Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Բյուրավան)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (այլ կիրառումներ)
Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի, Հայ Առաքելական եկեղեցի Արարատի մարզի Բյուրավան գյուղում։ Ընդգրկված է Բյուրավանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում։
| Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի |
| Երկիր |  Հայաստան |
| Տեղագրություն | Արարատի մարզ, Բյուրավան |
| Դավանանք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի |
| Թեմ | Արարատյան Հայրապետական թեմ |
| Հոգևոր կարգավիճակ | Գործող |
| Ներկա վիճակ | Կանգուն |
| Կազմված է | Խաչքար |
| Ժառանգության կարգավիճակ | մշակութային հուշարձան Հայաստանում[1] |
| Անվանված | Գրիգոր Լուսավորիչ |
| Ճարտարապետական ոճ | հայկական ճարտարապետություն |
| Կառուցման ավարտ | 19-րդ դար |
 | |
 | |
 St. Grigor Lusavorich, Byuravan Վիքիպահեստում | |
Պատմություն խմբագրել
Գտնվում է Բյուրավան գյուղի մեջ։ Կառուցվել է 19-րդ դ. կեսերին։ Ուղղանկյուն հատակագծով կառույց է։ Արևելյան կողմում ուղղանկյուն հատակագծով խորանն է՝ մոտ 1 մ բարձրություն ունեցող բեմով։ Խորանին կից եղել են ուղղանկյուն հատակագծով երկու ավանդատներ, որոնցից պահպանվել է միայն աջակողմյանը։ Ունի երկու մուտք՝ արևմտյան և հարավային ճակատներում, որոնք կամարակապ են և ձևավորված են ատամնաշար քիվերով։ Կառուցված է վարդագույն տուֆով։ Եկեղեցու հարավային պատին ագուցված է 12-13-րդ դդ. խաչքար։
1920 թվականին եկեղեցին վերածվել է ակումբի, իսկ 1930-ական թթ.՝ ավերվել։ Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցին հիմնովին վերակառուցվել է 1992 թվականին (ճարտարապետ՝ Հրաչյա Գասպարյան)։
Եկեղեցու բակում կանգնեցված է ազատագրական պայքարի նահատակներին, 1915 թվականի Մեծ Եղեռնի և 1988 թվականի երկրաշարժի զոհերին նվիրված խաչքար[2]։
Եկեղեցու հատակագիծն ուղղանկյուն է, արևելյան մասում ավարտվում է ուղղանկյուն խորանով, մոտ մեկ մետր բարձրություն ունեցող բեմով։ Խորանին կից երկու ուղղանկյուն ավանդատներն են եղել, որոնցից պահպանվել է միայն աջակողմյանը։ Եկեղեցին ունի երկու մուտք՝ արևմուտքից և հարավից, որոնք կամարակապ են, վերևում ավարտվում են ատամնաշարով, ձևավորված քիվերով։ Արևմուտքի բարավորն ունի խաչքանդակ[3]։
Գրականություն խմբագրել
- Մանուկյան Մ., Հայաստանի Հանրապետության մարզերը, քաղաքներն ու գյուղերը, Երևան, 2013։
- Հակոբյան Ս., Արարատի մարզ, Երևան, 2010։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
- ↑ «ՀՀ Մշակույթի նախարարություն, «Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահպանության ծառայություն» ՊՈԱԿ, Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
- ↑ Գյուղ Բյուրավան, Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի