Սոուս ռանչ (անգլ. Ranch dressing; «Ռանչ սոուս", "Farm Salad սոուս", "Farm Salad սոուս") ամերիկյան սոուս կամ աղցան սոուս է, որը սովորաբար պատրաստվում է թանով, աղով, սխտորով, սոխով, մանանեխով, խոտաբույսերով (սովորաբար շնիտ սոխ, մաղադանոս և սամիթ) և համեմունքներով (պղպեղ, պապրիկա, աղացած մանանեխի սերմեր), որոնք խառնվում են մայոնեզի կամ այլ յուղի էմուլսիայի վրա հիմնված սոուսով։ Թթվասերն ու մածունը երբեմն օգտագործվում են, բացի թան և մայոնեզ օգտագործելուց կամ դրանց փոխարեն։ Կարելի է մատուցել որպես ձկան սոուս, ինչպես նաև բանջարեղենային ուտեստներ, օրինակ ՝ կարտոֆիլի հետ։ Երբեմն օգտագործվում է որպես ընկղմվող սոուս նախուտեստները թաթախելու համար։

Ռանչ
ԵնթատեսակԱղցանային ամոքունք
Առաջացման երկիր ԱՄՆ
Ստեղծման տարեթիվ1950[1]
 Ranch dressing Վիքիպահեստում

Ռանչը ԱՄՆ-ում ամենաշատ վաճառվող աղցանների սոուսն է 1992 թվականից ի վեր, երբ այն առաջ անցավ իտալական սոուսից[2]։ Սոուսը տարածված է նաև Միացյալ Նահանգներում և Կանադայում ՝ որպես բուրավետիչ կարտոֆիլի չիպսերի և այլ մթերքների համար։ Սոուսների ասոցիացիայի հետազոտության ժամանակ 2017թվականին ամերիկացիների 40% Ռանչն անվանել են իրենց սիրելի սոուսը[3]։

Պատմություն խմբագրել

1949 թվականին Նեբրասկա նահանգի Թայեր քաղաքում ծնված Սթիվ Հենսոնը (1918-2007) կնոջ հետ տեղափոխվեց Ալյասկա նահանգի Անքորիջ շրջան, որտեղ երեք տարի աշխատեց Ալյասկայի հեռավոր շրջաններում ՝ որպես սանտեխնիկ։ Այնտեղ նա աշխատողների համար նոր աղցան է հորինել։ Հենսոնի հաջողությունը սանտեխնիկական բիզնեսում թույլ տվեց նրան թոշակի անցնել երեսունհինգ տարեկան հասակում, և նա կնոջ հետ տեղափոխվեց Կալիֆոռնիայի Սանտա Բարբարա շրջան։ Մեկուկես տարի անց Հենսոնը, որը ապրուստի միջոց էր փնտրում իր ժամանակը զբաղեցնելու համար, 1956 թվականին Սան Մարկոսի լեռնանցքում գնեց Սուիթուոթեր ռանչոն և վերանվանեց այն "Hidden Valley Farm": Ռանչոյի խոհանոցի համար մենյու ստեղծելով ՝ Հենսոնը մատուցեց Ալյասկայի իր ստեղծած աղցանի սոուսը ՝ դրանով տպավորելով հյուրերին։ Սոուսի ժողովրդականությունը Հենսոնին դրդեց իր խմբաքանակը պատրաստել իր ընկերուհու ՝ Օդրի Օվինգթոնի համար, ով The Cold Spring Tavern-ի սեփականատերն էր, ով դարձավ սոուսի առաջին կոմերցիոն գնորդը։ 1957 թվականին խանութներում առաջարկվում էր փաթեթավորված խառնուրդ ՝ տանը սոուս պատրաստելու համար[4]։

Հենսոնը սկսեց սոուսը փոստով վաճառել յուրաքանչյուրը 75 ցենտով և ի վերջո, իր տան յուրաքանչյուր սենյակ նվիրեց այս բիզնեսին։ 1960 թականների կեսերին հյուրերի ռանչոն փակվեց, բայց Հենսոնի փոստային առաքման բիզնեսը ծաղկում էր։ 1970 թականների սկզբին Հենսոնը հասկացավ, որ ձեռնարկությունը չափազանց մեծ է, որպեսզի շարունակի ղեկավարել այն ագարակում, որը մնում էր ընկերության կենտրոնակայանը։ Հանսոնները հիմնել են Hidden Valley Ranch Ֆուդ Products ընկերություները և նրանք մեծ քանակությամբ սոուսների գործարան բացեցին, որոնք նրանք նախ բաժանեցին սուպերմարկետներում հարավ-արևմուտքում, իսկ ավելի ուշ՝ ամբողջ երկրում[5]։ Խառնուրդի արտադրությունը տեղափոխվել է Սան -Խոսեի Griffith Laboratories, իսկ փաթեթավորումն արտադրվել է Լոս Անջելեսում[4]։ Հետագայում արտադրությունը տեղափոխվեց Կոլորադո[4], Այնուհետև 1972 թվականին նորից տեղափոխվեց Նևադա նահանգի Սպարկս քաղաքը[4][5]։

1972 թվականի հոկտեմբերին Hidden Valley Ranch ապրանքանիշը գնվեց Clorox-ի կողմից 8 միլիոն դոլարով և Հենսոնը կրկին թոշակի անցավ[2][4]։ Clorox-ը մի քանի անգամ վերամշակել է Hidden Valley Ranch բենզալցակայանը ՝ այն սպառողների համար ավելի հարմարավետ դարձնելու համար։ Առաջին փոփոխությունն այն էր, որ սոուսը ներառում էր բուրավետիչ թանի համը, ինչը նշանակում էր, որ դրա փոխարեն կարող էր օգտագործվել շատ ավելի քիչ թանկ սովորական կաթը[2]։ 1983թվականին Clorox - ը մշակեց ավելի տարածված ձև՝ չսառեցված շշերի մեջ, երկարաժամկետ պահեստավորման համար։

1980 թականների ընթացքում ռանչը սովորական համ դարձավ նախուտեստների համար ՝ սկսած Cool Ranch Doritos-ից 1987թվականին և Hidden Valley Ranch Wavy

Lay's-ից 1994 թվականին։

1990 թականներին Hidden Valley-ն ուներ երեխաների համար նախատեսված ռանչոյի երեք տարբերակ՝ պիցցա, Նաչո պանիր և նման համ[6][7]։

2002 թվականի դրությամբ Hidden Valley Manufacturing Company-ն ՝ Clorox-ի դուստր ձեռնարկությունը, արտադրել է փաթեթավորված Ռանչ և շշալցված Ռանչներ երկու խոշոր գործարաններում ՝ Ռենո, Նևադա և Ուիլինգ, Իլինոյս[5]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. https://www.independent.com/2015/11/25/ranch-dressing-originated-santa-barbaras-mountains/
  2. 2,0 2,1 2,2 Slate magazine Ranch Dressing. Why do Americans love it so much? Արխիվացված 2011-09-15 Wayback Machine, August 5, 2005
  3. Moskin, Julia (2018 թ․ սեպտեմբերի 18). «Ranch Nation». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Redmon, Michael (2015 թ․ նոյեմբերի 20). «Ranch Dressing Originated in Santa Barbara's Mountains». The Santa Barbara Independent. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 18-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 Brown, Gerald L.; Dell, Robert F.; Davis, Ray L.; Duff, Richard H. (May–June 2002). «Optimizing Plant-Line Schedules and an Application at Hidden Valley Manufacturing Company». Interfaces. Catonsville, MD: The Institute for Operations Research and the Management Sciences. 32 (3): 1–14. doi:10.1287/inte.32.3.1.44. ISSN 0092-2102. S2CID 15375294. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 14-ին.
  6. Taylor, Heather (2017 թ․ հունվարի 31). «A Look Back at Hidden Valley Ranch's 10 Biggest Milestones». Huffpost. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 15-ին.
  7. 1993 TV Ad: Pizza, Taco & Nacho Cheese Flavored Ranch Dressing by Hidden Valley (Television advertisement). 1993. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Արխիվացված է Փետրվար 21, 2023 Wayback Machine-ի միջոցով:

Աղբյուրներ խմբագրել

  • Hidden Valley Ranch Dressing history
  • Խոհարարական հանրագիտարան, Հատոր 31.(Ռաժնիչի — Ռոլլ)։ Eid "Կոմսոմոլսկայա պրավդա", 2016թ., Էջ 43
  • Սոուս ռանչ
  • Տնական Ռանչ սոուս / Սիրեք այլ սնունդ-բարելավեք մարմինը և ուղեղի աշխատանքը / Դանիել ամեն, Մարկ Հայման, Ռիկ Ուորեն։ "E" Հրատարակչություն, 2016թ., Էջ 184