Էռնեստ Վագեման

Էռնեստ Վագեման; գերմ.՝ Ernst Wagemann
Ծնվել է	փետրվարի 18, 1884; Chañarcillo, Կոպյապո, Ատակամա, Չիլի
Մահացել է	մարտի 20, 1956 (72 տարեկան); Բադ Գոդեսբերգ, Բոնն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն
Գերեզման	Rüngsdorf Cemetery
Քաղաքացիություն	Գերմանիա
Մասնագիտություն	համալսարանի դասախոս և տնտեսագետ
Հաստատություն(ներ)	Չիլիի համալսարան
Ալմա մատեր	Հայդելբերգի համալսարան
Գիտական աստիճան	փիլիսոփայության դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	գերմաներեն
Կուսակցություն	Նացիոնալ-սոցիալիստական գերմանական բանվորական կուսակցություն
	Ernst Wagemann Վիքիպահեստում

Էռնեստ Վագեման (գերմ.՝ Ernst Wagemann, փետրվարի 18, 1884(1884-02-18)^[1], Chañarcillo, Կոպյապո, Ատակամա, Չիլի - մարտի 20, 1956(1956-03-20)^[1], Բադ Գոդեսբերգ, Բոնն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն), գերմանացի տնտեսագետ, վիճակագիր, ժողովրդագիր։ Գիտությունների դոկտոր։ Համարվում է Գերմանիայում էմպիրիկ տնտեսական հետազոտությունների հիմնադիրը։

Կենսագրություն խմբագրել

Սովորել է Գյոթինգենի, Բեռլինի և Հայդելբերգի համալսարաններում։ 1907 թվականին դարձել է փիլիսոփայության դոկտոր։ 1908-1910 թվականներին Համբուրգի գաղութային ինստիտուտում (հետագայում Համբուրգի համալսարան) եղել է դասախոս։ 1919 թվականին Բեռլինի համալսարանում նշանակվել է դոցենտ, միաժամանակ աշխատել է Պրուսական գյուղատնտեսության նախարարությունում, եղել է Պրուսիայի էկոնոմիկայի նախարարությանը կից խորհրդի անդամ։

1923-1933 թվականներին եղել է Գերմանիայի պետական վիճակագրական բյուրոյի նախագահ, 1925-1945 թվականներին՝ Բեռլինի կոնյունկտուրային հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրեն (Այժմ՝ Տնտեսական հետազոտությունների գերմանական ինստիտուտ)։

1933 թվականին Գերմանիայի տնտեսության պետական կուրսի դեմ պաշտոնական ելույթից և Գուգենբերգի կողմից քննադատությունից հետո կորցրել է աշխատանքը, մտել է Նացիոնալ-սոցիալիստական գերմանական բանվորական կուսակցություն և Ռուդոլֆ Հեսսի մոտ լսելուց հետո վերականգնվել կոնյունկտուրային հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրենի պաշտոնում^[2]։ 1945-1949 թվականներին՝ Մայնի Ֆրանկֆուրտի կոնյունկտուրային ինստիտուտի տնօրեն։

1949 թվականին մեկնել է Հարավային Ամերիկա։ 1949-1953 թվականներին եղել է Սանտյագոյի (Չիլի) համալսարանի պրոֆեսոր։ 1953 թվականին վերադարձել է Գերմանիա։

Գիտական գործունեություն խմբագրել

Իր աշխատանքներում Վագեմանն անդրադարձել է դրամական շրջանառության և համաշխարհային տնտեսության խնդիրներին։ Գերմանիան մեծ ճգնաժամից դուրս բերելու ծրագրի տարբերակներից մեկի հեղինակն է։ 1932 թվականին առաջարկել է տնտեսական ճգնաժամի դեմ պայքարի «Վագեմանի պլանը», որում առաջարկվել է դրամական զանգվածի չափավոր ընդլայնում՝ բանկային համակարգի կառուցվածքային բարեփոխման հետ համատեղ, մշակել է կոնյունկտուրայի աշխուժացման ծրագիր՝ վարկերի ծավալների ավելացման միջոցով։

Փորձել է վիճակագրական-մաթեմատիկական տվյալների հիման վրա սահմանել կոնյունկտուրային տատանումների օրինաչափությունները և գտնել դրանց կանխատեսման մեթոդը։

Նրա խմբագրությամբ լույս է տեսել կոնյունկտուրային հետազոտությունների եռամսյակային ժողովածուն (1926-1937), որը նրան թույլ է տվել ուսումնասիրել տնտեսական կոնյունկտուրայի տատանումները։

Իր ժողովրդագրական աշխատանքներում գրել է այն մասին, որ, օրինակ, երբ բնակչության աճը հասնում է որոշակի կրիտիկական կետի, հասարակական զարգացման մեջ անմիջապես առաջանում են հանկարծակի դժվարություններ, «Հեղափոխություններ, պատերազմներ և նմանատիպ պայթյուններ»։

1939 թվականին հրատարակել է «Թիվը որպես դետեկտիվ» գիրքը, որում ներկայացրել է տնտեսության զարգացման ցիկլային իր մեկնաբանությունը։ Վագեմանի հայտնի աշխատանքների թվում են «Համաշխարհային տնտեսության կառուցվածքը և ռիթմերը» (1931)։

Ընտրված աշխատանքներ խմբագրել

Das Alternationsgesetz wachsender Bevölkerungsdichte: ein Beitrag zur Frage des Lebensraums. 1941/42
Menschenzahl und Völkerschicksal — eine Lehre von den optimalen Dimensionen gesellschaftlicher Gebilde. 1948.
Welt von morgen — Wer wird Herr der Erde? 1952/53.

Գրականություն խմբագրել

Экономическая энциклопедия. Политическая экономия, Т. 1. Изд. «Сов. энциклопедия», 1972

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ «Das DIW während des Nationalsozialismus». Deutsches Institut für Wirtschaftsforschung. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 23-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էռնեստ Վագեման» հոդվածին։

[_f65d8b06a4c09651-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[2] «Das DIW während des Nationalsozialismus». Deutsches Institut für Wirtschaftsforschung. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 23-ին.

[1]

[2]

Էռնեստ Վագեման գերմ.՝ Ernst Wagemann

Ծնվել է	փետրվարի 18, 1884(1884-02-18)^[1] Chañarcillo, Կոպյապո, Ատակամա, Չիլի
Մահացել է	մարտի 20, 1956(1956-03-20)^[1] (72 տարեկան) Բադ Գոդեսբերգ, Բոնն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն
Գերեզման	Rüngsdorf Cemetery
Քաղաքացիություն	Գերմանիա
Մասնագիտություն	համալսարանի դասախոս և տնտեսագետ
Հաստատություն(ներ)	Չիլիի համալսարան
Ալմա մատեր	Հայդելբերգի համալսարան
Գիտական աստիճան	փիլիսոփայության դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	գերմաներեն
Կուսակցություն	Նացիոնալ-սոցիալիստական գերմանական բանվորական կուսակցություն
Ernst Wagemann Վիքիպահեստում