«ՆԱՍԱ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 84.
[[Պատկեր:Astp-S75-20361.jpg|աջից|մինի|Անձնակազմի արտահագուստի վրայի նշանը]]
{{main|Սույուզ - Ապոլոն}}
'''[[Սոյուզ - Ապոլոն|«Սոյուզ» - «Ապոլոն»]] փորձնական նախագիծ''' ({{lang-en|Apollo-Soyuz Test Project (ASTP)}} [[ռուսերեն]]` Экспериментальный полёт Союз - Аполлон (ЭПАС)), [[ՍՍՀՄ|սովետական]] «[[Սոյուզ-19]]» [[տիեզերանավ]]ի և ամերիկյան «[[Ապոլոն (տիեզերանավ)|Ապոլոն»]] տիեզերանավի համատեղ փորձնական թռիչքի ծրագիր:ծրագիր։
 
Ծրագիրը հաստատվել է 1972 թվականի մայիսի 24-ին [[ՍՍՀՄ]]-ի և [[ԱՄՆ]]-ի միջև համագործակցության համաձայնագրով տիեզերքի խաղաղ նպատակներով օգտագործման մասին:մասին։
 
Ծրագրի հիմնական նպատակներն էին`
Տող 110.
[[Պատկեր:NASA Space Shuttle Atlantis landing (STS-110) (19 April 2002).jpg|մինի|250px|«[[Ատլանտիս]]» շաթլի վայրէջքը]]
{{main|Սփեյս Շաթլ}}
'''Տիեզերական տրանսպորտային համակարգ''' ({{lang-en|Space Transportation System}}), ավելի հայտնի է որպես՝ [[Սփեյս Շաթլ]] ({{lang-en|Space shuttle}} - ''տիեզերական մաքոք''), [[ԱՄՆ|ամերիկյան]] [[բազմակի օգտագործման տիեզերանավ]]:։ Շաթլները [[տիեզերք|տիեզերական տարածություն]] էին արձակվում էին [[կրող հրթիռ]]ների միջոցով, տիեզերքում կատարում էին տեղաշարժումներ տիեզերանավի նման և վերադառնում էին Երկիր՝ [[ինքնաթիռ]]ի նման։ <br />Ենթադրվում էր, որ շաթլները հաճախակի կթռչեին Երկրի ուղեծրի և մակերևույթի միջև՝ երկու ուղղություններով օգտակար բեռներ տեղ հասցնելով։ Նախագծման ընթացքում նախատեսվել է, որ ամեն մի շաթլ դեպի տիեզերք պետք է կատարեր մինչև 100 թռիչք։ Սակայն, գործնականում նրանք օգտագործվեցին զգալիորեն ավելի քիչ։ 2011 թվականի մարտի տվյալներով ամենաշատ թռիչքներ իրականացրել է «[[Դիսքավերի (շաթլ)|Դիսքավերի»]] շաթլը՝ 39 թռիչք։ <br />Ծրագիրը ավարտվել է 2011 թվականին, բոլոր գործող տիեզերանավերը ուղարկվել են թանգարաններ։ Վերջին թռիչքը կատարել է «[[Ատլանտիս (շաթլ)|Ատլանտիս»]] շաթլը՝ վայրէջքը եղավ 2011 թ. հուլիսի 21-ին։
 
=== Միջազգային տիեզերակայան (1993 թ.-Մինչև օրս) ===
{{main|Միջազգային տիեզերական կայան}}
[[Պատկեր:STS-133 International Space Station after undocking 5.jpg|մինի|320px|ՄՏԿ-ը 2011 թ. մարտին:]]
'''Միջազգային տիեզերակայան'''ը (կրճատ՝ ՄՏԿ, [[անգլերեն]]` International Space Station, կրճատ` ISS, [[ռուսերեն]]` Междунаро́дная косми́ческая ста́нция, կրճատ` МКС) որպես բազմանպատակ հետազոտական համալիր օգտագործվող ուղեծրակայան է։ <br />Կառավարումն իրականացվում է համատեղ՝ [[Հյուսթոնի թռիչքների կառավարման կենտրոն]]ից և [[Կորոլյովի տիեզերական թռիչքների կառավարման կենտրոն]]ից:ից։ Ստեղծվել է սովետական, ապա՝ ռուսական Միր-2 կայանի, Եվրոպական Կոլամբուս կայանի և ճապոնական Կիբո լաբորատորային մոդուլի հետ համատեղ։
 
{{Օրվա հոդված նախագծի մասնակից}}
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/ՆԱՍԱ» էջից