Սանահինի կամուրջ
Սանահինի կամուրջ, միջնադարյան Հայաստանի նշանավոր ինժեներական կառույցներից է։ Գտնվում է Հայաստանի Լոռու մարզի Ալավերդի քաղաքում՝ Դեբեդ գետի վրա։ 12-րդ դարի վերջին այն կառուցել է Իվանե և Զաքարե Զաքարյանների քույրը՝ Վանենի թագուհին, ի հիշատակ իր ամուսնու՝ Աբաս Բագրատունու։ 1795-ին Աղա Մահմեդ խանի հրոսակները ոչնչացրել են կամրջի արձանագիր խաչքարի այն մասը, որի վրա գրված էր կառուցման թվականը[2]: Կամրջով է անցնում Սանահինի վանքը տանող ճանապարհը։ 18,6 մ երկարություն ունեցող միաթռիչք, կամարակապ կամրջի աջակողմյան խելը բարձրադիր ժայռի վրա է, իսկ ձախակողմյանը՝ գետի ցածրադիր ափին, որի հետևանքով կամրջի այս կեսը զգալի վերելք ունի դեպի կենտրոն, իսկ մյուս կեսը հարթ է։ Կամրջի քարաշեն պատնեշի վրա կան առյուծների բարձրաքանդակներ։
 Սանահինի կամուրջ | |
|---|---|
 | |
| Երկիր |  Հայաստան[1] |
| Տեղանք | Ալավերդի |
| Նշանակություն | Նախատեսված է հետիոտնի համար |
| Տեսակ | Միաթռիչք |
| Նյութ | բազալտ |
| Հատում է | Դեբետ գետ |
| Ճանապարհ | Հաղպատի և Սանահինի վանքեր |
| Կառուցվել է | 12-րդ դար |
| Կառուցող | Վանենի թագուհի |
| Երկարություն | 18,6 մ |
| Լայնություն | 3,3 մ |
| Հենասյուներ | 2 |
| Ժառանգության կարգավիճակ | մշակութային հուշարձան Հայաստանում[1] և ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության մաս |
| Կոորդինատներ: 41°5′56.34060010001″ հս․ լ. 44°39′27.30816009999″ ավ. ե. / 41.0989835000277779° հս․. լ. 44.6575856000277724° ավ. ե. | |
Նորոգվել է մի քանի անգամ։ 1888 թ. Թիֆլիսի Նորաշեն Ս. Աստվածածին եկեղեցու քահանա սանահինցի Երվանդենց Թադևոսի միջոցներով ամրացվել են կամրջի ձախակողմյան պատերի խախտված հիմքերը[3]։ 1928-1929 թթ. Ալեքսանդր Թամանյանի ղեկավարությամբ մասնակիորեն ամրացվել են ձախափնյա խելի հիմքերը։ 1939-1940 թթ., 1976-1977 թթ. իրականացվել են ճակատային երեսապատերի վերաշարման աշխատանքներ[4]։