Ջոն Ռիդ (քաղաքական գործիչ)

Ջոն Ռիդ (անգլ.՝ John Reid, Baron Reid of Cardowan, մայիսի 8, 1947(1947-05-08)[2], Բելզհիլ, Լարնակշիր, Շոտլանդիա, Միացյալ Թագավորություն), բրիտանացի քաղաքական գործիչ-լեյբորիստ, ներքին գործերի նախկին նախարար (2006-2007)։ Ավելի վաղ տարբեր պաշտոններ է զբաղեցրել կառավարությունում, 1987 թվականին առաջին անգամ մուտք է գործել։ Համարվում էր անվտանգության ոլորտում կոշտ քաղաքականության կողմնակից և նախկին վարչապետ Թոնի Բլեերի ամենաազդեցիկ կողմնակիցներից մեկը։

Ջոն Ռիդ
 
Կուսակցություն՝ Լեյբորիստական կուսակցություն[1]
Կրթություն՝ Բաց համալսարան
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, արհմիութենական գործիչ և հետազոտող
Դավանանք կաթոլիկություն[1]
Ծննդյան օր մայիսի 8, 1947(1947-05-08)[2] (76 տարեկան)
Ծննդավայր Բելզհիլ, Լարնակշիր, Շոտլանդիա, Միացյալ Թագավորություն
Քաղաքացիություն  Միացյալ Թագավորություն[1]

Կենսագրություն խմբագրել

Ռիդը ծնվել է 1947 թվականի մայիսի 8-ին[3][4] փոստատարի և գարեջրատան աշխատակցուհու ընտանիքում[5]։ Սովորել է Քոաթբրիջ դպրոցում[4], սակայն 16 տարեկանում թողել է այն և աշխատել որպես ապահովագրական գրասենյակային ծառայող[5]։ Ավելի ուշ գերազանցությամբ ավարտել է Սթիռլինգի համալսարանը՝ «պատմություն» մասնագիտությամբ։ Այնուհետև ստացել է տնտեսագիտության պատմության դոկտորի կոչում[3][4][5][6]։ Քաղաքական կարիերան սկսել է Մեծ Բրիտանիայի Կոմունիստական կուսակցությունում[5]։

1979-1983 թվականներին Լեյբորիստական կուսակցությունում զբաղվել է հետազոտական աշխատանքով։ 1983-1985 թվականներին եղել է կուսակցության առաջնորդ Նիլ Քինոքի քաղաքական խորհրդականը[4][5]։ 1986-1987 թվականներին ղեկավարել է Շոտլանդիայի արհմիութենական շարժումը՝ ի պաշտպանություն լեյբորիստների[4]։ 1987 թվականին առաջին անգամ մտել է խորհրդարան[5]։ Պաշտոններ է զբաղեցրել լեյբորիստների ստվերային կաբինետում՝ երեխաների հարցերով ներկայացուցիչ, պաշտպանության ստվերային նախարար[4]։ 1994 թվականին եղել է Շոտլանդիայի ամենաազդեցիկ լեյբորիստներից մեկը, որը պաշտպանել է Թոնի Բլեերի թեկնածությունը կուսակցական առաջնորդության համար[5]։

1997 թվականին համընդհանուր ընտրություններում լեյբորիստների հաղթանակից հետո, դարձել է զինված ուժերի կրտսեր նախարար[3][5][6], այնուհետև տրանսպորտի նախարարի տեղակալ[4]։ 1999 թվականին Շոտլանդիայի խորհրդարանի ընտրություններից հետո նշանակվել է Շոտլանդիայի գործերի նախարար[3][5][6]։ Այդ պաշտոնում ներգրավված է եղել իր որդու՝ Քևին Ռիդի լոբբիստական գործունեության շուրջ սկանդալի մեջ։ Մասնակցել է Շոտլանդիայի կառավարության առաջին նախարար Դոնալդ Դյուարի հետ դիմակայությանը[3][5]։

2001 թվականին զբաղեցրել է Հյուսիսային Իռլանդիայի հարցերով նախարարի պաշտոնը՝ դառնալով այդ պաշտոնում առաջին կաթոլիկը[3][6]։ Զբաղվել է հյուսիսիռլանդական հակամարտության կարգավորման գործընթացի կազմակերպմամբ[5]։ Հետո որոշ ժամանակ եղել է առանց պորտֆելի նախարար և Լեյբորիստական կուսակցության նախագահ[4][6], իսկ հետո խորհրդարանի Համայնքների պալատի ղեկավար[6]։ Ղեկավարել է առողջապահության նախարարությունը[4][6]։ 2005 թվականի մայիսին ստացել է պաշտպանության նախարարի երկար սպասված պաշտոնը[4][6]։

Ռիդին համարում էին վարչապետին մոտ կանգնած գործիչ[5][7] և Գորդոն Բրաունի ամենահավանական այլընտրանքը, որին կարող էին առաջարկել Բլեերի կողմնակիցները[6]։ Սակայն որոշ դիտորդներ կարծում էին, որ Ռիդն իր ձևով ավելի շուտ ոչ թե առաջնորդ է, այլ «ապարատի անձ»[5]։

2006 թվականի մայիսին կադրային փոփոխությունից հետո ներքին գործերի նախարարի պաշտոնում փոխարինել է Չարլզ Քլարկին[4][6][6][8][9]։ Ռիդի ղեկավարությամբ նախարարությունը հիմնական ջանքերը հատկացնում էր իր ոստիկաններին և պատժիչ գործառույթներին, անօրինական ներգաղթի և ահաբեկչության դեմ պայքարին[4][7]։

2006 թվականի օգոստոսին Ռիդը եղել է Ահաբեկիչների դավադրության հետաքննության արտակարգ կոմիտեի նախագահը, որոնք ծրագրում էին ուղևորատար ինքնաթիռների պայթյուններ[6][7][10][11]։

2007 թվականի հունիսի 27-ին Գորդոն Բրաունը Բլեերին փոխարինել է վարչապետի պաշտոնում[12][13][14], իսկ Ռիդը պաշտոնանկ է արվել[15]։

Անձնական կյանք խմբագրել

Ռիդի առաջին կինը մահացել է 1998 թվականին, իսկ երկու տարի անց նա կրկին ամուսնացել է։ Առաջին ամուսնությունից նա ունի երկու որդի[3][4][6]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/2916357.stm
  2. 2,0 2,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Dr John Reid: Profile. — BBC News, 24.01.2001
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 Secretary of State for the Home Office Dr John Reid. — 10 Downing Street website
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 Kevin Toolis. The operator. — The Guardian, 02.03.2002
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 Profile: John Reid. — BBC News, 14.09.2006
  7. 7,0 7,1 7,2 John Reid’s moment. — The Economist, 17.08.2006
  8. Наталия Портякова. Тони Блэра опросили уйти. — Коммерсантъ, 06.05.2006. — № 81 (3412)
  9. Надежда Попова. Тони Блэр избавился от министров. — Известия, 06.05.2006
  10. Matthew Tempest. Timeline: aircraft terror plot. — Guardian Unlimited, 11.08.2006
  11. Terror plot leaves Britain on highest alert. — CNN, 11.08.2006
  12. David Stringer. Tony Blair makes resignation official. — The Associated Press, 27.06.2007
  13. 13 years of waiting ends for Brown. — Press Association, 27.06.2007
  14. Brown is UK’s new prime minister. — BBC News, 27.06.2007
  15. Deborah Summers. Brown appoints first female home secretary. — Guardian Unlimited, 28.06.2007
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոն Ռիդ (քաղաքական գործիչ)» հոդվածին։