Ռոսոն
Ռոսոն (իսպ.` Rawson), քաղաք է Արգենտինայի հարավում, Ռոսոն դեպարտամենտում։ Արգենտինական Չուբուտ պրովինցիայի վարչական կենտրոնն է։ Ըստ 2001 թվականի մարդահամարի տվյալների քաղաքում ապրում էր 26306 մարդ։
| Քաղաք | |||
|---|---|---|---|
| Ռոսոն | |||
| (իսպ.՝ Rawson | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  Արգենտինա | ||
| Պրովինցիա | Չուբուտ | ||
| Դեպարտամենտ | Ռոսոն | ||
| Հիմնադրված է | 1865 թ. | ||
| ԲԾՄ | 4 մ | ||
| Բնակչություն | 26 306[1] մարդ | ||
| Ժամային գոտի | UTC−3 | ||
| Հեռախոսային կոդ | +54 02965 | ||
| Փոստային ինդեքս | U9103 | ||
| Փոստային դասիչ | U9103 | ||
| Պաշտոնական կայք | rawson.gov.ar | ||
| |||
ՊատմությունԽմբագրել
Քաղաքը հիմնադրվել է 1865 թվականի սեպտեմբերի 15-ին։ Հիմնադիրներն են համարվում ուելսցի վերաբնակները։ Անվանումը տրվել է ի պատիվ Արգենտինայի ներքին գործերի նախարար Գիլիերմո Ռոսոնի։ Սկզբնական շրջանում կոչվել է Trerawson, որը, թերևս, ցայսօր էլ արդիական է և կիրառելի։ 1957 թվականից դարձավ Չուբուտ պրովինցիայի մայրաքաղաքը։
ԱշխարհագրությունԽմբագրել
Քաղաքն ընկած է մայրաքաղաք Բուենոս Այրեսից 1500 կմ հարավ, Չուբուտ գետի վրա, գետաբերանից 8 կմ վերև։ Մի քանի կիլոմետր հեռավորության վրա ընկած է Playa Unión լողափը։
ԿլիմանԽմբագրել
 Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Ռոսոն
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | տարին |
| միջին առավելագույնը (°C) | 29,3 | 28,5 | 24,6 | 20,3 | 15,7 | 12,1 | 12,3 | 14,6 | 17,6 | 20,9 | 25,7 | 27,9 | 20,7 |
| միջին ջերմաստիճանը (°C) | 21,7 | 20,6 | 17,1 | 13,1 | 9,1 | 6,3 | 5,9 | 7,6 | 10,1 | 13,8 | 18,0 | 20,3 | 13,6 |
| միջին նվազագույնը (°C) | 14,4 | 13,4 | 10,5 | 7,1 | 3,9 | 1,5 | 0,9 | 1,8 | 4,1 | 7,5 | 10,3 | 12,7 | 7,3 |
| տեղումների քանակը (մմ) | 13,9 | 11,3 | 21,4 | 28,3 | 21,6 | 23,4 | 20,9 | 13,5 | 12,5 | 20,9 | 10,1 | 12,3 | 210,1 |
ԲնակչությունԽմբագրել
Ըստ 2012 թվականի մարդահամարի տվյալների բնակչությունը կազմել է 26 306 մարդ, իսկ արվարձանների հետ միասին շուրջ 40 000 մարդ։ Քաղաքացիների գրեթե կեսը ուելսցի գաղութարարների հետնորդներն են, սակայն ուելսերենը քիչ տարածում ունի։
ՏնտեսությունԽմբագրել
Սկզբնական շրջանում ուելսցի ներգաղթյալների առջև, որոնք բնակություն հաստատեցին դաժան կլիմա ունեցող Պատագոնիայում, երկու տեսակի հիմնախնդիրներ ծառացան։ Առաջինը չորային կլիման էր։ Դրա լուծումը գտան, երբ Չուբուտ գետի վրա` հողաբարելավման նպատակներով, կառուցեցին անհրաժեշտ շինություններ և անջրդի հողերը սկսեցին ոռոգել։ Երբ արդեն սկսեցին ցորեն մշակել, անհրաժեշտություն առաջացավ այդ պարենմթերքը արտահանել, սակայն չկար հարմար ոչ մի նավահանգիստ. գետաբերանի մոտ ամենահարմար մասում ավազային թմբեր են, որոնք հարմար չեն նավերի համար։ Այդտեղով միայն փոքր ձկնորսական նավակներ կարող են անցնել։ Հետագայում այդ խնդիրն էլ իր լուծումը ստացավ։ 1893 թվականին կառուցվեց երկաթուղի դեպի խորջրյա Պուերտո Մադրին նավահանգիստը։ Այդ բանից հետո տեղի գյուղատնտեսները, ովքեր զբաղվում էին անասնապահությամբ և բուսաբուծությամբ, կարողացան իրենց գյուղապրանքը հանել համաշխարհային շուկա։ Ներկայից քաղաքի տնտեսությունը էապես փոխվեց այն բանից հետո, երբ այն հռչակվեց պրովինցիայի մայրաքաղաք ու հիմնական ճյուղը դարձավ սպասարկումը։ Հիմա տնտեսապես ակտիվ բնակչության կեսը զբաղված է հիմնականում առողջապահական և կրթական համակարգում։
ՄշակույթըԽմբագրել
Քաղաքում կան գործող հետևյալ թանգարանները.
- քաղաքային թանգարանը, որտեղ ցուցադրվում են պատմական իրեր և լուսանկարների հավաքածու
- Don Bosco թանգարան՝ նվիրված քաղաքի պատմությանը
ԳրականությունըԽմբագրել
- «Rawson». Encyclopædia Britannica from Encyclopædia Britannica 2007 Ultimate Reference Suite (2007).
ԾանոթագրություններԽմբագրել
Արտաքին հղումներԽմբագրել
- Քաղաքի պաշտոնական կայք Archived 2019-10-22 at the Wayback Machine.