Վավիլովիա
| Վավիլովիա | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
| Vavilovia Fed. | ||||||||||||
| Տեսակներ | ||||||||||||
|
|
Վավիլովիա (լատին․՝ Vavilovia), բակլազգիների (թիթեռնածաղկավորներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։
Ունի 1 տեսակ՝ նրբագեղ վավիլովա (Vavilovia formosa)։
Տարածում խմբագրել
ՀՀ-ում հանդիպում է Գեղամա լեռնաշղթայի (Սև սար) և Կապուտջուղ լեռի վերին ալպյան գոտում (3000-3500 մ բարձունքներում)։ Աճում է խճաքարերի, շարժվող փլվածքների և քարաթափվածքների վրա։
Կենսաբանական նկարագիր խմբագրել
Կոճղարմատները սողացող են։ Ցողունը վեր բարձրացող է կամ լայն տարածվող, բարձր.՝ 10-20 սմ Տերևները զույգերով են, առանց բեղիկների, երկար կոթուններով և տերևակիցներով, ձվառմբաձև, գորշակապտավուն։ Ողկույզները միածաղիկ են, ծաղիկները՝ վառ վարդագույն։ Ծաղկում է օգոստոս-սեպտեմբերին։ Պտուղը երկու կողմից սեղմված, նշտարաձև ունդ է։ Սերմերը հարթ են, կլորավուն կամ ձվաձև, մուգ կանաչ՝ սև կետերով։ Բազմանում է սերմերով կամ վեգետատիվ ճանապարհով։ Ամրացնում է փուխր, շարժվող խճաքարերը, հակաէրոզային է։
Նշանակություն խմբագրել
Արժեքավոր կերաբույս է։ Գեղազարդիչ է։ Գրանցված է ՀՀ Կարմիր գրքում։
Հոմանիշներ խմբագրել
Նրբագեղ վավիլովա (ռուսերեն գրականության մեջ հանդիպում է կարմիր սիսեռ, սիսեռ բազմամյա[1] անվանումները) ունի հետևյալ հոմանիշ անվանումները[2]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Жуковский П. М. Культурные растения и их сородичи. — Издание 3-е, перераб. и доп. — Л.: Издательство "Колос", 1971. — С. 297.
- ↑ Vascular plants of Russia and adjacent states (the former USSR). — Cambridge University Press,, 1995. — P. 261. — ISBN 0-521-45006-3
Գրականություն խմբագրել
- Janna Akopian, Nune Sarukhanyan, Ivan Gabrielyan, Armen Vanyan, Aleksandar Mikic, Petr Smykal, Gregory Kenicer, Margarita Vishnyakova, Andrey Sinjushin, Natalia Demidenko & Mike Ambrose։ An ecogeographical study and reports on establishing an ex situ site for 'beautiful' vavilovia (Vavilovia formosa) in Armenia, In Genetic Resources and Crop Evolution 57(8), 2010, S. 1127–1134, , (Manuskriptfassung online).(չաշխատող հղում) (PDF; 377 kB)
- Aleksandar Mikic, Petr Smýkal, Gregory Kenicer, Nune Sarukhanyan, Janna Akopian, Ivan Gabrielyan, Armen Vanyan, Andrey Sinjushin, Natalia Demidenko, Branko Cupina, Vojislav Mihajlovic, Margarita Vishnyakova & Mike Ambrose։ Achievements in Research on Vavilovia (Vavilovia formosa (Stev.) Fed.), a Legume Crop Wild Relative, In։ Ratarstvo i povrtarstvo / Field and vegetable crops research 47, 2010, S. 387–394։ PDF-Online.(չաշխատող հղում)
- Aleksandar Mikic, Petr Smýkal, Janna Akopian, Nune Sarukhanyan, Ivan Gabrielyan, Armen Vanyan, C. Toker, Branko Cupina, Mike Ambrose, Vojislav Mihajlovic & N. Ellis։ A revival of the Research on beautiful Vavilovia Formosa (Vavilovia Formosa syn. Pisum Formosum), In։ Pisum Genetics, Volume 41, 2009, S. 34–39։ Eingescannt Online.(չաշխատող հղում) (PDF; 719 kB)
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վավիլովիա» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վավիլովիա» հոդվածին։ |