Վիքիպեդիա

Վահրամ Թորգոմյան

հայ բժիշկ, բանասեր, պատմաբան
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Թորգոմյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Վահրամ Հարությունի Թորգոմյան (ապրիլի 20, 1858(1858-04-20)[1][2], Կոստանդնուպոլիս[1][2] - օգոստոսի 11, 1942(1942-08-11)[1], Փարիզի 8-րդ շրջան, Փարիզ[1]), հայ բժիշկ, պատմաբան։

Վահրամ Թորգոմյան
Դիմանկար
Ծնվել էապրիլի 20, 1858(1858-04-20)[1][2]
ԾննդավայրԿոստանդնուպոլիս[1][2]
Մահացել էօգոստոսի 11, 1942(1942-08-11)[1] (84 տարեկան)
Մահվան վայրՓարիզի 8-րդ շրջան, Փարիզ[1]
ԳերեզմանՀայ մտավորականների դամբարան
Քաղաքացիություն Օսմանյան կայսրություն և  Ֆրանսիա
Ազգությունհայ
ԿրթությունՓարիզի համալսարան (1884)[2] և Assistance Publique – Hôpitaux de Paris?
Մասնագիտությունբժիշկ, պատմաբան, հասարակական գործիչ և բանասեր
ԱշխատավայրԲուժանք
Պարգևներ և
մրցանակներ
Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ[1] և 3rd class, Order of the Medjidie[1]
ԱնդամությունFrench Society for History of Medicine?[1]

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է Կ. Պոլսում։ Մասնագիտական կրթությունն ստացել է Փարիզում։ 1884 թվականին ավարտել է Փարիզի համալսարանը, վերադարձել ծննդավայր և իր բժշկական գործունեությանը զուգընթաց մասնակցել հասարակական, մշակութային կյանքին։ Եղել է Կ. Պոլսի Կայսերական բժշկական ընկերության փոխնախագահ (1884), Հիգիենային բարձրագույն խորհրդի անդամ։ 1923 թվականին տեղափոխվել է Փարիզ, ուսումնասիրել Վենետիկի Մխիթարյան միաբանության և Փարիզի Ազգային գրադարանների հայ բժշկության պատմությանը վերաբերող ձեռագրերը, գրել աշխատություններ, XVIII-XIX դդ. հայ բժիշկների կենսագրականներ։ Հրատարակել է Երեմիա Չելեպիի «Պատմութիւն Ստամբուլայ» (հ. 1-3) երկը։ Եղել է Ռումինիայի բժշկապատմաբանների ընկերության պատվավոր անդամ, արժանացել ֆրանսիայի կառավարության «Officier d'Académie» կոչման[3]։

Ստեղծագործական ուղի խմբագրել

1880-ականների վերջերից հրատարակել է գրքույկներ, գերազանցապես դպրոցական բժշկության հետ կապված հարցերի մասին։ Մամուլում հանդես է եկել բանասիրական հոդվածներով։ Մոտ երեք հատորանոց ընդարձակ և հմտալից ծանոթագրություններով հրատարակել է Երեմիա Չելեպիի «Պատմություն Ստամբոլա» չափածո երկը, որի Ա հատորը (տեքստը և ծանոթագրություններ), լույս է տեսել Վիեննայում 1913 թվականին, իսկ Բ և Գ հատորները Մեծ եղեռնից հետո՝ դարձյալ Վիեննայում։ Դեռևս 90-ականներից պարբերական մամուլում, հատկապես Վիեննայի «Հանդես ամսօրյայում» լույս է ընծայել բազմաթիվ հետազոտություններ հայ բժշկության առանձին հարցերի և հայ հին բժիշկների մասին։ Թուրքիայում քեմալական շարժման հաղթանակից հետո մեկնել է Փարիզ, շարունակել բանասիրական բեղմնավոր աշխատանքը։ Ուսումնասիրել է Վենետիկի Մխիթարյանների հարուստ մատենադարանը, Փարիզի Ազգային մատենադարանի բժշկական ձեռագրերը և «Բազմավեպում» հրատարակել մի ընդարձակ հոդվածաշար։ Իր երկարամյա բանասիրական գործունեության ընթացքում տպագրել է շուրջ հարյուր աշխատություն[4], որոնք փաստական հարուստ նյութ են պարունակում հասարակական մտքի պատմության վերաբերող։ Կ. Պոլսում եղել է Կայսերական բժշկական ընկերության փոխնախագահ (1884)[5]:

Երկեր խմբագրել

  • Դիեցումն։ Կ. Պոլիս։ տպ. Գ. Պաղտատլեան, 1888։ 110 էջ[6]։
  • Բժիշկ տօքթ. Սերվիչէն էֆենտի։ Վիեննա։ տպ. Մխիթարեան, 1893։ 26էջ։
  • Արդի հնդկահայ բժիշկներ, մաս I, Վնե., 1896[7]:
  • Դպրոցական առողջապահութիւն, Վենետիկ, 1909[8]։
  • Ստեփանոս բժիշկ Շէհրիմանեան։ Վիեննա։ տպ. Մխիթարեան, 1911։ 303-308 էջ[9]։
  • Յիսնամեակ բժշկութեան տօքթ. Հ. Պ. Մատթէոսեանի 1863-1913[10]։
  • Տեղեկագիր հայ բժշկական միութեան ։ Տարի Գ։ Բերա։ տպ. Ս. Օհանեան, 1919։ 23 էջ[11]։
  • Հարիւրամեակ Րէստէնի բժշկական հրատարակութեան։ Վենետիկ։ տպ. Ս. Ղազար, 1922։ 52 էջ[12]։
  • Հայ բժշկական արձանագրութիւնք, Վենետիկ, 1931[13]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 Base Léonore (ֆր.) — ministère de la Culture.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  3. ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005։
  4. ↑ «ԹՈՐԳՈՄԵԱՆ ՎԱՀՐԱՄ». digilib.aua.am. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 6-ին.
  5. ↑ Գառնիկ Ստեփանյան (1973). Կենսագրական բառարան, հատոր Ա. Երևան: «Սովետական գրող». էջ 371-372.
  6. ↑ Թորգոմյան, Վահրամ Հարությունի (1888). Դիեցումն. Կ. Պոլիս: տպ. Գ. Պաղտատլեան.
  7. ↑ Թորգոմյան, Վահրամ Հարությունի (1896). Արդի հնդկահայ բժիշկներ. Մասն առաջին. Վիեննա: տպ. Մխիթարեան.
  8. ↑ Թորգոմյան, Վահրամ Հարությունի (1908). Դպրոցական առողջապահութիւն։ Դասախօսութիւններ. Վենետիկ: Ի Ս. Ղազար.
  9. ↑ Թորգոմյան, Վահրամ Հարությունի (1911). Ստեփանոս բժիշկ Շէհրիմանեան. Վիեննա: տպ. Մխիթարեան.
  10. ↑ Թորգոմյան, Վահրամ Հարությունի (1913). Յիսնամեակ բժշկութեան տօքթ. Հ.Պ. Մատթէոսեանի 1863-1913. Վիեննա: տպ. Մխիթարեան.
  11. ↑ Թորգոմյան, Վահրամ Հարությունի (1919). Տեղեկագիր հայ բժշկական միութեան. Տարի Գ. Բերա: տպ. Ս. Օհանեան.
  12. ↑ Թորգոմյան, Վահրամ Հարությունի (1922). Հարիւրամեակ Րէստէնի բժշկական հրատարակութեան. Վենետիկ: տպ. Ս. Ղազար.
  13. ↑ Թորգոմյան, Վահրամ Հարությունի (1931). Հայ բժշկական արձանագրաբանութիւն. Վենետիկ: տպ. Ս. Ղազար.
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վահրամ Թորգոմյան» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 205)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վահրամ_Թորգոմյան&oldid=9497925» էջից