Շուկայի հրապարակ (Բաքու)

Շուկայի հրապարակ (ադրբ.՝ Xanəgah kompleksi), 12-13-րդ դարերին Բաքվի Իչարի Շահար թաղամասում կառուցված պատմաճարտարապետական համալիր։ Ըստ 2001 թվականի օգոստոսի 2-ի ադրբեջանական կառավարության № 132 որոշման՝ շուկայի հրապարակը գրանցվել է որպես ազգային ճարտարապետական հուշարձան[փա՞ստ]:

Շուկայի հրապարակ
Xanəgah kompleksi
Հիմնական տվյալներ
Տեսակշենք
ԵրկիրԱդրբեջան Ադրբեջան
ՏեղագրությունԻչարի Շահար (Բաքվի թաղամաս)
ՀասցեԻչարի Շահար, Կիչիկ Գալա 28
Ճարտարապետական ոճShirvan-Absheron architectural school?
Կառուցման սկիզբ12-րդ դար
Կառուցման ավարտ13-րդ դար
Քարտեզ
Քարտեզ
 Bazar Square Վիքիպահեստում

Պատմություն խմբագրել

Հրապարակը նշված է եղել Բաքվի հին հատակագծերի վրա և հայտնաբերվել է 1964 թվականի պեղումների արդյունքում[1][2]։

Հնագիտական պեղումների արդյունքում գրեթե ամբողջությամբ հայտնաբերվել են հրապարակի ընդհանուր ուրվագիծը և մասամբ կամարասրահը։ 1964 թվականին Շամիլ Ֆաթուլլաևի գլխավորությամբ ռեստավրացիայի ժամանակ վերականգնվել է կամարասրահը, իսկ հրապարակը՝ բարեկարգվել[փա՞ստ]: Շինության կամարասրահը այն քչերից է, որ հենվում է ուղղահայաց խարիսխի և խոյակի բլոկի վրա կառուցված քարե սյուների վրա[փա՞ստ]:

Հարավային կողմից հրապարակը ասսիմետրիկ կոմպոզիցիայով շրջապատում է մզկիթը։ 1806 թվականին Բաքուն գրավելուց հետո ռուս զինվորականները մզկիթը դարձրել են եկեղեցի։ Սովետական շրջանում և՛ մզկիթը, և՛ եկեղեցին քանդվել են[փա՞ստ]:

Հնագիտական պեղումների արդյունքում հայտնաբերվել է ևս 52 գերեզման, որոնցից մի քանիսում հուղարկավորումը երկու անգամ է կատարվել։ Հայտնաբերված տապանաքարերը ունեն խոյի քարե արձանների և կոթողների տեսք, ինչպես նաև փորագիր զարդանախշեր[փա՞ստ]:

Պատկերասրահ խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  • «Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower» (անգլերեն). Официальный сайт ЮНЕСКО. 2000. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 22-ին.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «BAZAR MEYDANI (Sıratağlı dini-memarlıq kompleksi)» (ադրբեջաներեն). icherisheher.gov.az. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 19-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 26-ին.
  2. «SIRATAĞLI DİNİ – MEMARLIQ KOMPLEKSİ» (ադրբեջաներեն). icherisheher.az. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 26-ին.