Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Քաղաքիկ)
Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի, հայկական ավերված եկեղեցի, որը գտնվում էր Ադրբեջանի կազմում գտնվող Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության Քաղաքիկ գյուղի (Օրդուբադի շրջան) հյուսիսարևելյան թաղամասում[1]։ Եկեղեցին դեռ կանգուն էր 2000-ականների սկզբին[1]։
Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Քաղաքիկ)
| |
| Երկիր |  Ադրբեջան |
|---|---|
Ճարտարապետություն | |
| Կարգավիճակ | ավերված |
| Ճարտարապ. ոճ | հայկական ճարտարապետություն |
Պատմություն խմբագրել
Ըստ շքամուտքի վերնամասի վերևում գտնվող խաչքարի հայերեն արձանագրության՝ եկեղեցին կամ հիմնադրվել կամ վերանորոգվել է 1441 թվականին, Աղա Շայնի կողմից[2][3]։ Այն նաև վերանորոգվել է 17-19-րդ դարերում։ Եկեղեցին հիշատակվում է նաև Ագուլիսի Սուրբ Թովմա վանքի 17-րդ դարի հայերեն արձանագրության մեջ[2][3]։
Ճարտարապետական բնութագրեր խմբագրել
Սուրբ Ստեփանոսը երկու կողմերում ուներ միանավ, արևելյան աբսիդ, մուտքը՝ արևմտյան ճակատում, իսկ գավիթը՝ արևմուտքում[2][3]։ Պատմաբան Արգամ Այվազյանը վանքի ներքին սվաղված պատերին արձանագրել է որմնանկարչության հետքեր, ինչպես նաև արևմտյան ճակատին հայերեն արձանագրություններ[2][3]։
Ոչնչացում խմբագրել
Եկեղեցին ուշ խորհրդային շրջանում (1980-ական թվականներ) և 2000-ականների սկզբին եղել է լավ պահպանված և մինչև վերջին ժամանակները կանգուն հուշարձան էր[1]։ Այնուամենայնիվ, եկեղեցին հիմնահատակ ոչնչացվել է 2000 թվականից մինչև 2009 թվականի օգոստոսի 13-ը ընկած ժամանակահատվածում։ Այդ մասին փաստում է Caucasus Heritage Watch-ի արբանյակային հետաքննությունը[1]։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Khatchadourian, Lori; Smith, Adam T.; Ghulyan, Husik; Lindsay, Ian (2022). Silent Erasure: A Satellite Investigation of the Destruction of Armenian Heritage in Nakhchivan, Azerbaijan (PDF) (English). Ithaca, NY: Cornell Institute of Archaeology and Material Studies. էջեր 96–99. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Ayvazyan, Argam. Nakhijevani ISSH haykakan hushardzannery. Hamahavak tsutsak. Yerevan: Hayastan, 1986, p. 32.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Ayvazyan, Argam. The Historical Monuments of Nakhichevan. Trasnsl. Krikor H. Maksoudian. Detroit: Wayne State University Press, 1990, p. 49-50.