Նյանյեֆան
Նյանյեֆան (չինարեն՝ 年夜飯, 年夜饭` niányèfàn - ամանորյա ընթրիք), ավանդական ընթրիք չինական Նոր տարվա տոնակատարության ժամանակ։
Չինաստանի տարբեր շրջաններում կարելի է անվանել նաև տուանյուանֆան, կամ այլ կերպ[1][2]։
Նկարագրություն խմբագրել
Նյանյեֆանը տոնի կարևոր մասն է և լցված է բազմաթիվ խորհրդանիշներով և գաղտնի իմաստներով։ Այսպիսով, ավանդաբար չուսիում սնունդ են պատրաստում տոնի սկսվելուց մի քանի ժամ առաջ, քանի որ ենթադրվում է, որ ամբողջ տարին կանցնի այնպես, ինչպես կդիմավորեն, իսկ դանակ օգտագործելով՝ կարող եք պատահաբար կտրել բախտը։ Որպեսզի գալիք տարին հագեցնող լինի, ընդունված է ամանորյա սեղանին առատորեն ուտելիք դնել, ընդ որում՝ կարևոր է, որ մթերքների շարքում լինեն չինական բառերին համահունչ երջանկություն և բարեկեցություն՝ հավ, ձուկ և տոֆու[1]։ Այն շրջաններում, որտեղ ձուկ չի հայտնաբերվել, ձկների գլխի պրոֆիլները պատրաստվում են ծառերի տերևներից։ Բացի այդ, սեղանին մատուցվող ուտեստներից շատերին տրվում են ներդաշնակ անուններ՝ որպես ամանորյա մաղթանքներ ընտանիքի անդամներին[2][3]։
Երկրի տարբեր շրջաններում բնորոշ են նաև տեղական տոնական ուտեստները՝ հյուսիսում ուտում են ցզյաոզի, իսկ հարավում՝ նյանգաո[1]։
Տոնի համար նրանք մաքրում են տունը, նրանք դուրս են գալիս սեղանին նոր հագուստով[4]։ Ընթրիքից առաջ կատարվում է նախնիներին ընծայելու արարողություն, որոնք ներկայացված են խորհրդանշական փայտե անվանական ցուցանակներով։ Ընտանիքի անդամների հանդիպումը նույն սեղանի շուրջ ամեն տարի ընկալվում է որպես, հնարավոր է, վերջինը, քանի որ հայտնի չէ՝ մեկ տարի հետո ընտանիքը կհավաքվի նույն կազմով[5]։
Ընթրիքից հետո ընտանիքը միասին հանգստանում է[5], ոչ ոք չի բաժանվում քնելու, որպեսզի չկորցնի երջանկությունը։ Գալիք տարում հաջողություն ունենալու համար երեխաներին տրվում են կարմիր ծրարներ փողով (ի սկզբանե ընդունված էր հարյուր մետաղադրամներից մի փունջ տալ, որոնք խորհրդանշում էին հարյուր տարի ապրելու ցանկությունը, բայց ժամանակի ընթացքում ավանդույթը փոխվեց)[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «История и традиции празднования Китайского Нового года». РИА Новости. 2014 թ․ հունվարի 31. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Людмила Демина (2013 թ․ փետրվարի 10). «Разнообразие блюд в канун китайского Нового года». Великая Эпоха. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.(չաշխատող հղում)
- ↑ Yang Yang (2017 թ․ հունվարի 25). «New Year's Eve Dinner Varies Across China Due to Different Cultures» (անգլերեն). Women of China. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
- ↑ Patrick Scally (2017 թ․ հունվարի 27). «Year of the Rooster». GoKunming (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
- ↑ 5,0 5,1 Haiwang Yuan The origin of Chinese New Year and its Customs // The Magic Lotus Lantern and Other Tales from the Han Chinese. — Libraries Unlimited, 2006. — P. 169. — 239 p. — ISBN 9781591582946