Սաբինուհու առևանգումը (Ջամբոլոնիա)
«Սաբինուհու առևանգումը» (իտալ.՝ Ratto delle sabine), ֆլորնցիացի քանդակագործ Ջամբոլոնիայի քանդակը, մաներիզմի դասական օրինակ քանդակագործությունում, այս վարպետի ճանաչված գլուխգործոցը[4]։ Պայմանականորեն ենթադրվում է, որ կոմպոզիցիան պատկերում է տեսարան հռոմեացիների կողմից սաբինուհիների առևանգման մասին լեգենդից։
Քանդակը պատրաստված է սպիտակ մարմարի ամբողջական կտորից, որը համարվում է Ֆլորենցիա բերված երբևէ ամենամեծ բլոկը։ Սա առաջին դեպքն էր եվրոպական քանդակագործության մեջ, երբ ստեղծվում էր բազմաֆիգուր կոմպոզիցիա, որին կարելի է նայել մի քանի դիրքից։ Ջամբոլոնիան ստեղծել է նաև մարմարե պատվանդան` բրոնզե ռելիեֆով։ 1583 թվականից սկսած այս քանդակը գտնվում է Ֆլորենցիայում, Լոջիա Լանցիում։
 | |
| տեսակ | քանդակ |
| քանդակագործ | Ջամբոլոնիա[1] |
| տարի | 1580[2] |
| բարձրություն | 410 սանտիմետր |
| ուղղություն | մաներիզմ[3] |
| նյութ | մարմար |
| գտնվելու վայր | Loggia dei Lanzi? |
| հավաքածու | Loggia dei Lanzi? |
պատկերված են
| |
 Rape of the Sabine Women at Loggia dei Lanzi Վիքիպահեստում | |
«Այս քանդակն ստեղծելիս վարպետը որևէ որոշակի մտահղացում չի ունեցել, նա պարզապես ցանկանում էր լռեցնել այն քննադատներին, ովքեր կասկածում էին իր` մարմարից մոնումենտալ քանդակ ստեղծելու կարողությանը։ Նա ընտրել է մի կոմպոզիցիա, որն իրեն առավելապես բարդ է թվացել. մեկ ընդհանուր գործողությամբ միավորված երեք տարբեր մարմիններ` հակադիր բնավորություններով։ Քանդակագործի ժամանակակից գիտնականները վեճերից հետո ի վերջո եկել են այն եզրակացության, որ քանդակի համար լավագույն անվանումը «Սաբինուհու առևանգումն» է»[5]։
Քանդակը պատկերում է երեք մարդկային կերպար. հռոմեացու, սաբինուհու և սաբինացու։ Ըստ հեղինակի մտահղացման, այն կարող է ընկալվել որպես սիրո մետաֆոր և պայքար դրա համար[6]։ Կերպարները միահյուսված են ոլորաձև։ Քանդակագործը ձգտել է այս քանդակով նախ և առաջ ցույց տալ իր վիրտուոզությունը։ Նա որոշել է ստեղծել այնպիսի լայնամասշտաբ կոմպոզիցիա, որը գեղարվեստական ազդեցություն կունենար ոչ միայն մեկ, այլև` բոլոր կողմերից։ Ավելի վաղ նման կոմպոզիցիաներ ստեղծվել էին միայն բրոնզից և ավելի փոքր ծավալներով։ Ջամբոլոնիան հասել է իր նպատակին, սակայն այն տրվել է նրան պատկերվող խմբի բնականակությանը դեմ գնալու գնով։ Կերպարները «հեշտությամբ կատարում են լավ սովորած խորեգրաֆիկ վարժությունը, սակայն այստեղ, ինչպես և հելլենիստական գրեթե բոլոր քանդակներում, իսպառ բացակայում է էմոցիոնալ իմաստը։ Եվ իսկապես, քանդակի խումբը հիացնում է ընդգրկունությամբ ու մտահղացմամբ, սակայն դրա մեջ զգացվում է պաթետիզմ»[5]։ Ջամբոլոնիան ավարտել է քանդակի աշխատանքները 1582 թվականին, Պիետրո Ֆրանկավիլայի օգնությամբ, և այն այնքան է դուր եկել Ֆրանչեսկո Մեդիչիին, որ 1583 թվականի հունվարին նա տեղադրել է այն Լոջիա Լանցիում[6].
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Կազմեք ցանկեր, ոչ թե պատերազմ — 2013.
- ↑ Even Y. http://www.jstor.org/stable/1358184
- ↑ Կազմեք ցանկեր, ոչ թե պատերազմ — 2013.
- ↑ Liam E. Semler, The English Mannerist Poets and the Visual Arts 1998, ISBN 978-0-8386-3759-3, page 34.
- ↑ 5,0 5,1 100 великих памятников(չաշխատող հղում)
- ↑ 6,0 6,1 «The Rape of the Sabine Women». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 14-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Սաբինուհու առևանգումը Արխիվացված 2013-10-04 Wayback Machine
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սաբինուհու առևանգումը (Ջամբոլոնիա)» հոդվածին։ |