Սվաստիկա լվացքատուն
Սվաստիկա լվացքատուն (անգլ.՝ Swastika Laundry), իռլանդական ձեռնարկություն, որը հիմնադրվել է 1912 թվականին Դուբլինի Բոլսբրիջ թաղամասի Շելբուռն Ռոուդ փողոցում։ 1939 թվականին անվանումը փոխվել է Գերմանիայի Նացիստական կուսակցության հետ ասոցացվելու պատճառով, սակայն պատկերանիշը պահպանվել է։
Պատմություն խմբագրել
Լվացքատունը հիմնադրել է Ջոն Վ. Բրիտանը (1872–1937) Մանորհեմիլթոնից, Լեյտրիմ կոմսություն, որը «Իռլանդիայի լվացքի բիզնեսի առաջամարտիկներից» էր, որը 1899 թվականին հիմնադրել էր Metropolitan և White Heather Laundries լվացքատները։ Նա նաև Սվաստիկա Ռոուզ անունով հանրաճանաչ ձիու տերն էր, որը հայտնի էր «Դուբլինի թագավորական հասարակության ցուցահանդեսների հաճախորդներին»[1]։ Սվաստիկա անունն օգտագործվել է որպես հնագույն հնդկական հաջողության խորհրդանիշ, որի անունը ծագել է սանսկրիտական սվաստիկա բառից[2]։
Լվացքը հավաքելու և հաճախորդներին առաքելու համար ընկերությունն օգտագործել է կարմիր գույնի էլեկտրական ֆուրգոններ, որոնց վրա նկարված է եղել սպիտակ սվաստիկա սև շրջանի մեջ[1]։ Ֆուրգոնները բավականին առաջադեմ էին իրենց ժամանակի համար[1][3]։
1939 թվականին լվացքատան անունը փոխվել է «Սվաստիկա լվացքատուն (1912)»[2]՝ նրա անվան և խորհրդանիշի օգտագործման և Գերմանիայում Նացիստական կուսակցության կողմից ավելի ուշ ընդունված խորհրդանիշի օգտագործման միջև տարբերությունը հստակեցնելու համար։
Լվացքատունը գոյություն է ունեցել որպես առանձին ընկերություն մինչև 1960-ականների վերջ, երբ այն գնել է Spring Grove Laundry ընկերությունը, որը շարունակել է իր գործունեությունը Բոլսբրիջի նույն տարածքում[4]։ Այնուամենայնիվ, պատկերանիշը և անվանումը շարունակվել են գործածվել մինչև 1987 թվականին տարածքի փակումը[1]։
Տարածքի հետագա պատմություն խմբագրել
Անգամ լվացքատան փակվելուց հետո նրա աղյուսե ծխնելույզը, որը զարդարված էր մեծ սպիտակ սվաստիկայով, մի քանի տարի մնում էր տեսանելի շրջակա տարածքի շատ վայրերից, ներառյալ՝ Մերիոն Ռոուդը, Դուբլինից հարավ գլխավոր ճանապարհը։
21-րդ դարի սկզբին Spring Grove-ը վերակառուցման համար վաճառել է սեփականությունը․ 1990-ականների և 2000-ականների Դուբլինի անշարժ գույքի բումի ժամանակ, քանի որ այդ ժամանակ Բոլսբրիջը Դուբլին 4-ի (Դուբլինի պատմական փոստային թաղամաս) հանրաճանաչ և բացառիկ տարածք էր։ Տեղում կառուցվել է գրասենյակային կառույց, որը կոչվում է «The Oval»: Ծխնելույզը, որը պաշտպանված կառույց է, պահպանվել է, բայց նկարված սվաստիկան՝ ոչ։ Ծխնելույզը շրջապատված է «The Oval» նորակառույց շինությունով[1]։
Մշակույթում խմբագրել
Իր Irisches Tagebuch («Իռլանդական ամսագիր») (1957) աշխատանքի մեջ, ապագա Նոբելյան մրցանակակիր Հայնրիխ Բյոլը գրում է 1950-ականներին Իռլանդիայի արևմուտքում ապրած մեկ տարվա մասին։ Դուբլինում գտնվելու ժամանակ, նախքան Մայո կոմսություն մեկնելը, նա
|
...գրեթե վրաերթի էր ենթարկվել վառ կարմիր պանելային բեռնատարի կողմից, որի միակ զարդարանքը մեծ սվաստիկան էր։ Այստեղ ինչ-որ մեկը վաճառե՞լ է Völkischer Beobachter-ի առաքման բեռնատարներ, թե՞ Völkischer Beobachter-ը դեռևս մասնաճյուղ ունի այստեղ։ Այս մեկը (սվաստիկան) ճիշտ նման էր նրանց, որոնց ես հիշում էի. բայց վարորդը խաչակնքեց, և ժպտալով ցույց տվեց ինձ, որ շարունակեմ իմ ճանապարհը, և ավելի ուշադիր զննելով ես հասկացա, թե ինչ է տեղի ունեցել։ Դա պարզապես «Սվաստիկա լվացքատուն» էր, որը սվաստիկայի տակ հստակ պատկերել էր իր հիմնադրման տարին՝ 1912 թվականը, սակայն չնչին հավանականությունը, որ դա կարող էր լինել դրանցից մեկը, բավական էր շունչս կտրելու համար[5]։ | 
|
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 McGrath, Sam (2010 թ․ ապրիլի 26). «Swastika Laundry (1912–1987)». Come here to me!. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 10-ին.
- ↑ 2,0 2,1 «Swastika chimney». The Irish Times. Dublin. 2007 թ․ մարտի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 12-ին.
- ↑ «Electric/Battery Powered Vehicles». Ask About Ireland. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
- ↑ «Laundry operations director is used to clean living». Spring Grove Laundry. 2004 թ․ հունիսի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
- ↑ Böll,, Heinrich (1984). Irish Journal: a traveller's portrait of Ireland. Translated by Vennewitz, Leila. London: Abacus. էջեր 21–2. ISBN 0349103526.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)