Կարագաթթու
Կարագաթթուն (բութանաթթու)՝ С3Н7СООН ալիֆատիկ շարքի հագեցած միահիմն օրգանական թթու է։ Ունի անդուր հոտ և անգույն հեղուկ է։ Լավ լուծվում է ջրում և օրգանական լուծիչներում։ Հայտնի է երկու իզոմերների ձևով՝
- ն-կարագաթթու՝ CH3CH2CH2COOH, և
- իզոկարագաթթու, (CH3)2CHCOOH։
| Կարագաթթու | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ընդհանուր տեղեկություններ | |
| Դասական անվանակարգում | կարագաթթու |
| Քիմիական բանաձև | C₄H₈O₂ |
| Ֆիզիկական հատկություններ | |
| Ագրեգատային վիճակ | թափանցիկ հեղուկ |
| Մոլային զանգված | 88,052 զանգվածի ատոմական միավոր[1] գ/մոլ |
| Խտություն | 0,9563 գ/սմ³ գ/սմ³ |
| Դինամիկ մածուցիկություն | 1.814 (15 °C) Պա/վ |
| Ջերմային հատկություններ | |
| Հալման ջերմաստիճան | -5 °C և -8 °C[2] °C |
| Եռման ջերմաստիճան | 163 °C °C |
| Գոլորշու ճնշում | 0,9 hectopascal |
| Քիմիական հատկություններ | |
| Դասակարգում | |
| CAS համար | 107-92-6 |
| PubChem | 264 |
| EINECS համար | 203-532-3 |
| SMILES | CCCC(=O)O |
| ЕС | 203-532-3 |
| RTECS | ES5425000 |
| ChEBI | 259 |
| Թունավորություն | |
| ՄԲ50 | 440 |
| Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) | |
Ն-կարագաթթուԽմբագրել
Ն-կարագաթթուն ստացվում է ն-բութիլսպիրտի օքսիդացումից կամ օսլա պարունակող թափուկների խմորումից (կարագաթթվային խմորում), իզոկարագաթթվից՝ իզոբուտիլսպիրտի օքսիդացումից։
ԿիրառումԽմբագրել
Կարագաթթվիի էսթերները կիրառվում են օծանելիքի և սննդի արդյունաբերության մեջ՝ որպես հոտավետ նյութեր, ինչպես նաև լաքերի պլաստիֆիկատորներ։ Կենսաբանական գործոններում ունի դրական նշանակություն, հատկապես կիրառում են կարագաթթվի աղերը՝
- Բարելավում է օրգանիզմի ընդհանուր վիճակը և աղիների աճը։
(Galfi etc.,1990；Luo haixiang,2006；Hu etc.,2007；G.Biagi etc.,2007； Breuer RI et al, 2000 etc.)
- Նպաստում է մարսողական համակարգի կարգավորմանը։
(Pinchasov etc.,1989； Noy Y etc.，2001 ；Nollet etc.,2005； Li kainian, 2006； Hu etc.，2007 etc.)
- Կարգավորում և մեծացնում է իմունային գործառույթը։
(Scheppach etc.，1996；Claus etc.，2006；Manzanilla etc.，2006；Sauer etc.，2007 etc.)
- Պահպանում է միկրոէկոլոգիական հավասարակշռությունը։
(Meng etc，1998 ；Floeh etc.2001 etc.)
- Անվտանգ այլընտրանքային հակաբիոտիկ է
(C. Fernández-Rubio,2009 etc.)
- Վերահսկում և նվազեցնում է բացասական հետևանքները պաթոգեն վիրուսներ և բակտերիաներ (E. coli, Salmonella spp. Clostridium perfringens spp. Et al.) նկատմամբ
(C. Fernández-Rubio,2009 etc.)
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 butyric acid
- ↑ 2,0 2,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
Արտաքին հղումներԽմբագրել
- International Chemical Safety Card 1334
- 2004 review of the scientific evidence on butanoate/butyrate vs. colon cancer
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 292)։ 
|