Վիքիպեդիա

Սոցիալ-լիբերալիզմ

Սոցիալ-լիբերալիզմ(ազատականություն) քաղաքական փիլիսոփայության և լիբերալիզմի տարատեսակ է:Խրախուսում է սոցիալական արդարությունը, սոցիալական ծառայությունները, խառը տնտեսությունը, քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների ընդլայնումը և ի տարբերություն դասական լիբերալիզմի, որն աջակցում է շատ քիչ պետական ​​ծառայություններով չկարգավորված, չմիջամտող կապիտալիզմին։

Տնտեսապես այն հիմնված է սոցիալ-շուկայական տնտեսության վրա և համընդհանուր բարիքը դիտարկվում է համահունչ անհատի ազատութանը[1]։ Սոցիալ-լիբերալիստները համընկնում են սոցիալ-դեմոկրատների հետ՝տնտեսական միջամտությանն ավելի կողմ լինելու տեսանկյունից[2]։ Դրա կարևորությունը համարվում է օժանդակ ՝ համեմատած սոցիալ-դեմոկրատների հետ[3]:Գաղափարախոսությունները, որոնք ընդգծում են սոցիալ-լիբերալիզմի տնտեսական քաղաքականությունը, ներառում են սոցիալական ապահովության լիբերալիզմը[4],ԱՄՆ-ում "Նոր գործարք"[5] և Քեյնզիան լիբերալիզմները[6]:Մշակութային լիբերալիզմը գաղափարախոսություն է, որն ընդգծում է իր մշակութային ասպեկտը։ Աշխարհում լայնորեն ընդունված է սոցիալ-լիբերալիզմ քաղաքականությունը[7]։

Սոցիալ-լիբերալ գաղափարներն ու կուսակցությունները, ընդհանուր առմամբ, համարվում են կենտրոնամետ և ձախակենտրոն՝ չնայած նկատվում են այս դիրքորոշումից շեղումներ և աջակենտրոն և ձախակենտրոն քաղաքական կողմերի նկատմամբ[2][8][9]։ Տնտեսական և սոցիալական խնդիրների լուծումը սոցիալ - լիբերալիստական կառավարության առաջնահերթ պլանն է, իր մեջ ներառելով`աղքատությունը, սոցիալական ապահովությունը, ենթակառուցվածքները, առողջապահությունը և կրթությունը, օգտագործելով կառավարության միջամտությունը՝ միաժամանակ ընդգծելով անհատական իրավունքներն ու ինքնավարությունը[10][11][12]։ Ժամանակակից քաղաքական դատողությունում սոցիալ-լիբերալիզմը կապված է պրոգրեսիզմի(առաջխաղացման)[13][14][15], ձախակենտրոն  լիբերալիզմի հետ, որը հակադրվում է աջ նեոլիբերալիզմին(նոր ազատականությանը)[16], և համատեղում է խառը տնտեսության աջակցությունը մշակութային լիբերալիզմում[17]։

Սոցիալ-լիբերալիզմը, ի տարբերություն ամերիկյան սոցիալ-պահպանողականությանը, կարող է նաև առընչություն ունենալ ամերիկյան առաջադեմ դիրքորոշման հետ՝ սոցիալ-մշակութային հարցերի վերաբերյալ[18], ինչպիսիք են ստեղծագործական իրավունքները և միասեռ ամուսնությունները։ Մշակութային լիբերալիզմը հաճախ անվանում են սոցիալ-լիբերալիզմ, քանի որ այն արտահայտում է լիբերալիզմի սոցիալական հարթությունը.այն նման չէ ավելի լայն քաղաքական գաղափարախոսությանը, որը հայտնի է որպես սոցիալ-պահպանողականություն։ Ամերիկյան քաղաքականության մեջ սոցիալ-լիբերալիզմը հարկաբյուջետային քաղաքականության վերաբերյալ կարող է ունենալ կա՛մ պահպանողական,կա՛մ ազատական տեսակետներ[19]։

Ծագումը

խմբագրել

Միացյալ Թագավորություն

խմբագրել
 
Լեոնարդ Հոբհաուսը սոցիալ-ազատականության հիմնադիրներից մեկն էր, շնորհիվ իր "Ազատականություն" գրքի, որը լույս է տեսել 1911 թվականին ։

19-րդ դարի վերջին տնտեսական անկումները մարտահրավեր էին նետում դասական լիբերալիզմի սկզբունքներին, իսկ ժամանակակից արդյունաբերական քաղաքներում այն կազմակերպված աշխատուժի խթան էր հանդիսանում աղքատության և գործազրկության աճող գիտակցության համար։ Արդյունաբերականացման և չմիջամտող կապիտալիզմի բերած փոփոխությունների դեմ զգալի քաղաքական արձագանքը էր առաջացել մեկ ազգի պահպանողականներից, որոնք մտահոգված էին սոցիալական հավասարակշռությամբ և 1870 թվականի կրթության մասին hայտնի օրենքի ներդրմամբ։ Հետագայում սոցիալիզմը դարձավ փոփոխությունների և բարեփոխումների ավելի կարևոր ուժ։ Վիկտորիանական որոշ գրողներ, այդ թվում ՝ Չարլզ Դիքենսը, Թոմաս Կարլայլը և Մեթյու Առնոլդը, վաղ շրջանում դարձել են սոցիալական անարդարության ազդեցիկ քննադատներ[20]։

Ջոն Ստյուարտ Միլը հսկայական ներդրում ունեցավ ազատական մտքի մեջ ՝ համատեղելով դասական լիբերալիզմի տարրերը այն գաղափարի հետ, որը, ի վերջո, հայտնի դարձավ որպես նոր լիբերալիզմ։ Միլը զարգացրեց այս փիլիսոփայությունը ՝ ազատականացնելով հետևողականության հայեցակարգը ՝ իրավունքների վրա հիմնված համակարգը խթանելու համար[21]։ Նա նաև զարգացրեց իր ազատական դավանանքը ՝ համատեղելով ուտիլիտար հիմնադրամի օգտագործման գաղափարը անհատական իրավունքների գաղափարի հետ[22]։ Նոր լիբերալները փորձեցին հին լեզուն հարմարեցնել այս դժվար հանգամանքներին, որոնք, նրանց կարծիքով, կարող էին լուծվել միայն պետության ավելի լայն և ինտերվենցիոնիստական հայեցակարգի միջոցով:Երաշխավորել մարդկանց ֆիզիկական ապահովությունը, կամ ապահովել օրենքների անաչառ ձևակերպումն ու կիրառել ազատության հավասար իրավունք։ Անհրաժեշտ են ապահովել ավելի դրական և ակտիվ միջոցներ, որ յուրաքանչյուր մարդ ունենա հավասար հնարավորություններ հաջողության հասնելու համար[23]։

Նոր ազատականներ

խմբագրել
 
Թոհմաս Հիլլ Գրին

19-րդ դարի վերջին և 20-րդ դարի սկզբին մի խումբ բրիտանացի մտածողներ, որոնք հայտնի էին որպես նոր լիբերալներ, դեմ էին դասական լիբերալիզմին չմիջամտելուն։ Նա պաշտպանում էր այն տեսակետը, որ պետությունը միջամտի սոցիալական, տնտեսական և մշակութային կյանքին:Նրանց առաջարկածը այժմ կոչվում է սոցիալ-լիբերալիզմ[24]։ Նոր լիբերալները, ներառյալ մտավորականներ Թոմաս Հիլլ Գրինը, Լեոնարդ Հոբհաուսը և Ջոն Ա.Հոբսոնը, կարծում էին, որ անհատի ազատությունը հասանելի է միայն բարենպաստ սոցիալական և տնտեսական պայմաններում[25]:Նրանց կարծիքով, աղքատությունը, թշվառությունը և տգիտությունը, որոնցում ապրում էին շատ մարդիկ, անհնարին էին դարձնում ազատության և անհատականության բարգավաճմանը։ Նոր լիբերալները հավատում էին, որ կոլեկտիվ գործողությունները, որոնք համակարգվում էին ուժեղ, բարեկեցության վրա հիմնված և միջամտական պետության կողմից, կարող են մեղմել այդ պայմանները։

Հենրի Քեմփբել-Բաներմանի և Հ.Հ.Ասքվիթի ազատական կառավարությունները, հիմնականում Ֆինանսների կանցլեր, իսկ ավելի ուշ ՝ վարչապետ Դեյվիդ Լլոյդ Ջորջի շնորհիվ, Առաջին համաշխարհային պատերազմից առաջ դրեցին Միացյալ Թագավորությունում բարեկեցության պետության հիմքերը։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Միացյալ Թագավորությունում կառուցված բարեկեցության պետությունը, թեև ստեղծվել է Լեյբորիստական կուսակցության Էթլիի նախարարության կողմից, մշակվել է երկու լիբերալների կողմից, մասնավորապես Ջոն Մեյնարդ Քեյնսի (ով տնտեսության հիմքերը դրեց Քեյնսյան հեղափոխության միջոցով) և Ուիլյամ Բևերիջի կողմից (որի բևերիջի զեկույցը օգտագործվել է զարգացման համար) որպես սոցիալական ապահովության համակարգ[25]։

Պատմաբան Փիթեր Վեյլերը պնդում է;

Չնայած այս օրենսդրությունը դեռ մասամբ հիմնված էր բնույթի, ինքնավարության և կապիտալիստական շուկայի վերաբերյալ հին ազատական մտահոգությունների վրա, այնուամենայնիվ, նշանավորեց պետության և սոցիալական բարեփոխումների ազատական մոտեցումների զգալի տեղաշարժ, մոտեցումներ, որոնք ավելի ուշ կառավարությունները դանդաղորեն կընդլայնեին և կվերածվեին բարեկեցության պետության երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո։ 1940-ականների սկզբին, երբ կառավարությունը սկսեց բարեփոխել սոցիալական քաղաքականությունը։ Այս բարեփոխումներում նորը նրանց հիմքում ընկած ենթադրությունն էր, որ պետությունը կարող է լինել դրական ուժ, անհատական ազատության չափանիշ։ Խոսքը ոչ թե այն մասին էր, թե որքանով էր պետությունը հանգիստ թողնում մարդկանց, այլ այն, թե արդյոք դա նրանց հնարավորություն էր տալիս ինքնադրսևորվել որպես անհատներ[26][27]։

Գերմանիա

խմբագրել

1860-ականների Գերմանիայում ձախակողմյան քաղաքական գործիչները, ինչպիսիք են Մաքս Հիրշը, Ֆրանց Դունկերը և Հերման Շուլցե-Դելիչը, ստեղծեցին արհմիություններ իրենց բրիտանացի գործընկերների օրինակով ՝ օգնելու աշխատողներին բարելավել աշխատանքային պայմանները և տնտեսական պայմանները ՝ համաձայնեցնելով շահերը և համագործակցելով իրենց գործատուների հետ, այլ ոչ թե դասակարգային պայքար։ Շուլցե-Դելիչը, ով նաև գերմանական կոոպերատիվ շարժման հիմնադիր հայրն է և աշխարհում առաջին վարկային միությունների կազմակերպիչը։ Որոշ լիբերալ տնտեսագետներ, ինչպիսիք են Լուջո Բրենտանոն կամ Գերհարտ ֆոն Շուլցե-Գևեռնիցը, 1873 թվականին հիմնեցին գերմանական տնտեսական ասոցիացիան ՝ Ֆեղայն ֆյուռ Սոշլպոլիտիկը ՝ խթանելու սոցիալական բարեփոխումները, որոնք հիմնված են պատմական տնտեսագիտության դպրոցի վրա, որոնք մերժում են դասական տնտեսությունը ՝ առաջարկելով երրորդ ճանապարհը Մանչեսթերի լիբերալիզմի և սոցիալիստական հեղափոխության միջև 1871 թվականին հիմնադրված Գերմանական տնտեսական ասոցիացիայում։

Այնուամենայնիվ, 19-րդ դարի ընթացքում գերմանական ձախակենտրոն շարժումը բաժանվեց թևերի և նոր կուսակցությունների։ Ձախակենտրոն լիբերալ կուսակցությունների ՝ գերմանական առաջընթացի կուսակցության և նրա իրավահաջորդների հիմնական նպատակներն էին խոսքի ազատությունը, հավաքների ազատությունը, ներկայացուցչական կառավարությունը, գաղտնի և հավասար, բայց պարտավորություններով պայմանավորված ընտրական իրավունքը և մասնավոր սեփականության պաշտպանությունը։ Միևնույն ժամանակ, նրանք կտրականապես դեմ էին բարեկեցության պետության ստեղծմանը, որը նրանք անվանում էին պետական սոցիալիզմ։ Ձախակենտրոն լիբերալ կուսակցությունների հիմնական տարբերությունները հետևյալն էին՝

  • Ազգային հավակնություններ
  • Մարդկանց տարբեր նպատակները ենթախմբերում
  • Ազատ առևտուր ընդդեմ խեղկատակության քաղաքականության
  • Ազգային տնտեսության կառուցում։

<<Սոցիալական լիբերալիզմ>> տերմինը (գերմ. ՝ Sozialliberalismus) առաջին անգամ օգտագործվել է 1891 թվականին Ավստրո-հունգարացի տնտեսագետ և լրագրող Թեոդոր Հերցկայի կողմից[28]։[Ն 1] Հետագայում ՝ 1893 թվականին, պատմաբան և սոցիալական բարեփոխիչ Իգնաց Յաստրովը նույնպես օգտագործեց այդ տերմինը և միացավ գերմանական տնտեսական ասոցիացիային։<<Լիբերալիզմի խնդիրները Պրուսիայում>>, որպեսզի ստեղծեն գործողությունների խումբ՝ հանուն Գերմանիայի Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության ընդհանուր բարեկեցության, որը մերժեցին։ Այս մանիֆեստը, որը կոչվում է <<Սոցիալ-լիբերալ>>, ստեղծվել է 1960-ականների վերջին[29]։

 
Ֆրիդրիխ Նաումանն

Հետագայում ՝ 1893 թվականին, պատմաբան և սոցիալական բարեփոխիչ Իգնաց Յաստրովը նույնպես օգտագործեց այդ տերմինը և միացավ գերմանական տնտեսական ասոցիացիային՝ <<Լիբերալիզմի խնդիրները Պրուսիայում>> դրույթով, որպեսզի ստեղծեն գործողությունների խումբ՝ հանուն Գերմանիայի Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության ընդհանուր բարեկեցության, որը մերժեցին։ Այս մանիֆեստը, որը կոչվում է <<Սոցիալ-լիբերալ>>, ստեղծվել է 1960-ականների վերջին[30]:Նա փորձեց շեղել աշխատողներին մարքսիզմից ՝ առաջարկելով ազգայնականության և սոցիալական լիբերալիզմի համադրություն բողոքական-քրիստոնեական արժեքների հետ ՝ դասակարգային անտագոնիզմները ոչ հեղափոխական միջոցներով հաղթահարելու համար։ Նաումանն այն անվանեց <<պրոլետար-բուրժուական ինտեգրալ լիբերալիզմ>>։ Չնայած կուսակցությունը չկարողացավ տեղ գտնել և շուտով լուծարվեց, նա մնաց գերմանական ձախակենտրոն լիբերալիզմի ազդեցիկ տեսաբան։

Վեյմարի Հանրապետությունում հիմնադրվել է Գերմանիայի Դեմոկրատական կուսակցությունը, որը ժառանգել է ձախակենտրոն լիբերալ անցյալը և ունեցել է ձախակողմյան սոցիալական թև[31] և աջակողմյան տնտեսական թև, բայց հիմնականում նախապատվությունը տվել է ժողովրդավարական սահմանադրությանը միապետի նկատմամբ։ Սոցիալական հավասարակշռված տնտեսության նրա գաղափարները համերաշխությամբ, պարտքով և բոլոր աշխատողների իրավունքներով պայքարում էին Վերսալի պայմանագրի տնտեսական պատժամիջոցների պատճառով, բայց դա ազդեց տեղական կոոպերատիվ ձեռնարկությունների վրա[32][33]։

1945 թվականից հետո <<Ազատ դեմոկրատների>> կազմում ընդգրկվեց սոցիալ-լիբերալների մեծամասնությունը, իսկ մյուսները միացան Գերմանիայի Քրիստոնեա-դեմոկրատական միությանը։ Մինչև 1960-ական թվականները հետպատերազմյան օրդոլիբերալիզմը մոդել էր Գերմանիայի համար։ Այն ուներ տեսական սոցիալ-ազատական ազդեցություն ՝ հիմնված պարտքի և իրավունքների վրա[34]։ Քանի որ 1982 թ.-ին ազատ դեմոկրատները հրաժարվեցին սոցիալ-լիբերալ գաղափարներից հօգուտ ավելի պահպանողական և տնտեսապես ազատական մոտեցման, որոշ անդամներ լքեցին կուսակցությունը և ստեղծեցին սոցիալ-լիբերալ դեմոկրատներ[35]:1982-ին ազատ դեմոկրատները հրաժարվեցին սոցիալ-լիբերալ գաղափարներից' հօգուտ ավելի պահպանողական և տնտեսապես լիբերալ մոտեցման, որոշ անդամներ լքեցին կուսակցությունը և ստեղծեցին սոցիալ-լիբերալ դեմոկրատներ[36][37]։

Ֆրանսիա

խմբագրել

Ֆրանսիայում համերաշխ մտածողները, այդ թվում ՝ Ալֆրեդ Ֆույեն և Էմիլ Դյուրկհեյմը, մշակեցին երրորդ հանրապետության սոցիալ-լիբերալ տեսությունը։ Սոցիոլոգիան ոգեշնչեց նրանց, և նրանք ազդեցին արմատական,քաղաքական գործիչների վրա, ինչպիսիք են Լեոն Բուրժուան։ Նրանք բացատրեցին, որ աշխատանքի ավելի լայն բաժանումը ստեղծում է ավելի շատ հնարավորություններ և անհատականություն և առաջացնում է ավելի բարդ փոխկախվածություն։ Նրանք պնդում էին, որ անհատը պարտք ունի հասարակության առջև ՝ խթանելով առաջադեմ հարկի գանձումը ՝ աջակցելու համայնքային աշխատանքներին և սոցիալական ապահովության ծրագրերին։ Այնուամենայնիվ, նրանք ցանկանում էին, որ պետությունը համակարգեր, այլ ոչ թե կառավարեր ՝ խրախուսելով անհատների միջև համատեղ ապահովագրական սխեմաները։ Նրանց հիմնական նպատակը սոցիալական շարժունակության խոչընդոտների վերացումն էր, այլ ոչ թե բարեկեցության պետության ստեղծումը[38]։

 
Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ, Միացյալ Նահանգների 32-րդ նախագահ, որի "նոր գործարքի" ներքին քաղաքականությունը սահմանեց ամերիկյան լիբերալիզմը 20-րդ դարի երրորդ կեսում:

Միացյալ Նահանգներ

խմբագրել

Միացյալ Նահանգներում սոցիալ-լիբերալ տերմին էր ՝ այն դասական լիբերալիզմից կամ չմիջամտելուց տարբերելու համար։ Նա մի քանի տարի գերիշխում էր քաղաքական և տնտեսական մտքի վրա, մինչև որ այդ բառը բաժանվեց Մեծ ճգնաժամի և Նոր գործարքի ժամանակ[39][40]։ 1870-1880—ական թվականներին ամերիկացի տնտեսագետներ Ռիչարդ Էլին, Ջոն Բեյթս Քլարկը և Հենրի Քարթեր Ադամսը, ազդելով ինչպես սոցիալիզմի, այնպես էլ ավետարանական բողոքական շարժման վրա, քննադատեցին արդյունաբերական գործարանների կողմից ստեղծված պայմանները և համակրանք արտահայտեցին արհմիություններին։ Այնուամենայնիվ, նրանցից ոչ մեկը չի մշակել համակարգված քաղաքական փիլիսոփայություն, և նրանք հետագայում հրաժարվեցին սոցիալիստական մտածողության հետ իրենց <<սիրախաղերից>>: 1883 թվականին Լեսթեր Ֆրենկ Ուորդը հրատարակեց դինամիկ սոցիոլոգիա երկհատորյակը։ Նա պաշտոնականացրեց սոցիալ-լիբերալիզմի հիմնական սկզբունքները և միևնույն ժամանակ քննադատեց Հերբերտ Սպենսերի և Ուիլյամ Գրեհեմ Սամների կողմից խթանված չմիջամտելու քաղաքականությունը։ Պատմաբան Հենրի Սթիլ Քոմաջերը Ուորդին հավասարեցրեց Ուիլյամ Ջեյմսի, Ջոն Դյուիի և Օլիվեր Ուենդել Հոլմս կրտսերի հետ և նրան անվանեց ժամանակակից բարեկեցության պետության հայր[41]։ 1884-1930—ական թվականներին գրող Ջոն Դյուին ՝ Հոբհաուսի, Գրինի և Ուորդի ազդեցության տակ գտնվող մանկավարժը, քարոզում էր սոցիալիստական մեթոդները լիբերալ նպատակներին հասնելու համար:Ջոն Դյուիի ընդլայնվող ժողովրդականությունը որպես տնտեսագետ նաև համընկավ ավելի մեծ վրացական շարժման հետ, որն ի հայտ եկավ 1910-ականներին՝ հասնելով Վուդրո Վիլսոնի նախագահությանը[42]։ Ավելի ուշ Ամերիկան ​​ընդգրկեց որոշ սոցիալական լիբերալ ​​գաղափարներ «Նոր գործարքի» մեջ[43], որը զարգացավ ի պատասխան Մեծ ճգնաժամի, երբ Ֆրանկլին Դ.Ռուզվելտը ստանձնեց իշխանությունը։

Արմատավորում

խմբագրել
 
Դեյվիդ Լլոյդ Ջորջը,ով սերտորեն կապված էր այս նոր ազատականության հետ և ակտիվորեն աջակցում էր սոցիալական ապահովության համակարգի ընդլայնմանը

Բարեկեցիկ պետությունը աստիճանաբար և անհավասար աճեց 19-րդ դարի վերջից ի վեր, բայց ամբողջությամբ զարգացավ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո ՝ խառը շուկայական տնտեսության և բարեկեցիկ կապիտալիզմի հետ միասին[44]։ Այն նաև կոչվում է ներկառուցված լիբերալիզմ, սոցիալ-լիբերալ քաղաքականությունը լայն աջակցություն ստացավ քաղաքական սպեկտրում, քանի որ այն նվազեցրեց հասարակության կործանարար և բևեռացնող հակումները ՝ առանց կապիտալիստական տնտեսական համակարգին մարտահրավեր նետելու։ Բիզնեսներն ընդունեցին սոցիալական լիբերալիզմը ՝ ի դեմս նախկին ֆինանսական համակարգի թնդյունի և անկումների ցիկլերի համատարած դժգոհության, քանի որ դա նրանց թվում էր ավելի քիչ չարիք, քան կառավարման ավելի ձախակենտրոն ռեժիմները։ Սոցիալ-լիբերալիզմի առանձնահատկությունները խոշոր բիզնեսի, կառավարության և արհմիությունների միջև համագործակցությունն էր։ Կառավարությունները կարող էին կենսական դեր ստանձնել, քանի որ պատերազմի ժամանակաշրջանի տնտեսությունն ամրապնդեց նրանց իշխանությունը, բայց այն աստիճանը, որով դա տեղի ունեցավ, զգալիորեն տարբերվելով արևմտյան ժողովրդավարություններում[45]։ Սոցիալ-լիբերալիզմը նաև ընդհանուր ինտերնացիոնալիստական գաղափարախոսություն է[46]։ Սոցիալ-լիբերալիզմը պատմականորեն եղել է նաև լիբերալ ֆեմինիզմի ջատագով, ի թիվս սոցիալական առաջընթացի այլ ձևերի[47]։

Սոցիալ-լիբերալիզմը հակված է փոխզիջում գտնել անզուսպ կապիտալիզմի և պետական սոցիալիզմի ընկալվող ծայրահեղությունների միջև ՝ կարգավորվող կապիտալիզմի վրա կառուցված տնտեսություն ստեղծելու համար[48]։ Հենվելով այն բանի վրա, ինչը նրանք համարում են չափազանց կենտրոնացված կառավարություն ՝ իրենց նպատակներին հասնելու համար, քննադատները լիբերալիզմի այս տեսակն անվանել են ավելի ավտորիտար գաղափարական դիրքորոշում ՝ համեմատած սկզբնական լիբերալ մտքի դպրոցների հետ, հատկապես Միացյալ Նահանգներում, որտեղ պահպանողականները նախագահներ Ֆրանկլին Դ.Ռուզվելտին և Լինդոն Բ. Ջոնին անվանում էին ավտորիտար(հեղինակության հավակնող)[49][50]։

Միացյալ Թագավորություն

խմբագրել
 
Ազատական կուսակցության Բրիտանական թռուցիկը, որն իր աջակցությունն էր հայտնում 1911 թ. - ի Ազգային Առողջության ապահովագրության մասին օրենքին,հիվանդ և գործազուրկ անձանց նպաստների մասին օրենքին, սոցիալական ապահովության համակարգի զարգացման կարևոր հանգրվան էր

Սոցիալ-լիբերալ քաղաքականության առաջին նկատելի իրականացումը տեղի է ունեցել Մեծ Բրիտանիայի Լիբերալ կուսակցության օրոք 1906-1914 թվականներին։ Այս նախաձեռնությունները հայտնի դարձան որպես սոցիալական ապահովության լիբերալ բարեփոխումներ։ Հիմնական տարրերը ներառում էին աղքատ տարեցների կենսաթոշակները, ինչպես նաև առողջության, հիվանդության և գործազրկության ապահովագրությունը։ Այս փոփոխություններն ուղեկցվեցին առաջադեմ հարկմամբ, հատկապես 1909 թվականի ժողովրդական բյուջեում։ Բարեգործության հին համակարգը, որը հիմնված էր աղքատների մասին օրենքների վրա և լրացվում էր մասնավոր բարեգործությամբ, համայնքային կոոպերատիվներով և մասնավոր ապահովագրական ընկերություններով, ճգնաժամի մեջ էր պետությանը լրացուցիչ խթան հաղորդելով բարեփոխումների համար։ 1906 թվականին ընտրված լիբերալ կուսակցության խմբակցությունը ներառում էր նաև ավելի շատ մասնագետներ, այդ թվում ՝ գիտնականներ և լրագրողներ, ովքեր կողմ էին սոցիալ-լիբերալիզմին։ Խոշոր բիզնեսի սեփականատերերը հիմնականում լիբերալներից անցել են պահպանողականների, վերջիններս դարձել են առևտրային շահերի սիրված կուսակցություն։ Թե՛ գործարար շրջանակները, թե՛ արհմիությունները պարբերաբար դեմ էին բարեփոխումներին։ Լիբերալները, որոնք առավել նույնականացան այս բարեփոխումների հետ, վարչապետ Հ. Հ. Ասքվիթն էր, Ջոն Մեյնարդ Քեյնսը, Դեյվիդ Լլոյդ Ջորջը (հատկապես որպես Ֆինանսների կանցլեր) և Ուինսթոն Չերչիլը (որպես առևտրի խորհրդի նախագահ), բացի պետական ծառայող (իսկ ավելի ուշ ՝ լիբերալ խորհրդարանի անդամ) Ուիլյամ Բևերիջից[51]։

Եվրոպայում Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունների մեծ մասը (հատկապես Մեծ Բրիտանիայի Լեյբորիստական կուսակցությունը) ուժեղ ազդեցություն են ունեցել սոցիալ-լիբերալ գաղափարախոսության վրա։ Չնայած այն հանգամանքին, որ Մեծ Բրիտանիայի երկու հիմնական կուսակցությունները բխում են սոցիալիզմի և պահպանողականության ավանդույթներից, վերջին ժամանակների ամենակարևոր քաղաքական և տնտեսական բանավեճը տեղի է ունեցել սոցիալ-լիբերալ և դասական լիբերալ հասկացությունների միջև[52]։

Գերմանիա

խմբագրել
 
Ալեքսանդր Ռոստով

Գերմանացի տնտեսագետ Ալեքսանդր Ռյուստովն առաջին անգամ առաջարկեց տնտեսական սոցիալ-լիբերալիզմի գերմանական տարբերակը։ 1932 թվականին նա սոցիալ-լիբերալիզմի այս տեսակն անվանեց նեոլիբերալիզմ ՝ ելույթ ունենալով սոցիալական քաղաքականության ասոցիացիայում։ Այնուամենայնիվ, տերմինն այժմ ունի այլ իմաստ, քան Ռուստովի առաջարկածը։ Ռյուստովը ցանկանում էր այլընտրանք ստեղծել գերմանական կայսրությունում զարգացած սոցիալիզմին և դասական լիբերալ տնտեսությանը։ 1938 թվականին Ռյուստովը հանդիպեց տարբեր տնտեսական մտածողների, այդ թվում ՝ Լյուդվիգ Միզեսի, Ֆրիդրիխ Հայեկի և Վիլհելմ Ռեպկեի հետ ՝ որոշելու, թե ինչպես և ինչը կարող է թարմացնել լիբերալիզմը։ Ռյուստոուն պաշտպանում էր հզոր պետություն ՝ շուկաների ազատությունն ապահովելու համար և կառավարության միջամտությունը ՝ շուկայի խափանումները շտկելու համար։ Այնուամենայնիվ, Միզեսը պնդում էր, որ մենաշնորհ ունեցողներն ու կարտելները(ռազմագերիների փոխանակման համաձայնությունը) գործում են կառավարության միջամտության և պրոտեկցիոնիզմի պատճառով, և պնդում էր, որ պետության միակ օրինական դերը մուտքի խոչընդոտների վերացումն է։ Նա Ռյուստոուի առաջարկները դիտում էր որպես շուկայի ազատությունը հերքող և դրանք տեսնում էր որպես սոցիալիզմի նմանություն[34]։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Արևմտյան Գերմանիայի կառավարությունը Լյուդվիգ Էրհարդի օրոք ընդունեց Ռյուստոուի նեոլիբերալիզմը, որն այժմ սովորաբար կոչվում է օրդոլիբերալիզմ կամ սոցիալական շուկայական տնտեսություն։ Նա եղել է էկոնոմիկայի նախարար, իսկ ավելի ուշ դարձել Է կանցլեր։ Էրհարդը վերացրեց գների վերահսկողությունը և ներմուծեց ազատ շուկաներ։ Մինչ Գերմանիայի հետպատերազմյան տնտեսական վերականգնումը պայմանավորված էր այս քաղաքականությամբ, Բիսմարկի կողմից ստեղծված բարեկեցության պետությունը գնալով ավելի թանկ էր դառնում[34]։

Թուրքիա

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Քեմալիզմ

Քեմալական տնտեսական մոդելը մշակվել է Թուրքիայի Հանրապետության հիմնադիր Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրքի կողմից 1930-ականներին ՝ Իզմիրի տնտեսական համագումարից մինչև 1929 թվականի դեպրեսիա կարգավորվող շուկայական տնտեսություն իրականացնելու անհաջող փորձից հետո։ Նա իր «վեց սլաքներում» շարադրել է «էտատիզմի» սկզբունքը և հայտարարել, որ էտատիզմը Թուրքիայի համար եզակի տնտեսական համակարգ է, և որ այն տարբերվում է սոցիալիզմից, կոմունիզմից և կոլեկտիվիզմից[53]։ Աթաթուրքը այս տնտեսական գաղափարը բացատրեց հետևյալ կերպ։

Պետությունը չի կարող փոխարինել անհատներին, բայց այն պետք է հաշվի առնի անհատներին, որպեսզի ստիպի նրանց ինքնուրույն կատարելագործվել և զարգանալ։ Էթատիզմը ներառում է այնպիսի աշխատանք, որը անհատները չեն կատարի, քանի որ նրանք չեն կարող շահույթ ստանալ, կամ աշխատանք, որն անհրաժեշտ է ազգային շահերի համար։ Ինչպես պետության պարտականությունն է պաշտպանել երկրի ազատությունն ու անկախությունը և կարգավորել ներքին գործերը, այնպես էլ պետությունը պետք է հոգ տանի իր քաղաքացիների կրթության և առողջության մասին։ Պետությունը պետք է հոգ տանի մայրուղիների, հեռագրերի, հեռախոսների, երկրի կենդանիների, բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների և ազգի ընդհանուր հարստության մասին ՝ պաշտպանելու երկրի խաղաղությունն ու անվտանգությունը։ Երկիրը կառավարելիս և պաշտպանելիս այն բաները, որոնք մենք պարզապես հաշվել ենք, ավելի կարևոր են, քան թնդանոթները, հրացանները և բոլոր տեսակի զենքերը։ (...) Մասնավոր շահերը հակված են հակադրվել ընդհանուր շահերին։ Բացի այդ, մասնավոր շահերը հիմնված են մրցակցության վրա։ Միայն դրանով դուք չեք կարող ստեղծել կայուն տնտեսություն։ Մարդիկ, ովքեր այդպես են մտածում, զառանցում են, և նրանք ձախողվելու են։ (...) և անհատի աշխատանքը պետք է մնա տնտեսական աճի հիմնական հիմքը։ Պետության սեփական գործունեության շրջանակներում մարդու աշխատանքին և անհատի ազատությանն ու ձեռնարկատիրությանը չխոչընդոտելը ժողովրդավարության սկզբունքի հիմնական հիմքն է[54]։

Ավելին, Աթաթուրքը 1937 թվականի նոյեմբերի 1-ին իր բացման խոսքում ասել է. «եթե բացարձակ անհրաժեշտություն չկա, շուկաների գործունեությանը չի կարելի միջամտել. բացի այդ, ոչ մի շուկա չի կարող լիովին ազատ լինել»[55]:Իսմեթ Ինոնյուն նաև ասել է, որ Աթաթուրքի էթատիզմի սկզբունքը «Նոր գործարքի» քեյնսյան և թուրքական տարբերակն էր[56]։

Եվրոպայի հատվածը

խմբագրել

Արևմտյան Եվրոպայի այլ երկրների հետպատերազմյան կառավարությունները նույնպես հետևում էին սոցիալ-լիբերալ քաղաքականությանը։ Այս քաղաքականությունն իրականացվել է հիմնականում քրիստոնյա դեմոկրատների և սոցիալ-դեմոկրատների կողմից, քանի որ Եվրոպայում լիբերալ կուսակցությունները կորցրել են իրենց գագաթնակետը 19-րդ դարում[57]։

Միացյալ Նահանգեր

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Ժամանակակից լիբերալիզմը ԱՄՆ - ում

Ամերիկյան քաղաքական դատողությունը դիմադրեց եվրոպական լիբերալիզմի այս սոցիալական շրջադարձին։ Չնայած Նոր գործարքի տնտեսական քաղաքականությունը քեյնսյան էր թվում, լիբերալ տեսության վերանայում չկար ՝ հօգուտ ավելի իմաստալից պետական նախաձեռնությունների։ Չնայած Միացյալ Նահանգներում արդյունավետ սոցիալիստական շարժման բացակայությանը, Նոր գործարքի քաղաքականությունը հաճախ արմատական էր թվում և հարձակման էր ենթարկվում աջակողմյան ուժերի կողմից։ Արդյունքում, ամերիկյան լիբերալիզմը, ի վերջո, վերածվեց ավելի հակակոմունիստական գաղափարախոսության[58]։ Ամերիկյան բացառիկությունը, հավանաբար, Միացյալ Նահանգներում ժամանակակից լիբերալիզմի առանձին զարգացման պատճառն էր, որը գերիշխող ամերիկյան գաղափարախոսությունը պահում էր նեղ սահմաններում[59]։

Ջոն Ռոլսի «Արդարության տեսություն» (1971) հիմնական աշխատանքը կարելի է համարել սոցիալ-լիբերալ մտածողության առաջատար ներկայացում, որը հայտնի է վերլուծական փիլիսոփայության օգտագործմամբ և անհատական ազատության, ռեսուրսների ավելի արդար բաշխման համադրության խթանմամբ[60]։ Ջոն Ռոլսի «Արդարության տեսություն» (1971) հիմնական աշխատանքը կարելի է համարել սոցիալ-լիբերալ մտածողության առաջատար ներկայացում, որը հայտնի է վերլուծական փիլիսոփայության օգտագործմամբ և անհատական ազատության, ռեսուրսների ավելի արդար բաշխման համադրության խթանմամբ[61]։ Արդարության տեսությունը հակադրվում էր ուտիլիտար մտածողությանը Ռեմերեմի Բենթամի ավանդույթներում, փոխարենը հետևելով սոցիալական պայմանագրի կանտյան հայեցակարգին ՝ հասարակությունը ներկայացնելով որպես ռացիոնալ քաղաքացիների միջև փոխադարձ համաձայնություն, որն արտադրում է իրավունքներ և պարտականություններ, ինչպես նաև սահմանում է պետության դերերն ու խնդիրները։ Ռոլսը առաջին հերթին դրեց հավասար ազատության սկզբունքը ՝ յուրաքանչյուր անհատի հավասար հասանելիություն տալով հիմնարար ազատությունների միևնույն շարքին, որին հաջորդում է հնարավորությունների և տարբերությունների արդար հավասարությունը, այդպիսով թույլ տալով սոցիալական և տնտեսական անհավասարություններ ՝ պայմանով, որ արտոնյալ դիրքը հասանելի լինի բոլորին, որ յուրաքանչյուրն ունի հավասար հնարավորություններ և որ նույնիսկ հասարակության ամենաքիչ ապահովված անդամները օգտվում են այս համակարգից։ Այս կառուցվածքը կրկնվեց արդարության ՝ որպես ազնվության հավասարման մեջ։ Ռոլսը առաջարկեց այս սկզբունքները ոչ միայն լիբերալիզմի հետևորդներին, այլև որպես հիմք բոլոր ժողովրդավարական քաղաքականության համար ՝ անկախ գաղափարախոսությունից։ Աշխատանքը մեծապես առաջ մղեց սոցիալ-լիբերալ գաղափարները 1970-ականների քաղաքական և փիլիսոփայական ակադեմիայում[62]։ Այսպիսով, Ռոլսը կարող է լինել սոցիալական լիբերալիզմի «հովանավոր սուրբը»[52]։

Անկում

խմբագրել

1960-ականների և 1970-ականների տնտեսական խնդիրներից հետո լիբերալ միտքը որոշակի վերափոխման ենթարկվեց։ Քեյնսյան ֆինանսական կառավարումը քննադատության է ենթարկվել ազատ շուկային միջամտելու համար։ Միևնույն ժամանակ, հարկերի բարձրացման միջոցով ֆինանսավորվող սոցիալական ապահովության ծախսերի ավելացումը մտահոգություններ է առաջացրել ներդրումների նվազման, սպառողական ծախսերի և «կախվածության մշակույթի» ստեղծման վերաբերյալ։ Արհմիությունները հաճախ հանգեցնում էին բարձր աշխատավարձերի և արտադրության ընդհատումների, մինչդեռ ընդհանուր զբաղվածությունը համարվում էր անկայուն։ Գրողներ Միլթոն Ֆրիդմանը և Սամուել Բրիտանը, որոնց վրա ազդել է Ֆրիդրիխ Հայեկը, կողմ էին սոցիալ-լիբերալիզմի վերացմանը։ Նրանց քաղաքականությունը, որը հաճախ անվանում են նեոլիբերալիզմ, զգալի ազդեցություն է ունեցել Արևմտյան քաղաքականության վրա, հատկապես Միացյալ Թագավորության վարչապետ Մարգարեթ Թետչերի և Միացյալ Նահանգների նախագահ Ռոնալդ Ռեյգանի կառավարությունների վրա։ Նրանք վարում էին տնտեսությունը ապակարգավորելու և սոցիալական ծառայությունների ծախսերը նվազեցնելու քաղաքականություն[7]։

Սոցիալ-լիբերալ կոալիցիայի փլուզման պատճառներից մեկը 1960-ականներին և 1970-ականներին ֆինանսական շրջանակների կողմից նետված մարտահրավերն էր, որը կարող էր գործել անկախ ազգային կառավարություններից։ Դրա հետ կապված պատճառը սոցիալականացված բժշկության նման գաղափարների համեմատությունն էր, որոնք քարոզում էին այնպիսի քաղաքական գործիչներ, ինչպիսիք են Ֆրանկլին Դ.Ռուզվելտը, որոնք քննադատության ենթարկվեցին և անվանվեցին սոցիալիստական պահպանողականներ «Կարմիր խուճապի» պայմաններում, հատկապես նախկինում նշված Ռեյգանը[63]։ Մեկ այլ պատճառ էլ կազմակերպված աշխատուժի անկումն էր, որը կոալիցիայի մաս էր կազմում, բայց նաև աջակցում էր ձախակողմյան գաղափարախոսություններին, որոնք մարտահրավեր էին նետում լիբերալ գիտակցությանը։ Դրա հետ կապված էին բանվոր դասակարգի ինքնագիտակցության անկումը և միջին խավի աճը։ Միացյալ Նահանգների և Միացյալ Թագավորության ձգտումը, որոնք ամենաքիչն էին ընդունում սոցիալ-լիբերալիզմի առևտրի լիբերալիզմի հարցում, էլ ավելի խարխլեց աջակցությունը[64]։

Սոցիալ-լիբերալ մտքի ժամանակակից վերածնունդ

խմբագրել

20-րդ դարի վերջից, միևնույն ժամանակ, երբ նա կորցրեց իր քաղաքական ազդեցությունը, սոցիալ-լիբերալիզմը մտավոր վերածնունդ ապրեց ՝ շնորհիվ մի քանի նշանակալի հեղինակների, այդ թվում ՝ Ջոն Ռոլսի (քաղաքական փիլիսոփայություն), Ամարտիա Սենի (փիլիսոփայություն և տնտեսագիտություն), Ռոնալդ Դվորկինի (Իրավունքի փիլիսոփայություն), Մարթա Նուսբաումի (փիլիսոփայություն), Բրյուս Աքերմանի (Սահմանադրական իրավունք) և այլն[65]։

Կուսակցություններ և կազմակերպություններ

խմբագրել

Եվրոպայում սոցիալ-լիբերալ կուսակցությունները, որպես կանոն, փոքր կամ միջին կենտրոնամետ և ձախ կենտրոնամետ կուսակցություններ են[66]։ Եվրոպական հաջող սոցիալ-լիբերալ կուսակցությունների օրինակներ, որոնք մասնակցում են կառավարական կոալիցիաներին ազգային կամ տարածաշրջանային մակարդակներում, Միացյալ Թագավորության լիբերալ դեմոկրատներն են, Նիդեռլանդների 66 դեմոկրատները և Դանիայի սոցիալ-լիբերալ կուսակցությունը։ Մայրցամաքային Եվրոպայի քաղաքականության մեջ սոցիալ-լիբերալ կուսակցությունները ինտեգրված են Եվրախորհրդարանի Եվրոպայի նորացման խմբում, որը խորհրդարանի երրորդ ամենամեծ խումբն է և ներառում է սոցիալ-լիբերալ կուսակցություններ, շուկայական-լիբերալ կուսակցություններ և կենտրոնամետ կուսակցություններ։ Այլ խմբեր, ինչպիսիք են Եվրոպական ժողովրդական կուսակցությունը, Կանաչների Եվրոպական ազատ դաշինքը և սոցիալիստների և դեմոկրատների առաջադեմ դաշինքը, նույնպես ներկայացնում են որոշ քաղաքական կուսակցություններ ՝ սոցիալ-լիբերալ խմբակցություններով։

Հյուսիսային Ամերիկայում սոցիալ-լիբերալիզմը (ինչպես այն կկոչվեր Եվրոպայում), ընդհանուր առմամբ, գոյություն ունեցող լիբերալիզմի գերիշխող ձևն է, ուստի խոսակցականորեն "լիբերալը" վերաբերում է սոցիալականներին։ Կանադայում սոցիալ-լիբերալիզմը պահպանում է Կանադայի Լիբերալ կուսակցությունը, մինչդեռ Միացյալ Նահանգներում սոցիալ-լիբերալիզմը զգալի ուժ է դեմոկրատական կուսակցության ներսում։

Ամբողջ աշխարհում սոցիալ-լիբերալ կուսակցությունների համապարփակ ցուցակ տալը դժվար է, հիմնականում այն պատճառով, որ քաղաքական կազմակերպությունները միշտ չէ, որ գաղափարապես մաքուր են, և կուսակցական գաղափարախոսությունները ժամանակի ընթացքում հաճախ փոխվում են։ Այնուամենայնիվ, այնպիսի գործընկերներ, ինչպիսիք են Աֆրիկյան լիբերալ ցանցը, «լիբերալների և դեմոկրատների դաշինք հանուն Եվրոպայի» կուսակցությունը, ասիական լիբերալների և դեմոկրատների Խորհուրդը, Եվրոպական լիբերալ ֆորումը, Լիբերալ ինտերնացիոնալը և Լատինական Ամերիկայի Լիբերալ ցանցը կամ գիտնականները, սովորաբար ընդունում են դրանք որպես կուսակցություններ, որոնք հավատարիմ են սոցիալական լիբերալիզմը որպես հիմնական գաղափարախոսություն։

Սոցիալ-լիբերալ կուսակցություններ կամ սոցիալ-լիբերալ խմբակցություններ ունեցող կուսակցություններ

խմբագրել

Սոցիալ-լիբերալ քաղաքական կուսակցությունները, որոնք ավելի շատ ձախակողմյան հայացքներ ունեն, քան ընդհանրապես ձախ կենտրոնամետ կուսակցությունները, այստեղ նկարագրված չեն։ (Տես առաջադիմական կուսակցությունների ցուցակը)

Պատմական սոցիալ-լիբերալ կուսակցություններ կամ սոցիալ-լիբերալ խմբակցություններ ունեցող կուսակցություններ

խմբագրել

Հայտնի մտածողներ

խմբագրել

Որոշ հայտնի գիտնականներ և քաղաքական գործիչներ, որոնք դասավորված են ըստ ծննդյան ամսաթվի, ընդհանուր առմամբ,նրանք համարվում են էական ներդրում սոցիալական լիբերալիզմը ՝ որպես քաղաքական գաղափարախոսության էվոլյուցիայի մեջ, ներառում են։

Տես նաեւ

խմբագրել

Գրառումներ

խմբագրել


Առաջարկություններ

խմբագրել
  1. ↑ De Ruggiero, Guido (1959). The History of European Liberalism. pp. 155–157.
  2. ↑ 2,0 2,1 Slomp, Hans (2000). European Politics Into the Twenty-First Century: Integration and Division. Westport: Greenwood Publishing Group. էջ 35. ISBN 0275968146.
  3. ↑ Margalit, Avishai (2013). «Liberal or Social Democrat?». Dissent. No. Spring 2013. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  4. ↑ «Main Ideas of General-welfare Liberalism». www1.udel.edu. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 26-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  5. ↑ «How Classical Liberalism Morphed Into New Deal Liberalism». Center for American Progress (անգլերեն). 2012 թ․ ապրիլի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  6. ↑ kanopiadmin (2010 թ․ ապրիլի 7). «Was Keynes a Liberal?». Mises Institute (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 Faulks, Keith (1999 թ․ դեկտեմբերի 10). Political Sociology: A Critical Introduction. Edinburgh University Press. ISBN 9780748613564. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 10-ին – via Google Books.
  8. ↑ Hombach, Bodo (2000). The politics of the new centre. Wiley-Blackwell. ISBN 9780745624600. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 6-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 Matland, Richard E.; Montgomery, Kathleen A. (2003). Women's access to political power in post-communist Europe. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-924685-4.
  10. ↑ Rohr, Donald G. (1964 թ․ սեպտեմբեր). «The Origins of Social Liberalism in Germany». The Journal of Economic History. 24 (3). Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 8-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 21-ին.
  11. ↑ Gaus, Gerald & Courtland, Shane D. (Spring 2011). «The 'New Liberalism'». The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 21-ին.
  12. ↑ Derbyshire, John (2010 թ․ հուլիսի 12). «The origins of social liberalism». New Statesman. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 21-ին.
  13. ↑ Klaus P. Fischer, ed. (2007). America in White, Black, and Gray: A History of the Stormy 1960s. Bloomsbury Publishing USA. էջ 39.
  14. ↑ Great Courses, ed. (2014). The Modern Political Tradition: Episode 17: Progressivism and New Liberalism. Great Courses.Կաղապար:ISBN?
  15. ↑ Helen Hardacre; Timothy S. George; Keigo Komamura; Franziska Seraphim, eds. (2021). Japanese Constitutional Revisionism and Civic Activism. Rowman & Littlefield. էջեր 136, 162.Կաղապար:ISBN?
  16. ↑ Muzammil Quraishi, ed. (2020). Towards a Malaysian Criminology: Conflict, Censure and Compromise. Springer Nature. էջ 83. ISBN 9781137491015. «The urgent need for a meaningful theoretical perspective and research agenda is driven by an observation that both left liberalism (progressivism) and right liberalism (neoliberalism) have neutralised traditional conservative socialist discourses.»
  17. ↑ Joseph M. Hoeffel, ed. (2014). Fighting for the Progressive Center in the Age of Trump. ABC-CLIO. էջ 56. «Modern American progressive thought combines social liberalism, including its government spending programs and mix of private enterprise and government regulation, with liberal cultural causes including voting rights for minorities, ...»Կաղապար:ISBN?
  18. ↑ «They retain meaning across populations and through time. That's the whole point ... | Hacker News». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  19. ↑ Chideya, Farai (2004). «The Red and the Blue: A Divided America». Trust: Reaching the 100 Million Missing Voters and Other Selected Essays. Soft Skull Press. էջեր 33–46. ISBN 9781932360264.
  20. ↑ Richardson, pp. 36–37.
  21. ↑ «Utilitarianism and the New Liberalism | History of ideas and intellectual history». Cambridge University Press (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  22. ↑ Brink, David O. (2013 թ․ ապրիլի 18). «Liberalism, utilitarianism, and rights». Mill's Progressive Principles (անգլերեն). էջեր 214–233. doi:10.1093/acprof:oso/9780199672141.003.0009. ISBN 978-0-19-967214-1. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  23. ↑ Eatwell, Roger; Wright, Anthony (1999). Contemporary Political Ideologies. Continuum International Publishing Group. ISBN 9780826451736.
  24. ↑ Freeden, Michael (1978). The New Liberalism: An Ideology of Social Reform. Oxford: Oxford University Press.
  25. ↑ 25,00 25,01 25,02 25,03 25,04 25,05 25,06 25,07 25,08 25,09 25,10 Adams, Ian (2001). Political Ideology Today (Politics Today). Manchester: Manchester University Press. ISBN 0719060206.
  26. ↑ Weiler, Peter (2016). "New Liberalism". In Leventhal, Fred M., ed. (1995). Twentieth-century Britain: An Encyclopedia. Garland. pp. 564–565.
  27. ↑ Weiler, Peter (2016). The New Liberalism: Liberal Social Theory in Great Britain, 1889–1914 (2016). Excerpt Արխիվացված 19 Հոկտեմբեր 2016 Wayback Machine.
  28. ↑ Theodor Hertzka: Socialdemokratie und Socialliberalismus (German). Dresden/Leipzig: Pierson. 1891.
  29. ↑ Na, Inho (200). Sozialreform oder Revolution: Gesellschaftspolitische Zukunftsvorstellungen im Naumann-Kreis 1890–1903/04. Tectum Verlag. էջ 27.
  30. ↑ Derman, Joshua (2012), Max Weber in Politics and Social Thought: From Charisma to Canonization, Cambridge: Cambridge University Press, էջ 25
  31. ↑ Van De Grift, Liesbeth (2012). Securing the Communist State: The Reconstruction of Coercive Institutions in the Soviet Zone of Germany and Romania, 1944-48. Lexington Books. էջ 41. ISBN 978-0-7391-7178-3.
  32. ↑ Mommsen, Hans (1996). The Rise and Fall of Weimar Democracy. University of North Carolina Press. էջ 58. ISBN 0-8078-2249-3.
  33. ↑ Kurlander, Eric (2006). The Price of Exclusion: Ethnicity, National Identity, and the Decline of German Liberalism, 1898–1933. Berghahn Books. էջ 197. ISBN 1-8454-5069-8.
  34. ↑ 34,0 34,1 34,2 Hartwich, Oliver Marc (2009). "Neoliberalism: The Genesis of a Political Swearword". Արխիվացված 25 Հոկտեմբեր 2009 Wayback Machine
  35. ↑ «Trennung nach 13 gemeinsamen Jahren». Deutschlandfunk (գերմաներեն). 2007 թ․ սեպտեմբերի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 15-ին.
  36. ↑ «Bundestagswahl 2021: alle teilnehmenden Parteien». bundestagswahl-2021.de (գերմաներեն). 2020 թ․ դեկտեմբերի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 15-ին.
  37. ↑ «Geschichte». Liberale Demokraten - Die Sozialliberalen (գերմաներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 25-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 15-ին.
  38. ↑ Eatwell, Roger; Wright, Anthony (1999). Contemporary Political Ideologies (1999). pp. 35–36.
  39. ↑ Marks, Gary & Wilson, Carole (2000 թ․ հուլիս). «The Past in the Present: A Cleavage Theory of Party Response to European Integration» (PDF). British Journal of Political Science. 30 (3): 433–459. doi:10.1017/S0007123400000181. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2008 թ․ հունիսի 25-ին.
  40. ↑ 40,0 40,1 40,2 40,3 40,4 40,5 Richardson, James L. (2001). Contending Liberalisms in World Politics: Ideology and Power. Colorado: Lynne Rienner Publishers. ISBN 155587939X.
  41. ↑ Commager, Henry Steele, ed. (1967). Lester Ward and the Welfare State. New York: Bobbs-Merrill.
  42. ↑ England, Christopher William (2015). Land and Liberty: Henry George, The Single Tax Movement, and the Origins of 20th Century Liberalism (thesis thesis) (անգլերեն). Georgetown University. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  43. ↑ Richardson, pp. 38–41.
  44. ↑ «Chapter 2: The 1920s and the Start of the Depression 1921-1933 | U.S. Department of Labor». www.dol.gov. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
  45. ↑ Richardson, pp. 137–138.
  46. ↑ Beitz, Charles R. (1999). «Social and Cosmopolitan Liberalism». International Affairs. 75 (3): 515–529. doi:10.1111/1468-2346.00091. ISSN 0020-5850. JSTOR 2623634. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
  47. ↑ Baehr, Amy R. (2021), «Liberal Feminism», in Zalta, Edward N. (ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2021 ed.), Metaphysics Research Lab, Stanford University, Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 23-ին, Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 30-ին
  48. ↑ Whiteside, Heather (2020 թ․ նոյեմբերի 3). Canadian Political Economy (անգլերեն). University of Toronto Press. ISBN 978-1-4875-3091-4. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
  49. ↑ Hornberger, Jacob G. (2016 թ․ նոյեմբերի 23). «Don't Forget FDR's Authoritarianism». The Future of Freedom Foundation (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
  50. ↑ Carlin, David. «Democratic, Authoritarian, Laissez-Faire: What Type Of Leader Are You?». Forbes (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
  51. ↑ Feuchtwanger, pp. 273–317.
  52. ↑ 52,0 52,1 Vincent, Andrew (2010). Modern Political Ideologies (Third ed.). John Wiley & Sons. էջ 54.
  53. ↑ Medeni Bilgiler (Örgün Yayınları). Afet İnan. 1930s. էջ 212.
  54. ↑ Medeni Bilgiler ve M.Kemal Atatürk'ün El Yazıları. Afet İnan. 1930s. էջեր 46–47.
  55. ↑ Atatürk'ün Meclis Açılış Konuşmaları. Turkish Grand National Assembly. 1937 թ․ նոյեմբերի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 22-ին.
  56. ↑ Yunus Emre, CHP, Sosyal Demokrasi ve Sol (թուրքերեն). İletişim Yayınları. էջ 87.
  57. ↑ Adams, p. 32.
  58. ↑ Aldridge, Daniel W. (2003 թ․ դեկտեմբեր). «A Militant Liberalism: Anti-Communism and the African American Intelligentsia, 1939-1955». Hartford Web Publishing. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 25-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  59. ↑ Contending liberalisms in world politics: ideology and power (2001), James L. Richardson, pp. 38–41 Արխիվացված 31 Հունվար 2013 Wayback Machine
  60. ↑ A Theory of Justice — John Rawls (անգլերեն). Belknap Press. 1999 թ․ սեպտեմբերի 30. ISBN 9780674000780. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. {{cite book}}: |website= ignored (օգնություն)
  61. ↑ Browing, Gary (2000). Contemporary liberalism. SAGE Publications. էջեր 154–155. {{cite book}}: |work= ignored (օգնություն)
  62. ↑ Harr, Edwin van de (2015). Degrees of Freedom: Liberal Political Philosophy and Ideology. Transaction.
  63. ↑ «American Rhetoric: Ronald Reagan -- Radio Address on Socialized Medicine». www.americanrhetoric.com. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
  64. ↑ Richardson, pp. 138–139.
  65. ↑ Vincent, Andrew (2004). The nature of political theory. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-929795-5. OCLC 193933532.
  66. ↑ Kirchner, Emil (2000). Liberal parties in Western Europe. Cambridge University Press. էջեր 356–357. ISBN 9780521323949.
  67. ↑ Nordsieck, Wolfram (2019). «Parties and Elections in Europe». Parties-and-elections.eu. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  68. ↑ http://www.parties-and-elections.eu/andorra.html
  69. ↑ Godio, Julio; Robles, Alberto José (2008). El tiempo de CFK; entre la movilización y la institucionalidad: El desafío de organizar los mercados (in Spanish). Corregidor. p. 65.
  70. ↑ Philip Mendes, ed. (2007). Australia's Welfare Wars Revisited: The Players, the Politics and the Ideologies. Springer Nature. էջ 123. ISBN 9780868409917.
  71. ↑ Rodney Smith; Ariadne Vromen; Ian Cook, eds. (2006). Keywords in Australian Politics. Cambridge University Press. էջ 103. ISBN 9780521672832. «The ideology of the Liberal Party has in fact always been a mixture of conservatism, social liberalism and classical or neo-liberalism ...»
  72. ↑ Judith Brett (1994). «Ideology». In Judith Brett; James A. Gillespie; Murray Goot (eds.). Developments in Australian Politics. Macmillan Education AU. էջ 5. ISBN 978-0-7329-2009-8. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 22-ին.
  73. ↑ Gwenda Tavan (2005). The Long, Slow Death of White Australia. Scribe Publications. էջ 193.
  74. ↑ Huo, Jingjing (2009). Third Way Reforms: Social Democracy After the Golden Age. Cambridge University Press. էջ 79. ISBN 978-0-521-51843-7. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 22-ին.
  75. ↑ Leigh, Andrew (2019 թ․ հունիսի 29). «Social liberalism fits Labor». The Saturday Paper (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  76. ↑ «Haiti's future is secure! It has lots of children». The Nassau Guardian. 2017 թ․ դեկտեմբերի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  77. ↑ «Les couleurs politiques en Belgique». Cultures&Santé. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 21-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 13-ին.
  78. ↑ Nordsieck, Wolfram (2019). «German-speaking Community/Belgium». Parties and Elections in Europe. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 13-ին.
  79. ↑ Sejfija, Ismet (2013), «Analysis of Interviews with Representatives of Political Parties in Bosnia-Herzegovina» (PDF), Dealing with the Past in the Western Balkans. Initiatives for Peacebuilding and Transitional Justice in Bosnia- Herzegovina, Serbia and Croatia, Berghahn Foundation, էջ 92(չաշխատող հղում)
  80. ↑ Law Commission of Canada (2011). Law and Citizenship. UBC Press. էջ 6. ISBN 9780774840798. «The party became infused with social liberalism in the 1940s and 1950s.»
  81. ↑ Prentice, Susan (2004). «Manitoba's childcare regime: Social liberalism in flux». Canadian Journal of Sociology. 29 (2): 193–207. doi:10.1353/cjs.2004.0029. S2CID 145708797.
  82. ↑ Prince, Michael J. (2012). «Canadian disability activism and political ideas: In and between neo-liberalism and social liberalism». Canadian Journal of Disability Studies. 1 (1): 1–34. doi:10.15353/cjds.v1i1.16.
  83. ↑ Smith, Miriam (2005). «Social movements and judicial empowerment: Courts, public policy, and lesbian and gay organizing in Canada». Politics & Society. 33 (2): 327–353. doi:10.1177/0032329205275193. S2CID 154613468. «The Liberal Party of Canada, the party that championed the Charter, is strongly identified with the document and uses the social liberalism of the Charter as a distinctive badge of party identification.»
  84. ↑ 84,0 84,1 84,2 Nordsieck, Wolfram. «Parties and Elections in Europe». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  85. ↑ «Puljak: Želimo se maknuti od '41., '71. i '91. godine». N1. 2015 թ․ հոկտեմբերի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 15-ին.
  86. ↑ Damir Petranović (2017 թ․ մարտի 26). «'Spavam 3-4 sata, više otkidam od obitelji nego od banke, a nisam ni lijevo ni desno'». tportal.hr. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 23-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 15-ին.
  87. ↑ «Croatia Elections 2015: Overview of the Parties - IDS and HDSSB». 2015 թ․ հոկտեմբերի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
  88. ↑ Maškarinec, Pavel (2017). "The Czech Pirate Party in the 2010 and 2013 Parliamentary Elections and the 2014 European Parliament Elections: Spatial Analysis of Voter Support" Արխիվացված 2 Հուլիս 2019 Wayback Machine. Slovak Journal of Political Sciences. Walter de Gruyter. 17 (1).
  89. ↑ 89,0 89,1 89,2 J. Kirchner, Emil (1988). Liberal parties in Western Europe. Avon: Cambridge University Press. ISBN 0-521-32394-0.
  90. ↑ 90,0 90,1 90,2 Marks, Gary & Wilson, Carole (2000 թ․ հուլիս). «The Past in the Present: A Cleavage Theory of Party Response to European Integration» (PDF). British Journal of Political Science. 30 (3): 433–459. doi:10.1017/S0007123400000181. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2008 թ․ հունիսի 25-ին.
  91. ↑ Madsen, Tomas Bech (Autumn 2007). «Radicalis and Liberalis in Denmark» (PDF). Journal of Liberal Democrat History. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ օգոստոսի 16-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 16-ին.
  92. ↑ 92,0 92,1 Almeida, Dimitri (9–11 May 2008). «Liberal Parties and European Integration» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 26-ին.
  93. ↑ Dawoud, Khaled (2016 թ․ ապրիլի 8). «Egyptian Social Democratic Party Elections Highlight a Deep Rift». Atlantic Council. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  94. ↑ Bakke, Elisabeth (2010). Central and East European party systems since 1989. Cambridge University Press. էջ 79. ISBN 978-1-139-48750-4. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին. {{cite book}}: |work= ignored (օգնություն)
  95. ↑ 95,0 95,1 Kjetil Duvold; Sten Berglund; Joakim Ekman (2020). Political Culture in the Baltic States: Between National and European Integration. Springer Nature. էջ 62. ISBN 978-3-030-21844-7. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 25-ին.
  96. ↑ Nordsieck, Wolfram (2011). «Estonia». Parties and Elections in Europe. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 9-ին.
  97. ↑ «Estonia 200 unveils its full election candidate list». ERR News. Eesti Rahvusringhääling. 2019 թ․ հունվարի 17. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 27-ին.
  98. ↑ Sebald, Christoph; Matthews-Ferrero, Daniel; Papalamprou, Ery; Steenland, Robert (2019 թ․ մայիսի 14). «EU country briefing: Estonia». EURACTIV. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 26-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 27-ին.
  99. ↑ Nordsieck, Wolfram (2019). «European Union». Parties and Elections in Europe. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 27-ին.
  100. ↑ Nordsieck, Wolfram (2019). «Faroe Islands». Parties and Elections in Europe. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 13-ին.
  101. ↑ 101,0 101,1 «Finland's largest political parties». European Parliament Information. 2014. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 13-ին.
  102. ↑ Smolander, Jyrki (2000). Suomalainen oikeisto ja "kansankoti" : Kansallisen kokoomuksen suhtautuminen pohjoismaiseen hyvinvointivaltiomalliin jälleenrakennuskaudelta konsensusajan alkuun [The Finnish Right Wing and "Folkhemmet" – Attitudes of the National Coalition Party towards the Nordic Welfare Model from the Period of Reconstruction to the Beginning of Consensus]. University of Turku. ISBN 978-951-45-9652-0. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 13-ին.
  103. ↑ Hloušek, Vít; Kopeček, Lubomír (2010). Origin, Ideology and Transformation of Political Parties: East-Central and Western Europe Compared. Ashgate Publishing, Ltd. էջ 204. ISBN 978-0-7546-7840-3. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին.
  104. ↑ Hertner, Isabelle (2018). Centre-left parties and the European Union: Power, accountability and democracy. Manchester University Press. էջ 68. ISBN 978-1-5261-2036-6. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 18-ին.
  105. ↑ Kempf, Udo (2007). Das politische System Frankreichs. Springer DE. էջ 190. ISBN 978-3-531-32973-4.
  106. ↑ «France - Europe Elects». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  107. ↑ Thomas Bräuninger and Marc Debus (10 February 2021). BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN.
  108. ↑ Roberts, Geoffrey (1997). Party Politics in the New Germany. A&C Black. էջ 20. ISBN 9781855673113. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  109. ↑ Breyman, Steve (2019). Movement Genesis: Social Movement Theory And The West German Peace Movement. "The Liberal Democrats (Liberale Demokraten or LD) split from the FDP to create their own social-left liberal alternative."
  110. ↑ Maron, Thomas (2017 թ․ ապրիլի 28). «Das Sozialliberale ist tief in der SPD verwurzelt». Stuttgarter Zeitung. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 13-ին.
  111. ↑ Nordsieck, Wolfram (2021). «Parties and Elections in Europe». Parties-and-elections.eu. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 5-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 1-ին.
  112. ↑ Ulf Hedetoft (2020). Paradoxes of Populism: Troubles of the West and Nationalism's Second Coming. Anthem Press. էջ 133. ISBN 978-1-78527-216-5. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 8-ին.
  113. ↑ «Politics in Iceland: A beginner's guide». Iceland Monitor. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  114. ↑ N. S. Gehlot (1991). The Congress Party in India: Policies, Culture, Performance. Deep & Deep Publications. էջեր 150–200. ISBN 978-81-7100-306-8. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 4-ին.
  115. ↑ Soper, J. Christopher; Fetzer, Joel S. (2018). Religion and Nationalism in Global Perspective. Cambridge University Press. էջեր 200–210. ISBN 978-1-107-18943-0. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 13-ին.
  116. ↑ Lahav Harkov (2019 թ․ փետրվարի 16). «Histadrut chief Avi Nissenkorn joins Gantzs Israel Resilience Party». The Jerusalem Post. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 23-ին.
  117. ↑ «Yesh Atid unveils detailed policy plan to promote LGBT equality». The Times of Israel. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
  118. ↑ De Lucia, Dario (2017). Dal PCI al PD. Imprimatur editore. «Le culture di riferimento dei politici appartenenti al Partito democratico sono: la socialdemocrazia, il cristianesimo sociale e il liberalismo sociale [The reference cultures of politicians belonging to the Democratic Party are: social democracy, social Christianity and social liberalism].»
  119. ↑ Segond, Valérie (2019 թ․ սեպտեմբերի 17). «Italie: Matteo Renzi fausse compagnie au Parti démocrate». Le Figaro (ֆրանսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 19-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 24-ին.
  120. ↑ Pridham, Geoffrey (1988). «Two roads of Italian liberalism: the Partito Repubblicana Italiano and the Partito Liberale Italiano». In Emil J. Kirchner (ed.). Liberal Parties in Western Europe. Cambridge University Press. էջեր 29–61. ISBN 978-0-521-32394-9. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  121. ↑ Slomp, Hans (2011). Europe, A Political Profile: An American Companion to European Politics: An American Companion to European Politics. ABC-CLIO. էջ 403. ISBN 978-0-313-39182-8.
  122. ↑ Kölling, Martin (2017 թ․ հոկտեմբերի 22). «Abe siegt und verbirgt seine Schwäche» [Abe wins and hides his weakness]. Handelsblatt (գերմաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  123. ↑ Nordsieck, Wolfram. «Parties and Elections in Europe». Parties-and-elections.eu. Արխիվացված օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  124. ↑ «Lesotho's New Party Expected to Win Polls, Early Results Show». VOA (անգլերեն). 2022 թ․ հոկտեմբերի 10. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 26-ին.
  125. ↑ Hearl, Derek (1988). "The Luxembourg Liberal Party". In Kirchner, Emil Joseph (ed.). Liberal Parties in Western Europe. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 376–395. 978-0-521-32394-9.
  126. ↑ Terzis, Georgios (2007). European Media Governance: National and Regional Dimensions. Intellect Books. p. 135. 978-1-84150-192-5.
  127. ↑ Magone, José (2010). Contemporary European Politics: A Comparative Introduction. Routledge. p. 436. 978-0-203-84639-1.
  128. ↑ Nam-Kook Kim, ed. (2016). Multicultural Challenges and Redefining Identity in East Asia. Routledge. ISBN 9781317093671. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 14-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 14-ին. «... The coalition brings together the Islamist Parti SeIslam Malaysia (PAS), the Chineseled left-liberal Democratic Action Party (DAP), originally the Malaysian branch of the Singapore People's Action Party, ...»
  129. ↑ Senkyr, Jan (2013). "Political Awakening in Malaysia" Արխիվացված 1 Փետրվար 2014 Wayback Machine. KAS International Reports. Retrieved 24 June 2019.
  130. ↑ Nordsieck, Wolfram. «Montenegro». Parties-and-elections.eu. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  131. ↑ Nordsieck, Wolfram. «Montenegro». Parties-and-elections.eu. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 15-ին.
  132. ↑ «Dr. Abderrahmane Lahlou - Festival of Thinkers». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 27-ին.
  133. ↑ «Neues Parlament für Kryptowährungen». arabparliaments.org. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 16-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
  134. ↑ «Aung San Suu Kyi's award rescinded by US Museum». Dynamite News. 2018 թ․ մարտի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 14-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 14-ին.
  135. ↑ «Political Parties». Election.irrawaddy.org. 2010 թ․ ապրիլի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  136. ↑ Hloušek, Vít; Kopeček, Lubomír (2010). Origin, Ideology and Transformation of Political Parties: East-Central and Western Europe Compared. Ashgate Publishing, Ltd. էջեր 108–109. ISBN 978-0-7546-9661-2. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 14-ին.
  137. ↑ Vowles, Jack (1997). Political Science. Vol. 49–50. էջ 98.
  138. ↑ Slomp, Hans (2011). Europe, A Political Profile: An American Companion to European Politics: An American Companion to European Politics. ABC-CLIO. էջ 425. ISBN 978-0-313-39182-8.
  139. ↑ Osterud, Oyvind (2013). Norway in Transition: Transforming a Stable Democracy. Routledge. էջ 114. ISBN 978-1-317-97037-8. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին.
  140. ↑ «Values Charter - Liberal Party of the Philippines». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 24-ին.
  141. ↑ Henningsen, Bernd; Etzold, Tobias; Hanne, Krister, eds. (2017 թ․ սեպտեմբերի 15). The Baltic Sea Region: A Comprehensive Guide: History, Politics, Culture and Economy of a European Role Model. Berliner Wissenschafts-Verlag. էջ 353. ISBN 978-3-8305-1727-6. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 4-ին.
  142. ↑ Nordsieck, Wolfram (2015). «Madeira/Portugal». Parties and Elections in Europe. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 7-ին.
  143. ↑ Vasconcelos e Sousa, João (2023 թ․ հունվարի 22). «Sociais-liberais contra conservadores: há "luta de classes" na IL?». Jornal de Notícias (պորտուգալերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 26-ին. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 29-ին.
  144. ↑ «Victor Ponta, în partidul Pro România, alături de Daniel Constantin: Nu mi-am propus să rup PSD». Libertatea (ռումիներեն). 2017 թ․ սեպտեմբերի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
  145. ↑ Kulik, Anatoly; Pshizova, Susanna (2005). Political Parties in Post-Soviet Space: Russia, Belarus, Ukraine, Moldova, and the Baltics. Greenwood Publishing Group. էջ 27. ISBN 978-0-275-97344-5. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին.
  146. ↑ White, David (2006). The Russian Democratic Party Yabloko: Opposition in a Managed Democracy. Ashgate Publishing, Ltd. էջ 2. ISBN 978-0-7546-4675-4. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին.
  147. ↑ Orlović, Slaviša; Antonić, Slobodan; Vukomanović, Dijana; Stojiljković, Zoran; Vujačić, Ilija; Đurković, Miša; Mihailović, Srećko; Gligorov, Vladimir; Komšić, Jovan; Pajvančić, Marijana; Pantić, Dragomir (2007). Ideologija i političke stranke u Srbiji [Ideology and Political Parties in Serbia] (PDF) (սերբերեն). Belgrade: Friedrich Ebert Stiftung, Faculty of Political Sciences, Institute for Humanities. ISBN 978-86-83767-23-6. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ նոյեմբերի 27-ին. Վերցված է 2001 թ․ հուլիսի 17-ին.
  148. ↑ Daniel Matthews-Ferrero; Patrik Fritz; Robert Steenland (2019 թ․ ապրիլի 24). «EU country briefing: Slovakia». EURACTIV. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 13-ին. «Recent presidential elections were seen as a crossroads: sticking with the old establishment in the form of SMER-supported EC Vice-President for Energy Union, Maroš Šefčovič, or a desire for change embodied in the political novice Zuzana Čaputová from the relatively new social liberal Progressive Slovakia (PS) party.»
  149. ↑ Nordsieck, Wolfram (2020). «Slovakia». Parties and Elections in Europe. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 2-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 13-ին.
  150. ↑ 150,0 150,1 Nordsieck, Wolfram (2018). «Slovenia». Parties and Elections in Europe. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 20-ին.
  151. ↑ Denney, Steven (31 December 2015). "An Identity Crisis for South Korea's Opposition" Արխիվացված 8 Մարտ 2021 Wayback Machine. The Diplomat. Retrieved 24 June 2019. "South Korea's main opposition social-liberal party is reeling (again) from intraparty factional struggle. Rebranded earlier this week "the Minjoo Party of Korea" (formerly New Politics Alliance for Democracy), the party is searching for a new identity and direction after high profile and popular assemblyperson Ahn Cheol-soo defected on 13 December."
  152. ↑ «Seoul Mayor's Death Shocks South Korea». The Diplomat. 2019 թ․ հուլիսի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 9-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 9-ին. «Ryu Ho-jeong of the small liberal opposition Justice Party wrote on Facebook that she won't pay respects to Park, saying she doesn't want the alleged victim to "feel lonely." Her message drew both strong support and opposition online.»
  153. ↑ «This South Korean Pastor 'Blessed' a Queer Festival. He's Now Being Investigated». Vice. 2020 թ․ հոկտեմբերի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 23-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 9-ին. «The minor liberal Justice Party is now on its seventh attempt to pass the bill in the National Assembly. Previous attempts failed as conservative Christian groups have been lobbying against it since 2007. Lee believes that the bill's passing is long overdue.»
  154. ↑ Annesley, Claire, ed. (2013). A Political and Economic Dictionary of Western Europe. Routledge. էջ 228. ISBN 978-0-203-40341-9. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
  155. ↑ 155,0 155,1 «Liberala partier i Sveriges riksdag & deras ideologiska hållning». liberati.se.
  156. ↑ 156,0 156,1 «Vad är socialliberalism?».
  157. ↑ Slomp, Hans (2011 թ․ սեպտեմբերի 26). Europe, A Political Profile: An American Companion to European Politics [2 volumes]: An American Companion to European Politics. Abc-Clio. ISBN 9780313391828. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 25-ին.
  158. ↑ Casey, Michael (2016 թ․ հունիսի 12). «Time to Start Worrying about Taiwan». The National Interest. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 9-ին.
  159. ↑ «Caribbean Elections - People's National Movement». Caribbeanelections.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
  160. ↑ Emrah Aslan - daktilo1984.com (2021 թ․ հունիսի 22). «İyi Parti Raporu» (PDF) (թուրքերեն). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. «Kamu yatırımlarına ve devlet müdahalesine dönük güçlü söylemler, devlet müdahalesi ile serbest piyasa vurgusu ve mali disiplin ile geniş kamu desteklerinin birlikte ifade edilmesi, İyi Parti'nin sosyal liberal olarak ifade edebileceğimiz karma bir ekonomik modele yakın durabileceğini göstermektedir.»{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  161. ↑ «Babacan sosyal koruma ve güvenlik sistemini açıkladı» (թուրքերեն). Indy Turk.
  162. ↑ Slomp, Hans (2011). Europe, A Political Profile: An American Companion to European Politics: An American Companion to European Politics. ABC-CLIO. էջ 343. ISBN 978-0-313-39182-8. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին.
  163. ↑ «Introduction to The Liberal Party Policies». liberal.org.uk. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 24-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 12-ին.
  164. ↑ Grigsby, Ellen (2008). Analyzing Politics: An Introduction to Politics Science. Florence: Cengage Learning. էջեր 106–107. ISBN 978-0495501121. «Its liberalism is for the most part the later version of liberalism—modern liberalism.»
  165. ↑ Arnold, N. Scott (2009). Imposing values: an essay on liberalism and regulation. Florence: Oxford University Press. էջ 3. ISBN 978-0495501121. «Modern liberalism occupies the left-of-center in the traditional political spectrum and is represented by the Democratic Party in the United States.»
  166. ↑ Nordsieck, Wolfram (2009). «Andorra». Parties and Elections in Europe. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ ապրիլի 30. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  167. ↑ Walter, James (2010). What Were They Thinking?: The Politics of Ideas in Australia (Large Print 16pt). ReadHowYouWant.com. էջ 430. ISBN 978-1-4596-0494-0. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին.
  168. ↑ Icon Group International (2009). European: Webster's Timeline History 1973–1977. John Wiley & Sons. էջ 207. ISBN 9780546976427. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին.
  169. ↑ Mirow, Wilhelm (2016). Strategic Culture, Securitisation and the Use of Force: Post-9/11 Security Practices of Liberal Democracies. Taylor & Francis. էջ 189. ISBN 978-1-317-40660-0.
  170. ↑ Wauters, Bram; Lisi, Marco; Teruel, Juan-Rodríguez (2016). «Democratising Party Leadership Selection in Belgium and Israel». In Sandri, Giulia; Seddone, Antonella; Venturino, Fulvio (eds.). Party Primaries in Comparative Perspective. Routledge. էջ 86. ISBN 978-1-317-08356-6. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
  171. ↑ «Étiquette : Mouvement Radical Social Libéral la revue des vœux des leaders de toute la Droite». Dtom.fr (ֆրանսերեն). 2018 թ․ հունվարի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 12-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 13-ին.
  172. ↑ Kurlander, Eric (2007). The Landscapes of Liberalism: Particularism and Progressive Politics in Two Borderland Regions. University of Toronto Press. էջ 125. {{cite book}}: |work= ignored (օգնություն)
  173. ↑ Sperber, Jonathan (1997). The Kaiser's Voters: Electors and Elections in Imperial Germany. Cambridge University Press. էջ 212. ISBN 9780521591386.
  174. ↑ Zucker, Stanley (1975). Ludwig Bamberger: German Liberal Political and Social Critic, 1823-1899. University of Pittsburgh Press. էջ 239. ISBN 9780822932987.
  175. ↑ Lash, Scott (1987). The End of Organized Capitalism. Univ of Wisconsin Press. էջ 27. ISBN 978-0-299-11670-5. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին.
  176. ↑ Grift, Liesbeth (2012). Securing the Communist State: The Reconstruction of Coercive Institutions in the Soviet Zone of Germany and Romania, 1944-1948. Lexington Books. էջ 41. ISBN 978-0-7391-7178-3. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին.
  177. ↑ Stargardt, Nicholas (1994). The German Idea of Militarism: Radical and Socialist Critics 1866-1914. Cambridge University Press. p. 31.
  178. ↑ Winkler, Jürgen R. (1995). Sozialstruktur, politische Traditionen und Liberalismus. Eine empirische Längsschnittstudie zur Wahlentwicklung in Deutschland, 1871–1933. Springer. p. 66.
  179. ↑ Sperber, Jonathan (1997). The Kaiser's Voters: Electors and Elections in Imperial Germany. Cambridge University Press. p. 164.
  180. ↑ Niedermayer, Oskar (2006). «Das Parteiensystem Deutschelands». In Niedermayer, Oskar; Stöss, Richard; Haas, Melanie (eds.). Die Parteiensysteme Westeuropas. Springer-Verlag. էջ 109. ISBN 978-3-531-90061-2. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
  181. ↑ Träger, Hendrik (2015). «Die Europawahl 2014 als second-order election». In Kaeding, Michael; Switek, Niko (eds.). Die Europawahl 2014: Spitzenkandidaten, Protestparteien, Nichtwähler. Springer-Verlag. էջ 41. ISBN 978-3-658-05738-1.
  182. ↑ Hloušek, Vít; Kopeček, Lubomír (2010). Origin, Ideology and Transformation of Political Parties: East-Central and Western Europe Compared. Ashgate Publishing, Ltd. էջ 115. ISBN 978-0-7546-9661-2. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 14-ին.
  183. ↑ «European Election Database (EED)». Nsd.uib.no. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
  184. ↑ Aranson, Agust Thor (2006). «The European Union Seen From the Top – the View of an Inside-Outsider». In Joakim Nergelius (ed.). Nordic And Other European Constitutional Traditions. Martinus Nijhoff Publishers. էջ 31. ISBN 90-04-15171-0.
  185. ↑ 185,0 185,1 Goldstein, Amir (Spring 2011). «'We Have a Rendezvous With Destiny'—The Rise and Fall of the Liberal Alternative». Israel Studies. 16 (1): 27, 32, 47. doi:10.2979/isr.2011.16.1.26. S2CID 143487617. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 11-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 13-ին. «Thus, the PP continued to represent mostly white collar and government workers, intellectuals, and the labor intelligentsia, all of whom favored the social liberalism, broadly-based universal views, and social and religious pluralism that the party stood for.4(27); Kol wrote to Goldmann...: 'But the party must be founded on a clear ideological basis, and no such basis exists between our progressive humanistic liberalism and Herut.'20(32); Kol emphasized that, 'The Herut Movement and social liberalism cannot dwell together in the same house.'(47)»
  186. ↑ Riestra, Laura (2015 թ․ մարտի 17). «Las claves de las elecciones en Israel» (իսպաներեն). ABC Internacional. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 13-ին.
  187. ↑ Pombeni, Paolo (2015). «Christian Democracy in power, 1946–63». In Jones, Erik; Pasquino, Gianfranco (eds.). The Oxford Handbook of Italian Politics. Oxford University Press. էջ 258. ISBN 978-0-19-966974-5. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
  188. ↑ Seißelberg, Jörg (1995). «Berlusconis Forza Italia. Wahlerfolg einer Persönlichkeitspartei». In Steffani, Winfried; Thaysen, Uwe (eds.). Demokratie in Europa: Zur Rolle der Parlamente. Springer-Verlag. էջ 209. ISBN 978-3-322-93517-5. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին.
  189. ↑ Arthur Stockwin, ed. (2022). The Failure of Political Opposition in Japan: Implications for Democracy and a Vision of the Future. Taylor & Francis. ISBN 9789811920769. «The Murayama government had a number of broadly left-liberal reforms to its credit.»
  190. ↑ Arthur Stockwin; Kweku Ampiah, eds. (2017). Rethinking Japan: The Politics of Contested Nationalism. Lexington Books. էջ 196. ISBN 9781498537933. «... of the debate is the left/liberal "peace movement" currently led by Japanese academics, including legal scholars, and more recently by students, but which until the end of the Cold War was spearheaded by the Japan Socialist Party.»
  191. ↑ Tetsuya Kataoka, ed. (1992). Creating Single-party Democracy: Japan's Postwar Political System. Hoover Institution Press. էջ 2. ISBN 9780817991111. «The constitution was defended by the JSP, the mainstay of kakushin (radical-liberal forces), ...»
  192. ↑ Franičević, Vojimir; Kimura, Hiroshi, eds. (2003) Globalization, Democratization and Development: European and Japanese Views of Change in South East Europe. "Towards the end of the 1990s the social-liberal Minshuto (Democratic Party of Japan, DPJ) consolidated and replaced Shinshinto as a rival of LDP."
  193. ↑ Caramani, Daniele (2013). The Europeanization of Politics. Cambridge University Press. էջ 310. ISBN 978-1-107-11867-6. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին.
  194. ↑ Auzias, Dominique; Labourdette, Jean-Paul (2012). Vilnius 2012 (avec cartes et avis des lecteurs). Petit Futé. էջ 22. ISBN 978-2-7469-6092-3.
  195. ↑ Hearl, Derek (1988). "The Luxembourg Liberal Party". In Kirchner, Emil (ed.). Liberal Parties in Western Europe. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 373–395. 0-521-32394-0.
  196. ↑ Chodakiewicz, Marek Jan (2012). Intermarium: The Land between the Black and Baltic Seas. Transaction Publishers. էջ 331. ISBN 978-1-4128-4786-5.
  197. ↑ Moldenhauer, Gebhard (2001). Die Niederlande und Deutschland: einander kennen und verstehen. Waxmann Verlag. էջ 113. ISBN 978-3-89325-747-8. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին.
  198. ↑ Hloušek, Vít; Kopeček, Lubomír (2010). Origin, Ideology and Transformation of Political Parties: East-Central and Western Europe Compared. Ashgate Publishing, Ltd. էջ 121. ISBN 978-0-7546-7840-3.
  199. ↑ Guardiancich, Igor (2012). Pension Reforms in Central, Eastern and Southeastern Europe: From Post-Socialist Transition to the Global Financial Crisis. Routledge. էջ 144. ISBN 978-1-136-22595-6.
  200. ↑ "Kann dieser schwule Atheist Polen verändern?" Արխիվացված 7 Օգոստոս 2020 Wayback Machine. Bild. 5 February 2019.
  201. ↑ ""Frühling" macht der linken Mitte Hoffnung" Արխիվացված 6 Հուլիս 2019 Wayback Machine. Deutschlandfunk. 3 February 2019.
  202. ↑ Struve, Peter (1932). The Social Liberalism. Internationales Handwtsrterbuch des Gewerkschaftswesens. էջեր 412–423.
  203. ↑ Europa (1999). The European Union Encyclopedia and Directory 1999. Psychology Press. էջ 332. ISBN 978-1-85743-056-1.
  204. ↑ Almeida, Dimitri (2012). The Impact of European Integration on Political Parties: Beyond the Permissive Consensus. Taylor & Francis. էջ 102. ISBN 978-1-136-34039-0.
  205. ↑ Hloušek, Vít; Kopecek, Lubomír (2013). Origin, Ideology and Transformation of Political Parties: East-Central and Western Europe Compared. Ashgate Publishing, Ltd. էջ 120. ISBN 978-1-4094-9977-0. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 15-ին.
  206. ↑ Nordsieck, Wolfram. «Spain». Parties and Elections in Europe. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 12-ին. «Unión, Progreso y Democracia (UPD): Social liberalism.»
  207. ↑ "UPyD. Ideology: centralism, social liberalism. Political Position: Centre". European Social Survey. Արխիվացված 3 Մարտ 2016 Wayback Machine.
  208. ↑ Lachner, Andreas (2006), «Das Parteiensystem der Schweiz», Die Parteiensysteme Westeuropas, VS Verlag, էջ 400
  209. ↑ Clark, Alistair (2012). «The Liberal Democrats». Political Parties in the UK. Palgrave Macmillan. էջ 89. ISBN 978-0-230-36868-2.(չաշխատող հղում)
  210. ↑ Adams, Ian (1998). Ideology and Politics in Britain Today. Manchester University Press. էջ 63. ISBN 978-0-7190-5056-5. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 20-ին.
  211. ↑ Driver, Stephen (2011). Understanding British Party Politics. Polity. էջ 117. ISBN 978-0-7456-4077-8. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 20-ին.
  212. ↑ 212,0 212,1 212,2 212,3 212,4 Cardoso Rosas, João (2008). «Socialismo ou liberalismo social?». Diario Economico. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունվարի 15-ին. Վերցված է 2008 թ․ մայիսի 21-ին.
  213. ↑ 213,0 213,1 213,2 213,3 213,4 Bresser-Pereira, Luiz Carlos (2003). Building the Republican State. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780199261185.
  214. ↑ 214,0 214,1 214,2 214,3 214,4 Meadowcroft, John (Autumn 2000). «The Origins of Community Politics» (PDF). Journal of Liberal Democrat History. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ օգոստոսի 16-ին.
  215. ↑ 215,0 215,1 215,2 215,3 Simhony, Avital; Weinstein, David (2001). The new liberalism: reconciling liberty and community. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521794046. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 5-ին.
  216. ↑ 216,0 216,1 216,2 «James Hobson». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մարտի 31-ին. Վերցված է 2008 թ․ մայիսի 19-ին.
  217. ↑ 217,0 217,1 217,2 217,3 217,4 217,5 217,6 Ortiz, Cansino; Gellner, Ernest; Merquior, José Guilherme; Emil, César Cansino (1996). Liberalism in Modern Times: Essays in Honour of Jose G. Merquior. Budapest: Central European University Press. 185866053X.
  218. ↑ Merquior, J. G. (1991). Liberalism Old and New. Boston: Twayne Publishers. ISBN 0805786279.
  219. ↑ Seidman, Steven (2004). Contested knowledge: social theory today. Malden: Wiley-Blackwell. ISBN 9780631226710.
  220. ↑ W. Russell, James (2006). Double standard: social policy in Europe and the United States. Rowman & Littlefield. ISBN 9780742546936.
  221. ↑ Thompson, Alastair (2000). Left Liberals, the State, and Popular Politics in Wilhelmine Germany. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780198205432. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  222. ↑ F. Biagini, Eugenio (2002). Citizenship and Community: Liberals, Radicals and Collective Identities in the British Isles, 1865–1931. Cambridge: Published by Cambridge University Press. էջ 228. ISBN 9780521893602. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 5-ին.
  223. ↑ Rahden, Till; Brainard, Marcus (2008). Jews and Other Germans: Civil Society, Religious Diversity, and Urban Politics in Breslau, 1860–1925. Wisconsin: University of Wisconsin Press. ISBN 9780299226947.
  224. ↑ Roger Backhouse; Bradley W. Bateman; Tamotsu Nishizawa, eds. (2017). Liberalism and the Welfare State: Economists and Arguments for the Welfare State. Oxford University Press. էջ 76. ISBN 9780190676681. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
  225. ↑ Haim Bresheeth-Zabner, ed. (2020). An Army Like No Other: How the Israel Defense Forces Made a Nation. Verso Books. էջ 118.
  226. ↑ Findlay, Ronald; Jonung, Lars; Lundahl, Mats (2002). Bertil Ohlin: a centennial celebration, 1899–1999. Cambridge: MIT Press. ISBN 9780262062282. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  227. ↑ Klausen, Jytte (2001). War and Welfare: Europe and the United States, 1945 to the Present. Palgrave Macmillan. ISBN 9780312238834.
  228. ↑ Adam Bronson (2016). One Hundred Million Philosophers: Science of Thought and the Culture of Democracy in Postwar Japan. University of Hawaii Press. էջ 56. «Maruyama Masao, the left-liberal historian of political thought»
  229. ↑ Watson, Graham (Spring 1998). «The Two Davids» (PDF). Journal of Liberal Democrat History. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ օգոստոսի 16-ին.
  230. ↑ 230,0 230,1 230,2 Vincent, Andrew (2007). The Nature of Political Theory. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780199297955.
  231. ↑ Aron, Paul; Miller, Luke (2007). «The Third Team: A brief history of the Australian Democrats after 30 years» (PDF). Australian Democrats. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 5-ին.
  232. ↑ Flach, Karl-Hermann (1984). Noch eine Chance für die Liberalen. Frankfurt: Fischer S. Verlag GmbH. ISBN 978-3100210012.
  233. ↑ Gotovac, Vlado (1996). In Defence of Freedom: Zagreb 1971–1996. Zagreb: Matica hrvatska; Croatian PEN Centre. էջ 11. ISBN 953-150-066-5.
  234. ↑ Rodriguez, Ángel Rivero (1993). «Liberalismo, democracia y pragmatismo» (PDF). Isegoría (8). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ օգոստոսի 16-ին. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 5-ին.
  235. ↑ 235,0 235,1 235,2 Verhofstadt, Dirk. «Liberalism is the best Cure for Poverty». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հոկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2008 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  236. ↑ Fotopoulos, Takis (2004 թ․ հոկտեմբեր). «Why an Inclusive Democracy? The multidimensional crisis, globalisation and inclusive democracy». The International Journal of Inclusive Democracy. 1 (1). Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 12-ին. Վերցված է 2008 թ․ մայիսի 21-ին.
  237. ↑ Tosto, Milton (2005). The meaning of liberalism in Brazil. Lanham: Lexington Books. ISBN 9780739109861. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ մայիսի 24-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  238. ↑ David T Johnson, Franklin E Zimring, ed. (2009). The Next Frontier: National Development, Political Change, and the Death Penalty in Asia. Oxford University Press. էջ 150.
  239. ↑ «Grigory Yavlinski». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
  240. ↑ Krugman, Paul (2007). Conscience of A Liberal. New York: W. W. Norton & Company. ISBN 9780141035772.
  241. ↑ «Justin Trudeau, Liberal Let-Down | Martin Lukacs». Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.
  242. ↑ Jörg Haßler; Melanie Magin; Uta Russmann, eds. (2021). Campaigning on Facebook in the 2019 European Parliament Election: Informing, Interacting with, and Mobilising Voters. Springer Nature.

Հղումներ

խմբագրել
  • Adams, Ian (2001). Political ideology today. Manchester: Manchester University Press, 2001. 0 7190 6019 2.
  • De Ruggiero, Guido (1959). The History of European Liberalism. Boston: Beacon Press. 978-0844619705
  • Faulks, Keith (1999). Political Sociology: A Critical Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press. 0 7486 1356 0.
  • Feuchtwanger, E. J. (1985). Democracy and Empire: Britain 1865-1914. London: Edward Arnold Publishers Ltd. 0-7131-6162-0.
  • Richardson, James L. (2001). Contending Liberalisms in World Politics. London: Lynne Rienner Publishers, Inc. 1-55587-915-2.
  • Slomp, Hans (2000). European Politics Into the Twenty-first Century: Integration and Division. Westport: Praeger Publishers. 0-275-96814-6.

Հետագա ընթերցում

խմբագրել

Արտաքին կապեր

խմբագրել
 

Կաղապար:Liberalism
Քաղվածելու սխալ՝ <ref> tags exist for a group named "Ն", but no corresponding <references group="Ն"/> tag was found

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սոցիալ-լիբերալիզմ&oldid=9997349» էջից