Սիմբա

Սիմբա,(անգլ.՝ Simba, սվահիլիից թագմանաբար «առյուծ») «Առյուծ արքա» դիսնեյան հայտնի մուլտֆիլմի գլխավոր հերոս, թողարկված Վուոլտ Դիսնեյ ընկերության կողմից 1994 թվականին։ Ֆիլմում Սիմբային նմանակել են դերասաններ Ջոնաթան Թեյլոր Թոմասը (փոքրին) և Մեթյու Բրոդերիկը (մեծին), հերոսի վոկալային համարները կատարել են Ջեյսոն Ուիվերը (փոքր Սիմբա) և Ջոզեֆ Ուիլյամսը (մեծ Սիմբա)։ Բացի օրիգինալ մուլտֆիլմից, Սիմբայի կերպարը հայտնվել է նաև բազմաթիվ այլ պաշտոնական և երկրպագուների կողմից ստեղծված ստեղծագործություններում «Առյուծ արքա» տիեզերքում։

Սիմբա

Ստեղծման օր	օգոստոսի 18

Ստեղծումը

Հայեցակարգը և տեսակները

«Առյուծ արքա»-յին ստեղծելու միտքը առաջացել է Դիսնեյի (CEO) գլխավոր տնօրեն Ջեֆրի Կատցենբերգի մոտ 1989 թվականին, և ֆիլմը ի սկզբանե հորինվել է «Ջունգլիների արքա» և «Կալահարիի արքա» անունների տակ։

Նկարագրություն

Սիմբան Առյուծ արքա Մուֆասայի և թագուհի Սարաբիի տղան էր, Շրամի եղբորորդին։ Մանուկ հասակում նա շատ անհանգիստ և հետաքրքրասեր կորյուն էր, որի պատճառով հաճախ էր հայտնվում դժվարությունների մեջ։ Հոր հանկարծակի մահվանից հետո կորյունը ստիպված էր թողնել իր հարազատ թագավորությունը։ Հայրենիքից դուրս կորյունին պահել և դաստիարակել են սուրիկատ Տիմոնը և մացառախոզ Պումբան, և փախստական երիտասարդ արքան նրանց հետ ապրում է անհոգ ու հեշտ կյանքը։ Մեծանալով, Սիմբան հանդիպում է մահացած հոր հոգու հետ, համոզվում է իր իրական նպատակի մեջ։ Իշխանը, ով արդեն հասունացել էր և հասկանում էր, որ ինքը պարտավոր է վերադառնալ և փրկել Հպարտների երկիրը վերջնական անկումից։

Այժմ նա՝ Հպարտների երկրի արքան, Նալայի ամուսինն է և երեք երեխաների հայր. ժառանգորդ դուստր Կիարայի, որդի Կայոնի, առյուծների պահակախմբի առաջնորդ և ավագ որդի Կոպի։

Դերը մուլտֆիլմում

Արքայազնը մեծանում էր ուրախ, անհանգիստ, ժամանակ առ ժամանակ ամբարտավան կորյուն։ Նա ուզում է որքան հնարավոր է շուտ թագավոր դառնալ, քանի որ համարում է, որ այդ կոչումը իրավունք է տալիս անել այն ամենը, ինչ ցանկանում ես և գնալ այնտեղ, որտեղ հարմար է։ Շահամոլ և խիստ հորեղբայր Շրամը, ում եղբորորդին, զուտ իր արտաքին տեսքի պատճառով, զրկել էր իրեն գահից, որոշում է օգտվել Սիմբայի հետաքրքրասիրությունից և պատմել նրան փղերի գերեզմանի մասին` հող, որը գտնվում է Մուֆասայի թագավորության տարածքում և բնակեցված է քաղցած բորենիներով, Շրամի կամակատարներով։ Սիմբան այնտեղ է գնում իր ընկերուհի Նալայի հետ։ Այնտեղ առյուծների վրա են հարձակվում Շրամի կողմից ուղարկված բորենիները։ Բարեբախտաբար, Սիմբային և Նալային կարողանում է փրկել ճիշտ ժամանակին այնտեղ հասած Մուֆասան։

Այն, որ Սիմբան գնացել էր արգելված վայր և իր հետ վտանգի մեջ էր գցել նաև Նալային, զայրացնում է իր հորը։ Այս դեպքից հետո հայրը նախատում է որդուն և ավելացնում, որ խիզախ պետք է լինել այն ժամանակ, երբ պետք է։ Նաև Մուֆասան է խոսում Սիմբայի հետ աստղերի մասին, պատմելով, որ այնտեղ են ապրում անցյալի մեծ թագավորները` իրենց նախնիները, ովքեր կյանքին հետևում են երկնքից։

Մի անգամ Շրամը չարագործ ծրագիր է մտածում Մուֆասային և Սիմբային սպանելու համար, որն իրականացնում է ոչ այնքան հաջողությամբ. ուժեղ և ամուր Մուֆասան կարողանում է օգնել որդուն` հանելով նրան վախեցած այծքաղների ոտքերի տակից և նրան տանելով ապահով վայր` փորձելով փրկվել, սակայն նրան ցած է նետում Շրամը։ Կենդանի մնացած Սիմբան հուսահատության մեջ էր։ Կիրճում նա գտնում է հոր մարմինը և ողբում է նրա մոտ։ Այդ պահին նրան է մոտենում Շրամը, ով մեղադրում է արքայազնին թագավորի մահվան մեջ և պարտադրում է նրան փախչել Հպարտների երկրից։ Երբ վախեցած Սիմբան պատրաստվում է աքսորմանը, Շրամը հրամայում է բորենիներին հասնել նրան և սպանել Սիմբային։ Սակայն նրանք ճանապարհին հետ են ընկնում կորյունից, մտածելով, որ նա ինքնուրույն կմահանա արքայությունից դուրս, և վերադառնում են։

Փախստական արքայազնը իր ապաստանը գտնում է ջունգլիներում, որտեղ նրան ապաստան են տալիս մացառախող Պումբան և սուրիկատ Տիմոնը։ Նրանք օգնում են կորյունին մոռանալ դժվարությունների մասին և նրան սովորեցնում են «Hakuna Matata» կարգախոսը, որը նշանակում է «ոչ մի անհանգստություն»։ Սիմբան մեծանում է Տիմոնի և Պումբայի կողքին։ Նրանց հետ մտերմանալով` առանց պատմելու իր անցյալի մասին, նա փորձում էր մոռանալ այն։ Սիմբայի մոտ սա ստացվում է այնքան ժամանակ մինչև ջունգլի չի գալիս Նալան` մանկության ընկերուհին։ Կործանված Հպարտների հողերից փախած առյուծը ասում է մացառախոզին և սուրիկատին, որ եթե Սիմբան կենդանի է, ուրեմն նա օրինական թագավորն է և համոզում է նրան վերադառնալ և պայքարել Շրամի դեմ։ Սակայն երիտասարդ առյուծը հրաժարվում է` հիշելով հոր մահվան մեջ իր ենթադրաբար մեղավորության մասին։ Սիմբայի և Նալայի` անցյալի մասին զրուցելու ընթացքում, որոնց միջև արդեն իսկ կար սիրահարվածություն, վիճում են։ Հուսահատված արքայազնը փախչում է դեպի դաշտերը, որտեղ նրան անսպասելի գտնում է Րաֆիկին։ Իմաստուն շնակապիկ կախարդը կանչում է Մուֆասայի հոգին, ով մեղադրում է որդուն նրա համար, որ նա մոռացել է շրջապատի մեջ իր դիրքի մասին և հորդորում է նրան վերադառնալ հայրենիք։ Տպավորված լինելով տեղի ունեցածով և հանկարծ լուսավորվելով՝ Սիմբան որոշում է վերադառնալ տուն և պայքարել թագավորի իրավասու տեղի համար։

Վերադառնալով՝ Սիմբան բացահայտում է Հպարտների դատարկ հողերը։ Այստեղ ապրող առյուծները և բորենիները սովից տառապում են. կճղակավորների նախիրները վաղուց արդեն լքել են դատարված տարածքները։ Այս ամենի համար Շրամը փորձում էր մեղադրել Սարաբիին` Սիմբայի մորը։ Նա բարկանում էր նրա վրա, բայց վեճի մեջտեղում հայտնվում է Սիմբան։ Նա հորեղբորն ասում է, որ վերջինս թողնի գահը, բայց Շրամը մտադրություն չուներ հրաժարվելու։ Ծեր ուզուրպորը Սիմբային ստիպում է հրապարակավ ընդունել մեղքը հոր մահվան մեջ։ Վեճի ընթացքում Շրամը Սիմբային տանում է ժայռի եզրը և փորձում է նրան ցած գցել, ինչպես ժամանակին վարվել էր եղբոր հետ։ Բայց մինչ այդ կեղծ թագավորը որոշում է խոստովանել եղբորորդուն Մուֆասայի մահվան մեջ ունեցած իր մեղքի մասին։ Զայրույթով Սիմբան ձեռք է բերում երկրորդական ուժ, ազատվում է ծուղակից և հորեղբոր կոկորդից բռնած ստիպում է նրան խոստովանել ճշմարտությունը։ Բարկացած առյուծները սկսում են բռնել բորենիներին, իսկ այդ ընթացքում Սիմբան հետապնդում է Շրամին և նրան քշում դեպի ժայռի գագաթը։ Անհուսալի իրավիճակում գտնվող կառավարիչն ասում է, որ իրականում ամեն ինչի մեղավորները բորենիներն են, սակայն Սիմբան շարունակում է նրան չհավատալը։ Այնուամենայնիվ, նա մարդասպան հորեղբորը ողջ է թողնում և առաջարկում է փախչել թագավորությունից, սակայն վերջինս կռիվ է սկսում և Սիմբան նրան ժայռից նետում է բորենիների մոտ, ովքեր չկարողացան ներել դավաճանությունը։

Եկավ ժամանակը, որպեսզի օրինական թագավոր Սիմբան գահ բարձրանա։ Ստանալով սիրելիների աջակցությունը` նա բարձրանում է նախնիների ժայռը և հպարտ մռնչոցով տեղեկացնում է բոլորին, որ արդարությունը հաղթել է։

Սիմբայի թագավորության ընթացքում Հպարտության հողերը վերածաղկում են։ Նա կառավարում էր իր ունեցվածքը Նալայի հետ միասին։ Եզրափակիչ տեսարանում նրանք զավակ են ունենում, ում Րաֆիկին ցույց է տալիս սավանաները։

Այլ տեղերում ներկայանալը

Ֆիլմեր և հեռուստատեսություն

• Մ/ս «Տիմոն և Պումբա» (1995—1999)` Սիմբային տրված են մի քանի դրվագային դերեր
• Մ/ֆ «Առյուծ արքան 2։ Սիմբայի հպարտությունը» (1998)
• Մ/ֆ «Առյուծ արքան 3։ Հակունա մատատա» (2004), որտեղ Սիմբան դրվագներից մեկում հանդես է գալիս պատանի տարիքում
• Մ/ս «Մկան տունը»` ժամանակավոր տեսարաններ
• Մ/ս «Պահապան առյուծը» (2015, իրական ժամանակ)` Սիմբան երբեմն հայտնվում է որպես հայր և իմաստուն արքա
• Գ/ֆ «Առյուծ արքան» (2019)` սպասվելիք ֆիլմի վերափոխում, բնօրինակ մուլտֆիլմի հիման վրա

Գրականություն

• Մանկական պատմությունների ցիկլ «The Lion King: Six New Adventures» (1994)
• Խոսող գրքեր «The Brightest Star» (1994), «Friends for Life» և «Fight for the Throne»

Տեսախաղեր

• Բազմաֆորմատ խաղ «The Lion King» (1994)
• Կրթական խաղերի հավաքածու երեխաների համար (PC) «Disney's Lion King Activity Center» (1995)
• PlayStation-ի և Game Boy Color-ի համար` «The Lion King: Simba's Mighty Adventure» (2000)
• PlayStation 2-ի համար` «Kingdom Hearts» (2002)
• PlayStation 2-ի, X-Box-ի, Nintendo Game Cube-ի և Game Boy Advance-ի համար` «Disney's Extreme Skate Adventure» (2003)
• Game Boy Advance-ի համար` «Kingdom Hearts: Chain of Memories» (2004)
• PlayStation 2-ի համար` «Kingdom Hearts II» (2005)
• PlayStation 2-ի համար` «Kingdom Hearts Re:Chain of Memories» (2007)
• Nintendo DS-ի համար` «Disney Friends» (2007)

Պետք է հաշվի առնել, որ այս գործերից շատերը հակասում են ինչպես առաջին ֆիլմի սյուժեին,այնպես էլ միմիանց։

Գրականություն

• Энциклопедия любимых героев. — Эксмо, 2015. — С. 105. — 136 с. — (Disney. Коллекционное издание). — ISBN 978-5-699-80296-8

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիմբա» հոդվածին։