Խուան Անտոնիո Բրիսենյո, հայտնի է որպես՝ Ջոնի Բրիսենյո (Juan Antonio Briceño, Johnny Briceño, հուլիսի 17, 1960(1960-07-17)[1], Orange Walk Town, Բելիզ[1]), բելիզցի քաղաքական գործիչ, Բելիզի 5-րդ վարչապետ։ 2016 թվականից ժողովրդական միացյալ կուսակցության առաջնորդ, 1998-2007 թվականներին խորհրդարանական ընդդիմության առաջնորդ, Սաիդ Մուսայի օրոք փոխվարչապետ։

Ջոնի Բրիսենյո
անգլ.՝ Johnny Briceño
 
Կուսակցություն՝ People's United Party?
Կրթություն՝ St. John's College, Belize?[1]
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ
Ծննդյան օր հուլիսի 17, 1960(1960-07-17)[1] (63 տարեկան)
Ծննդավայր Orange Walk Town, Բելիզ[1]
Քաղաքացիություն  Բելիզ
Ի ծնե անուն անգլ.՝ John Antonio Briceño[1]
Հայր Elijio Briceño?
Ամուսին Rossana Briceño?
 
Պարգևներ
Բարյացակամ ամպերի շքանշան

Կենսագրուրյուն խմբագրել

Բրիսենյոն ծնվել է Օրինջ Ուոլք քաղաքում (Բրիտանական Գոնդուրաս, ներկայումս Բելիզ) 1960 թվականի հուլիսի 17-ին[2]։ Նրա հայրը՝ Էլիջիո Ջո Բրիսենյոն (1938-2016 թվականներ), Բելիզի շաքարեղեգ ֆերմերների ասոցիացիայի նախագահն էր, այնուհետև ծառայում էր որպես էներգետիկայի և կապի նախարար[3]։

Բրիսենյոն ավարտել է Օրենջ Ուոլքի Մաֆլեսի կրտսեր քոլեջը 1978 թվականին[4]։ Այնուհետև 1980 թվականին ստացել է բիզնեսի կառավարման դոցենտի կոչում Սուրբ Հովհաննես քոլեջից և բիզնեսի կառավարման բակալավրի աստիճան Օսթինի Տեխասի համալսարանից 1985 թվականին[2]։

1990 թվականին Բրիսենյոն և նրա եղբայր Խայմեն[5] հիմնադրել են Centaur Communications-ը՝ կաբելային հեռուստատեսության մատակարար, որը հետագայում սկսեց մատուցել ինտերնետ, հեռուստատեսային նորություններ և ռադիո ծառայություններ[6]։

Политическая карьера խմբագրել

Բրիսենյոն առաջին անգամ ընտրվել է Բելիզի ներկայացուցիչների պալատ կենտրոնական Օրինջ Ուոլք ընտրատարածքից 1993 թվականին[7]։ 1994 թվականին նա հաջողությամբ առաջադրվել է Օրինջ Ուոլքի քաղաքային խորհրդի ընտրություններում[2]։

1994 թվականին Բրիսենյոն ընտրվել է Ժողովրդական միացյալ կուսակցության (ԺՄԿ)համանախագահ[2], իսկ 1996 թվականին ընտրվել է կուսակցության ղեկավարի տեղակալ[8]։ Երբ ԺՄԿ-ն հաղթեց 1998 թվականի ընտրություններում, Բրիսենյոն նշանակվեց փոխվարչապետ և բնական պաշարների և շրջակա միջավայրի նախարար[2]։

2004 թվականի օգոստոսին նա ղեկավարեց նախարարների մի խումբ, որը հայտնի է որպես G-7 դաշինք, որոնք առաջ քաշեցին բարեփոխումների մի շարք պահանջներ, այդ թվում՝ Ռալֆ Ֆոնսեկի հեռացումը կաբինետից։ Երբ վարչապետ Սաիդ Մուսան չկարողացավ կատարել այդ պահանջները, խումբը հրաժարական տվեց. սակայն Մուսան հետագայում համաձայնեց բոլոր պահանջներին, բացառությամբ Ֆոնսեկայի պաշտոնանկության, և G-7 նախարարները մնացին կառավարությունում[9]։ Բրիսենյոն նաև լրացուցիչ պորտֆել է ստացել՝ ֆինանսների նախարարություն[2]։ Ավելի ուշ Բրիսենյոն այն նախարարներից մեկն էր, ով դեմ էր Մուսայի առաջարկին՝ մարել երկրի պարտքը համընդհանուր առողջապահական ծառայությունների համար։ Դրա արդյունքում Մուսան փորձեց իջեցնել Բրիսենյոյին փոխվարչապետի պաշտոնից, բայց Բրիսենյոն հրաժարվեց ընդունել իրեն առաջարկվող ավելի փոքր կաբինետի պաշտոնները և փոխարենը հրաժարական տվեց 2007 թվականի հունիսի 5-ին[9]։

ԺՄԿ-ի ազգային համագումարում 2007 թվականի հուլիսին Բրիսենյոն վերընտրվել է կուսակցության ղեկավարի տեղակալներից մեկը[10]։ 2008-ի փետրվարին կայացած ընդհանուր ընտրություններում, որտեղ կուսակցությունը պարտություն կրեց, Բրիսենյոն վերընտրվեց իր կենտրոնական Օրինջ Ուոլք ընտրատարածքում։ Նա կուսակցության անցած վեց թեկնածուներից մեկն էր[11]։

2008 թվականի մարտի 30-ին Բելմոպանում կայացած կուսակցության համագումարում Բրիսենյոն ընտրվեց Ժողովրդական միացյալ կուսակցության առաջնորդ՝ փոխարինելով Մուսային՝ առաջ անցնելով Ֆրենսիս Ֆոնսեկայից, որը համարվում էր կուսակցության հաստատության նախընտրած թեկնածուն՝ ստանալով 330 ձայն՝ ընդդեմ Ֆոնսեկայի 310-ի[12]։

Վկայակոչելով չճշտված առողջական խնդիրները՝ Բրիսենյոն 2011 թվականի հոկտեմբերին հանկարծակի հրաժարական տվեց կուսակցության առաջնորդի և ընդդիմության առաջնորդի պաշտոններից՝ առանց ընդհանուր ընտրություններում կուսակցությունը ղեկավարելու։ Նա, սակայն, պահպանել է իր տեղը Ազգային ժողովում[13]։ Նրան երկու ղեկավար պաշտոններում էլ փոխարինել է Ֆրենսիս Ֆոնսեկան[14]։

Բելիզի վարչապետ խմբագրել

2020 թվականի նոյեմբերի 11-ին Բրիսենյոյի գլխավորած Ժողովրդական միացյալ կուսակցությունը հաղթեց կառավարությանը 2020 թվականի ընդհանուր ընտրություններում՝ համոզիչ հաղթանակ տանելով Պատրիկ Ֆաբերի գլխավորած Միացյալ դեմոկրատական կուսակցության նկատմամբ։ Բրիսենյոն Բելիզի վարչապետի պաշտոնը ստանձնել է 2020 թվականի նոյեմբերի 12-ին։ Նա դարձավ առաջին վարչապետը, որը Բելիզ քաղաքից չէր[15]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Munzinger Personen (գերմ.)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 «Cablegate: Bio -- Belize: John Briceno, | Scoop News». www.scoop.co.nz. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  3. «Former Government Minister Elijio Joe Briceno Dies – Love FM | Belize News and Music Power». Love FM | News & Music Power (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 1998 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  4. «Prime Minister's alma mater sends congratulations». Breaking Belize News (ամերիկյան անգլերեն). 2020 թ․ նոյեմբերի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  5. «Jaime Briceno – PUP – People's United Party». www.pup.org.bz. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  6. «About Us | Centaur Communications». Centaur Belize (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  7. Hon. Juan Antonio (Johnny) Briceno Արխիվացված 2014-09-24 archive.today. National Assembly (Belize). (accessed 23 September 2014)
  8. «From the Publisher | Amandala Newspaper». amandala.com.bz. 2015 թ․ մարտի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 15-ին.
  9. 9,0 9,1 «Vildo is Deputy P.M. — Florencio replaces Johnny!» Արխիվացված 2012-02-08 Wayback Machine, Amandala Online, June 5, 2007.
  10. Adele Ramos, «Musa and Ralph step down — PUP D-day March 30!» Արխիվացված 2010-02-24 Wayback Machine, Amandala Online, February 15, 2008.
  11. «Confirmed winners» Արխիվացված 2011-05-22 Wayback Machine, Amandala Online, February 8, 2008.
  12. «Johnny stuns Francis in 'Pan!» Արխիվացված 2012-02-08 Wayback Machine, Amandala Online, April 1, 2008.
  13. «Johnny Briceño steps down as Leader of the PUP» Արխիվացված 2014-10-19 Wayback Machine, The San Pedro Sun, October 7, 2011. (accessed 23 September 2014)
  14. «Francis Fonseca is the New Leader of the PUP». The San Pedro Sun (ամերիկյան անգլերեն). 2011 թ․ հոկտեմբերի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
  15. «Belize election: Opposition win brings change after 12 years». BBC News. 2020 թ․ նոյեմբերի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 13-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոնի Բրիսենյո» հոդվածին։