Նիկողայոս Ալադաթյան
Նիկողայոս Հովհաննեսի Ալադաթյան (Նիկողայոս Հովհաննիսյան Ալադաթյան(ց), 1833[2], Թիֆլիս, Վրացական նահանգ, Ռուսական կայսրություն[1][2] - հուլիսի 25, 1875[1][2], Թիֆլիս, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն), հայ հասարակական, քաղաքական, պետական գործիչ, Թիֆլիսի քաղաքագլուխ[3]։
| Նիկողայոս Ալադաթյան | |
| Կրթություն՝ | Լազարյան ճեմարան[1] և Մոսկվայի կայսերական համալսարան[1] |
|---|---|
| Մասնագիտություն՝ | դրամատուրգ |
| Ազգություն | հայ |
| Ծննդյան օր | 1833[2] |
| Ծննդավայր | Թիֆլիս, Վրացական նահանգ, Ռուսական կայսրություն[1][2] |
| Վախճանի օր | հուլիսի 25, 1875[1][2] |
| Վախճանի վայր | Թիֆլիս, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն |
Կենսագրություն խմբագրել
1856 թվականին ավարտել է Թիֆլիսի գիմնազիան ավարտելուց հետո ուսումը շարունակել է Մոսկվայի կայսերական համալսարանում[4]։ Արդեն այդ տարիներին Ն.Ալադաթյանը հանդես է գալիս թատրոնի ասպարեզում։ Մոսկվայում հիմնված և հայերեն ներկայացումներ բեմադրող թատերասիրաց խմբակի համար, 1859 թվականին գրում է «Վա՜յ իմ կորած 50 ոսկի» կենցաղագրական առաջին պիեսը[4][5]։ Առաջին անգամ ներկայացվում է 1859 թվականի հունվարի 27-ին Մոսկվայում՝ Նովայա Բասմաննայա փողոցում գտնվող վաճառական Միքայել Ստեփանյանցի տանը[4][6]։ Այնուհետեւ, երկար ժամանակ բեմադրվել է հայկական թատերական խմբերի կողմից։
1860 թվականին Ալադաթյանը օժանդակել է «Հյուսիսափայլի» հրատարակման գործին[7][8]։ Մոսկվայում ներկայացված հայերեն մի բեմադրության մեջ 1865 թվականին նա ստանձնում է «հարուստ վաճառականի» դերակատարությունը[9][10][11][12][13][14][15][16][17]։
Համալսարանն ավարտելուց հետո Ալադաթյանը վերադառնում է Թիֆլիս։ 1866 թվականին Թիֆլիսի Մարիամյան օրիորդաց ուսումնարանում աշխատում էր որպես ուսուցիչ և միաժամանակ հանդիսանում Ներսիսյան դպրոցի հոգաբարձու[18]։
1868 թվականին Թիֆլիսի քաղաքային ընտրությունների ժամանակ ընտրվել է ավագ ներկայացուցիչ, իսկ քաղաքագլուխ Երեմիա Արծրունու հրաժարականից հետո 1,5 տարի վարում է քաղաքագլխի պաշտոնը[18]։ Ն.Ալադաթյանցի պաշտոնավարության շրջանում՝ 1868 թվականի նոյեմբերի 8-ին, բացվում է Քաղաքային նոր հիվանդանոցը[19]։ 1869 թվականին մասնակցում է Գայանյան օրիորդաց ուսումնարանի հիմնադրմանը[18]։
Վախճանվել է Թիֆլիսում 1875 թվականի հուլիսի 25-ին թոքախտից[18][20]։
Երկեր խմբագրել
- «Վայ, իմ կորած հիսուն ոսկին» (վոդևիլ մեկ գործողությամբ), «Հայկական աշխարհ», 1866, N 6-7
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
- ↑ Սամվել Կարապետյան, «Թիֆլիսի քաղաքագլուխները», գիրք Ե։ ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատարակչություն, Երևան 2003թ. ISBN 5-8080-0520-5. (հայ.) Արխիվացված 2019-02-07 Wayback Machine (ռուս.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Երեմեան Ա., Ռուսահայ թատրոնի պատմութիւնը, «Բազմավէպ», 1935, էջ 150-151։
- ↑ «Հայկական Աշխարհ», 1867, N 1, էջ 72։
- ↑ «Բազմավէպ», 1934, N 4, էջ 164։
- ↑ «Մեղու Հայաստանի», 1860, N12, էջ 930։
- ↑ «Մեղու Հայաստանի», 1860, N 14, էջ 106։
- ↑ Քիշմիշեան Ալ., Հայոց թատրոնը Մօսկւայում 1858-68 թթ.:
- ↑ «Տարազ», 1908, N 2:
- ↑ «Փորձ», 1879, N 10:
- ↑ «Հիւսիսափայլ», 1859, N 1, էջ 76։
- ↑ Արշարունի Ա., Մոսկվայի համալսարանը ու հայ առաջավոր ինտելիգենցիան, Երևան, 1955, էջ 232։
- ↑ «Սովետական Գրականություն», 1956, N6 (164):
- ↑ Հարությունյան Ս., Միհրիդատ Ամերիկյան, Երևան, 1959, էջ 36։
- ↑ Բզնունի Դ., Գրիգոր Ավետյան, Երևան, 1963, էջ 147։
- ↑ Ավչյան Ս., Գրական ակնարկներ, Թբիլիսի, 1978, էջ 225-228։
- ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 «Բազմավէպ», 1935, էջ 150։
- ↑ “Кавказский календарь на 1869 г.”, Тифлис, 1868, էջ 116։
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.
 | Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նիկողայոս Ալադաթյան» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 134)։ 
|