Սանդրո Բեհբուդյան

հայ պատմաբան, բանասեր, արխիվագետ

Սանդրո Արտաշեսի Բեհբուդյան (հոկտեմբերի 18, 1934(1934-10-18), Շաքի, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - հունիսի 8, 2004(2004-06-08)[1], Երևան, Հայաստան), հայ պատմաբան, բանասեր, արխիվագետ։ Բնության և հասարակության մասին միջազգային ԳԱ հայկական մասնաճյուղի պատվավոր դոկտոր (2001):

Սանդրո Բեհբուդյան
Ծնվել էհոկտեմբերի 18, 1934(1934-10-18)
ԾննդավայրՇաքի, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էհունիսի 8, 2004(2004-06-08)[1] (69 տարեկան)
Մահվան վայրԵրևան, Հայաստան
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
ԿրթությունԳևորգյան Հոգևոր Ճեմարան (1959) և Երևանի պետական համալսարան (1968)
Մասնագիտությունպատմաբան, բանասեր և արխիվագետ

Կենսագրություն խմբագրել

Սանդրո Բեհբուդյանը ծնվել է 1934 թվականի հոկտեմբերի 18-ին, Ադրբեջանի Շաքի քաղաքում։ 1959 թվականին ավարտել է էջմիածնի հոգևոր ճեմարանը։ 1968 թվականին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը։ 1973-2003 թվականներին՝ Գրականության, արվեստի և մամուլի փաստաթղթերի կենտրոնական պետական արխիվի տնօրեն, միաժամանակ Հայ եկեղեցու պատմություն է դասավանդել Սևանի Վազգենյան հոգևոր դպրանոցում[2]։

Աշխատությունները վերաբերում են Հայ առաքելական եկեղեցու պատմությանը և Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսների, հոգևոր մշակութային նշանավոր գործիչների կյանքին ու գործունեությանը[3]։

Մահացել է 2004 թվականի հունիսի 8-ին, Երևանում[4]։

Պարգևներ խմբագրել

  • Հայ եկեղեցու Ս. Սահակ-Ս. Մեսրոպ շքանշանակիր (2000):

Երկեր խմբագրել

  • Ուղեցույց Հայկական ՍՍՀ հայ պարբերական մամուլի պետական կենտրոնական արխիվի։ Բեհբուդյան Սանդրո Արտաշեսի, Խաչատրյան Տիգրան, Երևան, Ա. հ., 1988:
  • Վավերագրեր հայ եկեղեցու պատմության։ (1921-1938 թվականներ), Բեհբուդյան Սանդրո Արտաշեսի, Մադոյան Արշակ Գևորգի, հայագետ, ՀՀ կառավարությանն առընթեր արխիվային գործերի վարչություն, Երևան, Ա. հ., 1994:
  • Վաւերագրեր հայ եկեղեցու պատմության։ [15 հտ.], ՀՀ կառավարությանն առընթեր արխիվային գործի վարչություն, Արվեստի, գրականության և մամուլի փաստաթղթերի պետական կենտրոն արխիվ, Կազմ.՝ Ս. Բեհբուդյան, Բեհբուդյան Սանդրո Արտաշեսի, [կազմ., առաջաբ.] Մադոյան Արշակ Գևորգի, հայագետ, [խմբ.] ՀՀ կառավարությանն առընթեր արխիվային գործի վարչություն, Արվեստի, գրականության և մամուլի փաստաթղթերի պետական կենտրոն արխիվ, Երևան, Անահիտ, 1996[5]։
  • Փաստաթղթեր եւ նիւթերի ժողովածու, Բեհբուդյան Սանդրո Արտաշեսի, Մադոյան Արշակ Գևորգի, հայագետ, Հայաստանի Հանրապետութեան մշակոյթի պատմութեան արխիւ, Երևան, «Զանգակ-97», Մուղնի։
  • «Մայր աթոռ Ս. էջմիածինը Առաջին Հանրապետության տարիներին՝ 1918-1920 թվականներին, գիրք 4, Երևան, 1997։
  • Հայ Առաքելական Եկեղեցու բռնադատված հոգևորականները 1930-1938։ (ըստ ՊԱԿ-ի փաստաթղթերի), Մանուկյան Արմենակ Սարիբեկի, Բեհբուդյան Սանդրո Արտաշեսի, Աշճյան Մեսրոպ արքեպիսկոպոս, Երևան, Ամրոց, 1997[6]։
  • Սուրբ Էջմիածինը տաղերի մեջ։ [Արխիվ. նյութեր], Բեհբուդյան Սանդրո Արտաշեսի, Մելիք-Հարությունյան Գալուստ, Էջմիածին, Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածին, 2003։
  • Երվանդ Մելքոնյան։ Բանասերն ու դիվանագետը (1944 - 1997), Բեհբուդյան Սանդրո Արտաշեսի, Երևան, Մուղնի, 2003։
  • Բանասերն ու դիվանագետը։ (1944-1997), Մահվան 5-րդ տարելիցի առթիվ, Մելքոնյան Երվանդ, Բեհբուդյան Սանդրո Արտաշեսի, Երևան, Մուղնի, 2003։
  • Վավերագրեր հայ եկեղեցու պատմության։ Փաստաթղթերի և նյութերի ժողովածու։ Գիրք ԺԲ, Ներսոյան Տիրան արք, Բեհբուդյան Սանդրո Արտաշեսի, Սբ. Էջմիածին, Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածին, 2004[7]։
  • Անխոնջ մշակը։ [Հոդվածներ, ուսումնասիրություններ Սանդրո Բեհբուդյանի], Մադոյան Արշակ Գևորգի, հայագետ, Բեհբուդյան Սանդրո Արտաշեսի, Երևան, Մուղնի, 2005։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 http://am.hayazg.info/index.php?curid=604
  2. Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005, էջ 225։
  3. «Koha online catalog › Entry». haygirk.nla.am. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 18-ին.
  4. «AV Production - Սանդրո Բեհբուդյան». avproduction.am. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 18-ին.
  5. Բեհբուդյան, Սանդրո Արտաշեսի; Մադոյան, Արշակ Գևորգի; ՀՀ կառավարությանն առընթեր արխիվային գործի վարչություն; Արվեստի, գրականության և մամուլի փաստաթղթերի պետական կենտրոն արխիվ, eds. (1996). Վաւերագրեր հայ եկեղեցու պատմության։ 15 հտ. Երևան: Անահիտ.(չաշխատող հղում)
  6. Մանուկյան, Արմենակ Սարիբեկի; Աշճյան, Մեսրոպ (1997). Բեհբուդյան, Սանդրո Արտաշեսի (ed.). Հայ Առաքելական Եկեղեցու բռնադատված հոգևորականները 1930-1938։ ըստ ՊԱԿ-ի փաստաթղթերի. Վավերագրեր հայ եկեղեցու պատմության. Երևան: Ամրոց.(չաշխատող հղում)
  7. Ներսոյան, Տիրան; Բեհբուդյան, Սանդրո Արտաշեսի (2004). Վավերագրեր հայ եկեղեցու պատմության։ Փաստաթղթերի և նյութերի ժողովածու. Սբ. Էջմիածին: Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածին.(չաշխատող հղում)
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սանդրո Բեհբուդյան» հոդվածին։