարք երկրներ Ռուսաստանի նկատմամբ սահմանափակիչ քաղաքական և տնտեսական միջոցներ են կիրառել։ Պատժամիջոցների հետևանքների մասին առանձին քաղաքական գործիչներ տարբեր գնահատականներ են տվել։ Այսպես, 2015 թվականի ապրիլի 27-ին Վլադիմիր Պուտինը Սանկտ Պետերբուրգում օրենսդիրների խորհրդի նիստում հայտարարել էր, որ Ռուսաստանի տնտեսությունը պատժամիջոցների պատճառով չի ստացել 160 միլիարդ դոլար[8]։ ԱՄՀ-ի գնահատումների համաձայն՝ 2014-2018 թվականների ընթացքում Ռուսաստանի ՀՆԱ-ի աճի վրա պատժամիջոցների տարեկան բացասական ազդեցությունը կազմել է միջինը 0,2 %։ Միևնույն ժամանակ, բացասական ազդեցությունը նավթի գների անկման կազմել է 0.65% տարեկան[9]։

Հետևյալ աղյուսակը ցույց է տալիս 2014 թվականից ի վեր հիմնական տնտեսական ցուցանիշները (2018 թվականի կանխատեսում)։ 5%-ից ցածր գնաճը նշված է կանաչ սլաքով[10]։

Թվական ՀՆԱ (ՊՄԳ)

(ԱՄՆ դոլար)

Բնակչության մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ (ՊՄԾ)

(ԱՄՆ դոլար)

ՀՆԱ-ի աճ

(իրական)

Գնաճի մակարդակ

(տոկոսներով)

Գործազրկություն

(տոկոսներով)

Պետական պարտք

(ՀՆԱ-ի տոկոս)

2014  3,892.0  27,072  0.7 %  7.8 %  5.2 %  15.6 %
2015  3,835.8  26,658  −2.5 %  15.5 %  5.6 %  15.9 %
2016  3,877.0  26,930  0.3 %  7.1 %  5.5 %  15.7 %
2017  4,007.8  27,834  1.5 %  3.7 %  5.2 %  17.4 %
2018 (ԱՄՀ կանխատեսում)  4,168.9  30,039  2.3 %  2.8 %  5.5 %  18.7 %

2014 թվականի վերջին Ռուսաստանի տնտեսական իրավիճակը վատթարացել է։ Դա պայմանավորված էր էներգառեսուրսների համաշխարհային գների կտրուկ անկմամբ, որոնց վաճառքը զգալի մաս է կազմում Ռուսաստանի բյուջեի եկամուտներում, ինչպես նաև Ռուսաստանի նկատմամբ տնտեսական պատժամիջոցների սահմանմամբ՝ կապված Ռուսաստանի Դաշնությանը Ղրիմի միանալու և Ուկրաինայի արևելքում հակամարտության հետ։ 2014 թվականի դեկտեմբերի 25-ին նախագահ Վլադիմիր Պուտինը կառավարության հետ հանդիպման ժամանակ առաջարկել էր սկսել աշխատել ճգնաժամային 2009 թվականի ձևաչափով[11]։

Ռուսաստանի պատմությունը 2015 թվականին

խմբագրել

2015 թվականի մարտին երկրի ՀՆԱ-ն տարեկան կտրվածքով կրճատվել է 3,4 %-ով՝ փետրվարին 1,2 %-ով կրճատման դիմաց։ Ընդհանուր առմամբ, 2015 թվականի առաջին եռամսյակում ՌԴ ՀՆԱ-ն կրճատվել է 2,2%-ով[12]։ Ռուսաստանի ՀՆԱ-ի անկումը 2015 թվականի ապրիլին աճել է մինչև 4,3 %, ընդ որում՝ ապրիլին տնտեսությունը մարտյան ցուցանիշի նկատմամբ նվազել է 0,6 %ով։ Այսպիսով, երկրի ՀՆԱ-ն 4 ամիս անընդմեջ նվազել է[13]։ 2015 թվականի մայիսին Ռուսաստանի ՀՆԱ-ի անկումը տարեկան արտահայտությամբ արագացել է մինչև 4,9 %[14]։

Ընդհանուր առմամբ, 2015 թվականի առաջին կիսամյակում ՀՆԱ-ի անկումը կազմել է 3,5 %[15][16][17]։ Ընդհանուր առմամբ, 2015 թվականին մանրածախ առևտրի շրջանառությունը համադրելի գներով նվազել է 10 %-ով (մինչև 27,6 տրիլիոն ռուբլի)[18]։

Արտաքին քաղաքականություն

խմբագրել
 
Վլադիմիր Պուտինն ու Դոնալդ Թրամփը Հելսինկիում Ռուսաստան-ԱՄՆ գագաթնաժողովում 2018 տարի

Դիվանագետների և փորձագետների կարծիքով՝ ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի հարաբերությունները Դոնալդ Թրամփի վարչակազմի օրոք հասել են ամենացածր մակարդակին՝ ԽՍՀՄ փլուզումից և անկախ ռուսական պետության հռչակումից հետո ամբողջ ժամանակահատվածում[19][20][21]։

2019 թվականի դեկտեմբերին նախագահ Թրամփը ստորագրել է օրենք, որը պատժամիջոցներ է սահմանում «Հյուսիսային հոսք 2» գազատարի կառուցման մեջ ներգրավված ընկերությունների նկատմամբ, որոնք փաստացի կաթվածահար են արել շինարարությունը 2020 թվականին։ ԱՄՆ-ում Բայդենի վարչակազմի իշխանության գալուց հետո իրավիճակը բարելավվել է։ 2021 թվականի հունվարի 24-ին ստորջրյա հատվածի կառուցման աշխատանքները վերսկսվեցին, իսկ մայիսի վերջին նախագահ Բայդենը հայտարարեց, որ խողովակաշարը «գրեթե ավարտված է», և նախագծի դեմ նոր պատժամիջոցների սահմանումը «անարդյունավետ» կլինի ԱՄՆ-ի համար։ հարաբերությունները Եվրոպայի հետ[22] ։ 2021 թվականի սեպտեմբերի 10-ին ամբողջությամբ ավարտվեց Nord Stream 2 գազատարի շինարարությունը։

Ջոզեֆ Բայդենի՝ ԱՄՆ նախագահի պաշտոնը ստանձնելուց հետո նոր վարչակազմի պաշտոնյաները հայտարարեցին, որ Միացյալ Նահանգները չի ձգտում բարդացնել հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ կամ «վերակայել» այդ հարաբերությունները։ ԱՄՆ-ի նոր քաղաքականության նպատակը կլինի կանխատեսելի և կայուն հարաբերությունների հասնելը, որոնք մի շարք ոլորտներում համագործակցության տեղ են թողնում ԱՄՆ-ի շահերն առաջ մղելու համար։ Միաժամանակ, ԱՄՆ-ը «կարող է Ռուսաստանին պատասխանատվության ենթարկել իր ցանկացած չարամիտ գործողության համար»։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Анастасия Корня, Елена Мухаметшина, Ольга Чуракова (2018 թ․ մարտի 19). «За счёт чего Владимир Путин установил выборный рекорд». Ведомости. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 20-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  2. «Владимир Путин вступил в должность Президента России». Президент России (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 7-ին.
  3. «Путин вступил в должность президента России». Известия (ռուսերեն). 2018 թ․ մայիսի 7. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 7-ին.
  4. Путин предложил кандидатуру Медведева на пост премьера — РИА Новости, 07.05.2018
  5. «Президент подписал указы о составе нового Правительства». Kremlin.ru (ռուսերեն). 2018 թ․ մայիսի 18. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 18-ին.
  6. «Путин заявил, что не намерен выдвигать свою кандидатуру на пятый президентский срок подряд». Новости RT на русском (ռուսերեն). 2018 թ․ մայիսի 25. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 25-ին.
  7. «Идеальный шторм». С какими вызовами столкнулся Путин в 2020 году // ТАСС, 31.12.2020
  8. Из-за западных санкций Россия лишилась $160 млрд инвестиций
  9. «МВФ сравнил ущерб российской экономики от санкций и падения цен на нефть». РБК. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  10. «Report for Selected Countries and Subjects». www.imf.org (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  11. ВЕДОМОСТИ — Путин попросил правительство начать работать в формате кризисного 2009 года
  12. «ВВП России в марте упал на 3,4 %, хуже прогноза | НОВОСТИ БИЗНЕСА И ЭКОНОМИКИ | Reuters». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  13. «Вести Экономика ― ВЭБ: спад ВВП России усилился в апреле до 4,3 %». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  14. «Вести Экономика ― МЭР: падение ВВП России ускорилось в мае до 4,9 %». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  15. ВЭБ зафиксировал ускорение падения экономики во втором квартале 2015 года :: Экономика :: РБК
  16. ВЕДОМОСТИ — Российские компании в рейтинге Financial Times по рыночной капитализации вернулись на 10 лет назад
  17. «Розничный оборот упал до уровня 1991 года — Газета.Ru». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  18. «Оборот розничной торговли в РФ в 2015 г. упал на 10 % — Росстат | 25.01.16 | finanz.ru». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  19. Трамп несбывшихся надежд. Как политика президента США стала главным разочарованием года // Газета «Коммерсантъ», 29.12.2017
  20. В новый год без Вашингтона. Российские эксперты теряют надежду на взаимодействие с США в обозримом будущем // Газета «Коммерсантъ», 18.12.2017
  21. «Основную ответственность за плачевное состояние отношений с Россией несут США». Американский политолог Джон Миршаймер о втором саммите Владимира Путина и Джо Байдена // «Коммерсантъ», 03.11.2021
  22. Байден назвал непродуктивным введение новых санкций против Nord Stream 2 // РБК, 26.05.2021

Արտաքին հղումներ

խմբագրել