Նոր հայկական նոտագրություն

Նոր հայկական ձայնագրությունը հայկական նոտագրման համակարգ է, որը ստեղծել է Համբարձում Լիմոնջյանը, հին հայկական ձայնագրության՝ խազերի հիման վրա։ Նրա նեմային նշանները հնարավորություն են տալիս մեղեդին գրել շարականի տողերի միջև՝ հեշտացնելով երգեցողությունը։

Նոր հայկական ձայնագրության օրինակ՝ 1922 թվականի ձեռագիր «Ձայնագրյալ Պատարագ» տետրից

Պատմություն խմբագրել

16-րդ դարից հետո հայկական խազագիր նոտագրությունը հետզհետե բարդանում է, և ապա անհասկանալի է դառնում եկեղեցական երաժիշտներին։ 19-րդ դարի սկզբում՝ այն բարեփոխվում է Պապա Համբարձում Լիմոնջյանի միջոցով 1813-1815 թվականներին։ Համակարգի փոփոխման պատճառներից էին նոտագրման համակարգը սովորելու և օգտագործման համար ավելի հեշտ դարձնելը, և հին խազագրության տարրերից օգտվելը։

Կոմիտասն իր ուսումնասիրական և հայկական ժողովրդական երաժշտության ուղևորություններում, հիմնականում օգտագործել է նոտագրության այս համակարգը։

Նոր հայկական ձայնագրությունը այժմ դասավանդվում է Երևանի պետական կոնսերվատորիայում, Գևորգյան Ճեմարանում, և ուրիշ երաժշտական հիմնարկություններում[1]։

Տես նաև խմբագրել

Աղբյուրներ խմբագրել

  1. «Խազ (անգլերեն)». Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 21–ին-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել