Փառք Ռուսաստանին (հրվանդան)

18:37, 17 Հունիսի 2024 տարբերակ, Meri Baghramyan (Քննարկում | ներդրում)
(տարբ) ←Նախորդ տարբերակ | Ընթացիկ տարբերակ (տարբ) | Հաջորդ տարբերակ→ (տարբ)

«Փառք Ռուսաստանին» հրվանդան, ԱՄՆ-ի Ալյասկա նահանգի Բերինգի ծովի Սուրբ Մատթեոս կղզու ամենահյուսիսային կետում[1][2][3]։ Հրվանդանը լեռնոտ է, գագաթի բարձրությունը 1,3 մղոն (2,1կմ) հարավ հրվանդանից 1,475 ոտնաչափ (450մ) է, մինչդեռ ափամերձ հատվածում հրվանդանը գտնվում է ծովի միջին մակարդակից 5 մ բարձրության վրա[4]։

Սուրբ Մատթեոս կղզու տեսարանը արբանյակից
Սուրբ Մատթեոս կղզու տեսարանը հյուսիսից, աջից՝ «Փառք Ռուսաստանին» հրվանդանը

Մոտակա քաղաքը՝ Նեշ Հարբորը, գտնվում է Բեթելի շրջանում՝ հրվանդանից մոտ 414 մղոն (666կմ) հեռավորության վրա: Սուրբ Պաուլ կղզու օդանավակայանը հրվանդանին ամենամոտ օդանավակայանն ու ուղղաթիռների կայանն է, նրանից մոտ 234 մղոն (377կմ) հեռավորության վրա:

Ամբողջ Սուրբ Մաթևոս կղզին կառավարվում է Ալյասկայի ծովային ազգային վայրի բնության արգելոցի կողմից, որը զգալի ֆիտոաշխարհագրական հետաքրքրություն է ներկայացնում իր բազմազան քարաքոսերի պատճառով[5]: Կղզին ունի 22 մղոն (35կմ) երկարություն և 2-3 մղոն (3,2–4,8կմ) լայնություն՝ շեղվելով դեպի հյուսիս և գտնվում է Ալյասկայից 220 մղոն (350կմ) արևմուտք: Այն թռչունների արգելոցի մի մասն է, որը ստեղծվել է 1909 թվականի փետրվարին և հայտնի է որպես Բերինգի ծովի արգելոց։ Մեկուսացված կղզու բլուրները բարձրանում են մոտ 1800 ոտնաչափ (550մ) բարձրությամբ և ծածկված են մամուռով և քարաքոսով[6][7][8]։ 1983 թվականի հունիսի 12-ից 24-ը «Փառք Ռուսաստանին» հրվանդանի մոտակայքում գտնվող աուկլետների գաղութներում նկատվել են փոքր գագարներ, թռչուններ, որոնք սովորաբար ապրում են Հյուսիսային Ատլանտիկայում[9][10]:

Հրվանդանն անվանվել է ռուս բևեռային հետազոտող և հիդրոգրաֆ Գավրիլ Սարիչևի կողմից՝ ի պատիվ «Փառք Ռուսաստանին» նավի[11]։ Հրվանդանը, հավանաբար, անվանվել է նաև «Փառք Ռուսաստանին» հրվանդան, Ռուսաստանի հիդրոգրաֆիական դեպարտամենտի կողմից (քարտեզ 1427) 1849 թվականին՝ ի պատիվ լեյտենանտ Սարիչևի նավի, որը խարսխվել է այստեղ 1791 թվականի հուլիսի 14-ին[12]:

1989 թվականի նոյեմբերի 15-ին, «Փառք Ռուսաստանին» հրվանդանի մոտ, վթարի է ենթարկվել 8105 տոննա տարողությամբ և 485 ոտնաչափ (148 մ) երկարությամբ հունական Milos Reefer նավը[13]։

Ծանոթագրություններ

  1. «Geographic Names Information System». edits.nationalmap.gov. Վերցված է 2024-06-17-ին.
  2. «Geographic Names Information System». Wikipedia (անգլերեն). 2024-05-26.
  3. «United States Geological Survey». Wikipedia (անգլերեն). 2024-06-04.
  4. «United States Department of the Interior». Wikipedia (անգլերեն). 2024-04-25.
  5. Talbot, Stephen S.; Talbot, Sandra Looman; Thomson, John W.; Schofield, Wilfred B. (2001). «Lichens from St. Matthew and St. Paul Islands, Bering Sea, Alaska». The Bryologist. 104 (1): 47–58. ISSN 0007-2745.
  6. Hanna, G Dallas; Hanna, G. Dallas (1920). «Mammals of the St. Matthew Islands, Bering Sea». Journal of mammalogy. 1: 118––122. doi:10.2307/1373334.
  7. Hanna, G. Dallas (1920). «Mammals of the St. Matthew Islands, Bering Sea». Journal of Mammalogy. 1 (3): 118–122. doi:10.2307/1373334. ISSN 0022-2372.
  8. Hanna, G. Dallas (1920). «Mammals of the St. Matthew Islands, Bering Sea». Journal of Mammalogy. 1 (3): 118–122. doi:10.2307/1373334. ISSN 0022-2372.
  9. academic.oup.com https://academic.oup.com/condor/article/90/3/712/5189128?login=false. Վերցված է 2024-06-17-ին. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
  10. Day, Robert H.; DeGange, Anthony R.; Divoky, George J.; Troy, Declan M. (1988). «Distribution and Subspecies of the Dovekie in Alaska». The Condor. 90 (3): 712–714. doi:10.2307/1368363. ISSN 0010-5422.
  11. Baker, Marcus (1902). Geographic dictionary of Alaska. Allen County Public Library Genealogy Center. Washington, Govt. print. off.
  12. Geological Survey (U.S.) (1949). Geological Survey professional paper. University of California. Washington, D.C. : U.S. G.P.O.
  13. «晋江毫巡金融服务有限公司». www.amnwr.com. Վերցված է 2024-06-17-ին.

Գրականություն

  • Сарычев Г. А. Плавание к острову Святого Лаврентия // Путешествие флота капитана Сарычева по Северо-Восточной части Сибири, Ледовитому морю и Восточному океану в продолжение осьми лет, при Географической и Астрономической морской Экспедиции, бывшей под начальством флота Капитана Биллингса с 1785 по 1793 год.. — St. Petersburg: Типография Шиора, 1809. — Vol. 2. — pp. 87–88. (in Russian)
  • Слава России в словаре «Топонимика. Города и страны» (ru)