Վերա Ալեքսանդրովնա Վարսանոֆիևա (հուլիսի 10 (22), 1890 կամ 1890[1], Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[2] - հունիսի 29, 1976(1976-06-29) կամ 1976[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային երկրաբան, գեոմորֆոլոգ։ Երկրաբանական և հանքաբանական գիտությունների դոկտոր (1935), ԽՍՀՄ մանկավարժական գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ (1945), ՌՍՖՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (1950)։ Առաջին կինը, ով ստացել է երկրաբանական և հանքաբանական գիտությունների դոկտորի կոչում[3]։

Վերա Վարսանոֆիևա
Ծնվել էհուլիսի 10 (22), 1890 կամ 1890[1]
ԾննդավայրՄոսկվա, Ռուսական կայսրություն[2]
Մահացել էհունիսի 29, 1976(1976-06-29) կամ 1976[1]
Մահվան վայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանՆովոդեվիչյան գերեզմանոց
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  Ռուսական հանրապետություն,  Խորհրդային Ռուսաստան և  ԽՍՀՄ
Մայրենի լեզուռուսերեն
ԿրթությունQ4138502? և Մոսկվայի բարձրագույն կանանց դասընթացներ
Գիտական աստիճանԵրկրաբանա-հանքաբանական գիտությունների դոկտոր
Մասնագիտություներկրաբան, դպրոցի ուսուցիչ, հանքաբան և համալսարանի դասախոս
Զբաղեցրած պաշտոններդոցենտ
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունՌուսաստանի կրթության ակադեմիա
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Vera Varsonofeva Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Նա ծնվել է 1890 թվականի հուլիսի 10 -ին (22) Մոսկվայում՝ զինվորականի ընտանիքում։

Նախնական կրթությունը նա ստացել է տանը՝ մոր՝ ֆրանսիուհու՝ Յուլիա Լվովնայի ղեկավարությամբ, ով օտար լեզուների իմացությունը փոխանցել է դստերը և նրա մոտ առաջացրել գիտական գործունեությամբ հետաքրքրություն[4]։ Վերա Ալեքսանդրովնան իր մանկության մեծ մասն անցկացրել է Ռյազանում՝ հոր ծառայության վայրում։

13 տարեկանում ընդունվել է Ռյազանի Մարիինյան կանանց վարժարան, 1906 թվականին ավարտել է այն ոսկե մեդալով։ Արդեն 14 տարեկանում Վերա Ալեքսանդրովնան ծնողներին ասել է, որ երկրաբան է լինելու։ Վարժարանում Վերա Ալեքսանդրովնայի Համադասարանցի և ընկերուհի է դարձել ապագա պրոֆեսոր-երկրաբան Ա. Դ. Արխանգելսկու քույրը [5]։ Մաթեմատիկայի և պատմության կրթության համալրման համար սկսեց այցելել Վ. Պ. Եկիմեցկի մասնավոր վարժարանի 8-րդ դասարան։

1907 թվականին նա ընդունվել է Մոսկվայի կանանց բարձրագույն դասընթացների ֆիզիկայի և մաթեմատիկայի բաժինը[6]։ 1911 թվականի ամռանը պրոֆեսոր Ա. Չերնովը կազմակերպեց ուսանողների համար առաջին էքսկուրսիան Հյուսիսային Ուրալում։ Ա. Վ. Վարսանոֆիևան առաջին անգամ եկավ այն տարածք, որը հետագայում դարձավ նրա երկար տարիների երկրաբանական հետազոտությունների վայրը։

1915 թվականին նա պետական քննություններ է հանձնել Ներարգանդային արյունահոսության առաջին պետական թեստավորման հանձնաժողովում և մնացել է այդ դասընթացների երկրաբանության ամբիոնում`«պրոֆեսորի պատրաստվելու համար »[7]։

1916-1919 թվականներին դասավանդել է Մոսկվայի Պրեչիստենսկի աշխատանքային դասընթացներում։ 1918 թվականին, որպես օգնական, նա դասախոսություններ կարդաց Երկրաբանության և օգտակար հանածոների վերաբերյալ Ներարգանդային արյունահոսությունի երկրաբանության ամբիոնում։

1919 թվականից Մոսկվայի 1 -ին պետական համալսարանում աշխատել է որպես երկրաբանության ամբիոնի ասիստենտ Ա.Պ. Պավլովի ղեկավարությամբ։ 1920 թվականից նա տեկտոնիկայի վերաբերյալ հատուկ դասընթացներ է վարում։

Միաժամանակ դասավանդել է Տվերի մանկավարժական ինստիտուտում, Իվանովո-Վոզնեսենսկի մանկավարժական և պոլիտեխնիկական ինստիտուտներում[8]։

1921-1924 թվականներին հետազոտություններ է իրականացրել Հյուսիսային Ուրալում[7]։

1925 թվականին աշխատել է որպես Երկրաբանական կոմիտեի ավագ երկրաբան, կարճ ժամանակով ձերբակալվել է[9]։

1925 թվականից նա դասավանդում էր Մոսկվայի 2 -րդ պետական համալսարանում (1930 թվականից՝ ՄՊՄԻ) մանկավարժության ֆակուլտետում, որտեղ հանդես էր գալիս որպես պրոֆեսոր և երկրաբանության ամբիոնի վարիչ։ Նա տվել է միներալոգիայի և երկրաբանության դասընթաց, որը ներառում է հնէաբանության հիմունքները և դասախոսություններ դինամիկ և պատմական երկրաբանության վերաբերյալ։

1934-1935 թվականներին նրա ղեկավարությամբ մշակվել է դասընթաց համալսարաններում երկրաբանության դասավանդման մեթոդաբանության վերաբերյալ։

1935 թվականին Վ. Ա. Վարսանոֆևի՝ այդ ժամանակ հրապարակված աշխատանքների համակցության համար Ռուսաստանում առաջին կանանցից մեկը ստացել է երկրաբանահանքաբանական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան։ Շնորհվել է պրոֆեսորի գիտական կոչում։

1945 թվականին ընտրվել է ԽՍՀՄ մանկավարժական գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ։

1954 թվականից աշխատել է ԽՍՀՄ ԳԱ-ի Կոմի մասնաճյուղի Երկրաբանության ինստիտուտում որպես ավագ գիտաշխատող։ 1961-1964 թվականներին այնտեղ ղեկավարել է գեոմորֆոլոգիայի և չորրորդ երկրաբանության լաբորատորիան։ Հաճախ գալիս է Մոսկվա, լինելով փոխնախագահ ՄՈԻՊ-ում։

Անկուսակցական։

1970 թվականին թոշակի է անցել, ապրել է Մոսկվայում։

Մահացել է 1976 թվականի հունիսի 29-ին Մոսկվայում, թաղվել է Նովոդևիչյան գերեզմանատանը։

Անդամակցություն կազմակերպություններին խմբագրել

  • 1916 թվականից՝ Բնագիտության, մարդաբանության և ազգագրության սիրահարների ընկերության անդամ։
  • 1923 թվականից`Մոսկվայի բնագետների ընկերության անդամ։ Ընկերության փոխնախագահ 1942 -ից։
  • 1927 թվականից՝ ԽՍՀՄ աշխարհագրական ընկերության անդամ։

Մրցանակներ խմբագրել

  • 1944 - «Մոսկվայի պաշտպանության համար» մեդալ
  • 1945 - Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան (հունվարի 27)
  • 1946 - «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմում քաջարի աշխատանքի համար» մեդալ։ (Մայիսի 7)
  • 1948 - մեդալ «Ի հիշատակ Մոսկվայի 800 -ամյակի» (դեկտեմբերի 14)
  • 1950 - Ոսկե մեդալ Ա.Կ.Կարպինսկու անունով՝ մի շարք երկրաբանական աշխատանքների համար (դեկտեմբեր)
  • 1953 - Լենինի շքանշան
  • 1957 - Կոմիի ԽՍՀՄ գիտության և տեխնոլոգիայի վաստակավոր աշխատող
  • 1960 - ՌՍՖՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ՝ երկրաբանական և հանքաբանական գիտությունների բնագավառում մեծ ծառայությունների համար
  • 1970 - Պատվո նշանի շքանշան (սեպտեմբերի 9)[3][7]։

Մատենագիտություն խմբագրել

Автор более 150 научных трудов[10], среди них:

  • В 1934 году вышла её книга «Происхождение Урала и его горных богатств» с 22 картами и 68 рисунками (Варсанофьева В. А. {{{заглавие}}}. — М.: Центральное бюро краеведения РСФСР. — 296 с.[9]), в которой была обобщена история геологического развития Урала.

Когда в среднюю школу вводились уроки геологии она пишет статьи: О преподавании геологии и минералогии в средней школе // Землеведение. — 1940. — Т. 1 (51)., Преподавание геологических дисциплин в русской школе до Октябрьской революции // Естествознание в школе. — 1946. — № 2., Преподавание минералогии и геологии в советской школе. — 1946. — № 3.

  • В книге «Происхождение и строение Земли» (1945) впервые в научно-популярной форме изложены основные идеи А. Е. Ферсмана и В. И. Вернадского в области геохимии и космохимии. Автор книги о своём учителе академике А. П. Павлове (Варсанофьева В. А. Алексей Петрович Павлов и его роль в развитии геологии. — Изд. 2-е. — М.: Б. и., 1947. — 392 с.) и биографических очерков о современниках — геологах В. А. Обручеве, А. Е. Ферсмане, А. Д. Архангельском, А. А. Чернове и др.
  • В 1947 году вышло 2-м изданием книга об учителе: А. П. Павлов и его роль в развитии геологии М., 1947
  • В 1948 году была издана её книга «Жизнь гор».
  • В 1949 году под её руководством было подготовлено пособие для учителей «Геологические экскурсии» (автор Г. Г. Астрова), появляются книги: Как люди узнали, что было на Земле миллион лет назад. М., 1949; Жизнь города Mосквы, 1950; Московское общество испытателей природы и его значение в развитии отечественной науки, М., 1955.

Հիշողություն խմբագրել

Վ.Ա. Վարսանոֆիևայի անունով[11]՝

Բրածո օրգանիզմներ[12]՝

Tollina warsanofievae Barskaja- Ստրոմատոպորատ տեսակներ, Հյուսիսային Սիբիրի Վերին օրդովիկոս։

Palaeoleptophycus warsanofievae Korde, 1955 - ջրիմուռների տեսակներ, Սիբիրի Վերին Կամբրիան։

Darwinula warsanofievae Beliajeva- Օստրակոդի տեսակներ, Ռուսաստանի հարթակի Պերմ։

Sphaerestheria warsanofievae Molin - ֆիլոպոդների տեսակներ, Ռուսաստանի հարթակի Պերմ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  2. 2,0 2,1 2,2 Варсанофьева Вера Александровна // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  3. 3,0 3,1 БСЭ
  4. Когда в 1945 году вышла первая большая научно-популярная книга Веры Александровны «Происхождение и строение Земли», то в посвящении автором было написано: «Памяти моей матери, Юлии Львовны Варсанофьевой, моего первого учителя астрономии и геологии, пробудившей во мне интерес к изучению природы».
  5. Наливкин, 1979
  6. В это время здесь преподавали геологи А. П. Павлов, А. А. Чернов, А. Б. Миссуна.
  7. 7,0 7,1 7,2 Варсанофьева
  8. Биография
  9. 9,0 9,1 Жертвы репрессий
  10. Библиография В. А. Варсанофьевой в информационной системе «История геологии и горного дела» РАН.
  11. Андреичева Л.И. Варсанофьева Вера Александровна – выдающийся исследователь геоморфологии и четвертичной геологии Печорского края // Вестник Института геологии Коми научного центра Уральского отделения РАН. — 2015. — № 7 (247). — С. 34—38. — ISSN 2221-1381.
  12. Крымгольц Г. Я., Крымгольц Н. Г. Имена отечественных геологов в палеонтологических названиях. Санкт-Петербург, 2000. C. 13.

Գրականություն խմբագրել

  • Варсанофьева, Вера Александровна // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  • Богданов А. А. К юбилею В. А. Варсанофьевой // Бюллетень Московского общества испытателей природы. Отд. геологии. — 1970. — Т. 45.
  • Яншин А. Л. В. А. Варсанофьева // Бюллетень Московского общества испытателей природы. Отд. геологии. — 1970. — Т. 45.
  • Калашников Н. В. Юшкин Н. П. Боринцева Н. А. Вера Александровна Варсанофьева. — Коми науч. центр УРО АН СССР, 1990. — 186 с.
  • Наливкин Д. В. Наши первые женщины-геологи. — Л.: Наука, 1979. — 215 с.
  • Фонд в РГА —ф. 3, 660 д., 1846—1976 гг.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  • «Варсанофьева» (PDF). НТБ ИрГТУ. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012 թ․ մայիսի 13-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 18-ին.
  • «Жертвы репрессий. Вера Александровна Варсанофьева». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 18-ին.
  • «Биография». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 13-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 18-ին.
  • Библиография, фото и документы в информационной системе «История геологии и горного дела» РАН.