Պղնձի կարբոնատ

Պղնձի կարբոնատ II (CuCO₃)։ Ածխաթթվի և պղնձի աղը։ Առաջանում է, երբ լուծույթում փոխազդեցության մեջ են մտնում երկավալենտ պղնձի աղը և ուրիշ մետաղի լուծելի կարբոնատ, առաջանալուց հետո միանգամից ենթարկվում է հիդրոլիզի։

Պղնձի կարբոնատ
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգում	պղնձից կարբոնատ II
Քիմիական բանաձև	CuCO₃
Ֆիզիկական հատկություններ
Ագրեգատային վիճակ	պինդ, բյուրեղային
Մոլային զանգված	2,0E−25 կիլոգրամ գ/մոլ
Ջերմային հատկություններ
Տրոհման ջերմաստիճան	290 °C °C
Քիմիական հատկություններ
Դասակարգում
CAS համար	1184-64-1
PubChem	14452
EINECS համար	214-671-4
SMILES	C(=O)([O-])[O-].[Cu+2]
ЕС	214-671-4
ChEBI	13799
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Ֆիզիկական հատկություններ

Անկայուն, տաքացնելիս քայքայվող, սպիտակ բյուրեղային նյութ կանաչավուն երանգով (դա հիդրոլիզի արդյունք է)։ Ջրում անլուծելի է։

Պղնձի կարբոնատի բյուրեղային կառուցվածքը

Ստացումը

Այն անհնար է ստանալ երկվալետն պղնձի աղի և այլ մետաղի կարբոնատի փոխազդեցությունից (տեղի է ունենում հիդրոլիզ, անջատվում է պղնձի հիդրոքսոկարբոնատներ՝ CuCO₃·Cu(OH)₂ և 2CuCO₃·Cu(OH)₂)։

$~{\mathsf {2Cu(NO_{3})_{2}+2Na_{2}CO_{3}+H_{2}O\ \longrightarrow \ CuCO_{3}\cdot Cu(OH)_{2}\downarrow +4NaNO_{3}+CO_{2}\uparrow }}$

Պղնձի կարբոնատ ստանում են հիդրոքսոկարբոնատներին ավելացնելով CO₂ 4,8 ՄՊա ճնշման տակ և 180 °C ջերմաստիճանում։

$~{\mathsf {CuCO_{3}\cdot Cu(OH)_{2}+CO_{2}\ {\xrightarrow {4.6MPa,180^{o}C}}\ 2CuCO_{3}+H_{2}O\uparrow }}$

Քիմիական հատկություններ

Պղնձի կարբոնատը խիստ թունավոր և անկայուն է, տաքացնելիս քայքայվում է առաջացնելով պղնձի օքսիդ և ածխաթթու գազ`

$~{\mathsf {CuCO_{3}\ {\xrightarrow {290^{o}C}}\ CuO+CO_{2}\uparrow }}$

Ինչպես բոլոր կարբոնատները այն հեշտությամբ փոխազդում է թթուների հետ առաջացնելով երկվալենտ պղնձի աղ և ածխաթթու գազ`

$~{\mathsf {CuCO_{3}+H_{2}SO_{4}\ \longrightarrow CuSO_{4}+CO_{2}\uparrow +H_{2}O}}$

Ամոնիակի ջրային լուծույթը և մետաղների ցիանիդների լուծույթները իրենց մեջ լուծում է պղնձի կարբոնատը համապատասխանաբար առաջացնելով ամիակատներ և երկվալենտ պղնձի ցիանոկոմպլեկսներ`

$~{\mathsf {CuCO_{3}+4NH_{3}\cdot H_{2}O\ \longrightarrow [Cu(NH_{3})_{4}]CO_{3}+4H_{2}O}}$

$~{\mathsf {CuCO_{3}+4KCN\ \longrightarrow K_{2}[Cu(CN)_{4}]+K_{2}CO_{3}}}$

Պղինձը և նրա համձուլվածքները (բրոնզ, լատուն, մելխիոր և այլն) խոնավ օդում ջրի և ածխաթթու գազի ազդեցությամբ ծածկվում են պղնձի կարբոնատի շերտով, որը բաղադրությամբ նման է մալաքիտին։

Կիրառությունը

Պղնձի կարբոնատը լայն կիրառություն չգտավ, սակայն պղնձի հիդրոքսոկարբոնատները ունեն լայն կիրառությունը`

• Օգտագործվում է պղնձի այլ միացությունների սինթեզի համար։
• Կարծր մալքիտը շատ թանկարժեք քար է։
• Օգտագործվում է «Մալաքիտային կանաչ» ներկի ստացման համար։
• Ազուրիտը օգտագործում են պղինձ ստանալու համար։

Տե՛ս նաև՝ մալաքիտ

Տե՛ս նաև՝ ազուրիտ