Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի (Քյուլյուս)
Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի, հայկական եկեղեցի, տեղակայված էր Ադրբեջանի տարածքի Նախիջևանի ինքնավար հանրապետության Քյուլյուս գյուղում[1]։ Գտնվում էր գյուղի հարավ-արևմտյան մասում[1][2]։
| Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի | |
|---|---|
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի |
| Երկիր |  Ադրբեջան |
| Տեղագրություն | Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետություն |
| Դավանանք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի |
| Փակված է | 2009 |
 | |
 | |
Պատմություն խմբագրել
Կառուցվել է 13-14-րդ դարերում և վերակառուցվել 1657 թվականին[2][3]։
Ճարտարապետություն խմբագրել
Եկեղեցին բազիլիկ ոճի էր, որը բաղկացած էր երկու մատուռներից, մեկ նավից, աբսիդից, երկու ավանդատներից և սրահից։ Արևմտյան և հարավային կողմերում գտնվում էին մուտքերը։ Ներսում փորագրված են եղել հայերեն արձանագրություններ։ Եկեղեցու տանիքը՝ գմբեթի տպավորություն ստեղծող կորաձև տեսքով, բնորոշ է Սպահանի պարսկահայ համայնքի գաղութներին և եկեղեցիներին[2][3]։
Ավերում խմբագրել
ԽՍՀՄ ժամանակաշրջանում եկեղեցին գործող ճարտարապետական հուշարձան էր[1]։ 1998 թվականին Ադրբեջանի ԽՍՀ կազմում սկսեցին ընդգրկվել երկրի հուշարձաններն ու եկեղեցիներն, Սուրբ Գրիգոր եկեղեցին 2853 համարով նույնպես ընդգրկվել է այդ կազմում[1]։ Եկեղեցին ավերվել է 1997 թվականից մինչև 2009 թվականի նոյեմբերի 11-ը ընկած ժամանակահատվածում, ինչպես փաստագրված է Caucasus Heritage Watch-ի կողմից[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Khatchadourian, Lori; Smith, Adam T.; Ghulyan, Husik; Lindsay, Ian (2022). Silent Erasure: A Satellite Investigation of the Destruction of Armenian Heritage in Nakhchivan, Azerbaijan (անգլերեն). Cornell Institute of Archaeology and Material Studies: Ithaca, NY. էջեր 386–389. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Ayvazyan, Argam. Nakhijevani ISSH haykakan hushardzannery. Hamahavak tsutsak. Yerevan: Hayastan, 1986, p. 142.
- ↑ 3,0 3,1 Ayvazian, Argam. The Historical Monuments of Nakhichevan. Transl. Krikor H. Maksoudian. Detroit: Wayne State University Press, 1990, pp. 111–112.