Սորուկ
| Սորուկ | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
| Camelina
Crantz, 1762
|
||||||||||||
| Հոմանիշներ | ||||||||||||
| Տիպիկ ներկայացուցիչներ | ||||||||||||
|
|
Սորուկ (լատին․՝ Camelina), կաղամբազգիների (խաչածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա կամ երկամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 8 (այլ տվյալներով՝ 12) տեսակ[2]։
Հայաստանում խմբագրել
Հայաստանում՝ 4 տեսակ՝
- Սորուկ փուխր (լատին․՝ C. laxa),
- Սորուկ սպիտակածաղիկ (լատին․՝ C. albiflora),
- Սորուկ մանրապտուղ (լատին․՝ C. microcarpa),
- Սորուկ մերկ (լատին․՝ C. glabrata)։
Տարածված է Շիրակի, Սյունիքի, Գեղարքունիքի, Կոտայքի, Տավուշի և այլ մարզերում, Երևանի շրջակայքում։ Աճում է (ստորինից մինչև վերին լեռնային գոտիներում), քարքարոտ վայրերում, չոր լանջերին, աղբոտում ցանքերը։
Կենսաբանական նկարագիր խմբագրել
Արմատն առանցքային է։ Ցողունը թավոտ է, բարակ, կանգուն, չյուղավորվող, բարձրությունը՝ մինչև 90 սմ։ Տերևներն ամբողջական են կամ գոգգավոր ատամնաեզր, ստորինները՝ կոթունավոր, ցողունայինները՝ նստադիր, նետաձև, նշտարաձև։ Ծաղկաբույլը ողկույզ է, ծաղիկները՝ մանր, բաց դեղնավունից մինչև վառ դեղին, սպիտակ։ Ծաղկում է մայիս-հունիսին։ Պտուղը տանձաձև կամ հակադիր ձվաձև պատիճ է։ Սերմերը մանր են, կարմրաշականակագույն։
Քիմիական կազմ խմբագրել
Պարունակում է 25-46 % ճարպայուղ, որն օգտագործում են տեխնիկական նպատակներով։ Մեղրատու է[3]։
Տեսակներ խմբագրել
Պատկերասրահ խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Сведения о роде Camelina в базе данных Index Nominum Genericorum Международной ассоциации по таксономии растений (IAPT). (англ.)
- ↑ The Plant List: Camelina Արխիվացված 2019-06-10 Wayback Machine
- ↑ Абрикосов Х. Н. и др. Рыжик // Словарь-справочник пчеловода / Сост. Федосов Н. Ф.. — М.: Сельхозгиз, 1955. — С. 326.
Գրականություն խմբագրել
- Рыжик // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона։ В 4 томах. — СПб., 1907—1909. (Проверено 12 октября 2013)
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Սորուկ. Հայաստանի բույսեր
- Հայբուսակ կամ հայկական բուսաբառութիւն
- Steckbrief Արխիվացված 2015-09-10 Wayback Machine
- Über den Anbau von Leindotter als Mischfrucht.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սորուկ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սորուկ» հոդվածին։ |