Սիլոս
Սիլոս (իսպաներեն՝silos, silo — նկուղ, ցորենի պահեստահոր), հյութալի կեր, որը պատրաստում են անօդ պայմաններում պահածոյացմամբ։
Ըստ հումքի տեսակի տարբերում են եգիպտացորենի, կարտոֆիլի, արևածաղկի, վիկ-վարսակային և այլ սիլոսներ։ Սիլոսի սննդարարությամբ մոտավորապես համարժեք է սիլոսացվող զանգվածին, նրանում պահպանվում են կարոտինը և վիտամին C, պարունակում է ավելի քիչ ջրալույծ շաքարներ, բայց առկա են օրգանական թթուները, կաթնաթթու (մինչև 2%), քացախաթթու (մինչև 0,6%), իսկ սիլոսի մի քանի տեսակներում՝ նաև պրոպինաթթու, վալերիանաթթու են, սիլոսացման տեխնոլոգիայի խախտման և ոչ ճիշտ պահպանման դեպքում՝ նաև կարագաթթու։ Սիլոսի դյուրամարսելիությունը կախված է բույսերի տեսակից, բերքահավաքի պահին դրանց զարգացման փուլից, սիլոսացման տեխնոլոգիայից և պահպանման պայմաններից։ 100 կգ արևածաղկի սիլոսը պարունակում է մոտ 16 կերային միավոր, 1,4 կգ մարսելի պրոտեին, 350 գ կալցիում, 160 գ ֆոսֆոր և 1500 մգ կարոտին։ Լավագույն սիլոսի գույնը պետք է լինի դեղնականաչավուն, դեղնավուն, իսկ մուգշագանակագույնը բնորոշ է ուժեղ տաքացած սիլոսին։ Հոտը նման է թթու դրած կաղամբի, երբեմն՝ մրգերի, ուժեղ ինքնատաքացման դեպքում՝ թարմ հացի կամ մեղրի, իսկ փչանալիս՝ հոտած ձկան, գոմաղբի հոտին։ Լավագույն Սիլոսի Ph=4,2՝ մոտ 70% խոնավության դեպքում։ Սիլոսը բարելավում է մարսողությունը, հնարավոր է դարձնում լավագույն ձևով օգտագործել այլ կերերը (հատկապես կոպիտ կերերը)։ Սիլոսով կերակրում են գյուղատնտեսական բոլոր կենդանիներին։ Կաթնատու և բտվող կենդանիների կերաբաժիններում այն կարող է կազմել ընդհանուր կերի 50, իսկ խոզերի համար՝ մինչև 20%։ Հորթերի, խոզերի և թռչունների համար պատրաստում են հատուկ սիլոսին։ Սիլոսը տալիս են ձմռանը, իսկ չորային շրջաններում նաև ամռանը։
Տես նաև խմբագրել
Արտաքին հղումներ խմբագրել
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիլոս» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|