Մոնղոլական խածկտիկ

թռչունների տեսակներ
Մոնղոլական խածկտիկ
Մոնղոլական խածկտիկ
Մոնղոլական խածկտիկ
Մոնղոլական խածկտիկ (արու)
Մոնղոլական խածկտիկ (արու)
Դասակարգում
Թագավորություն  Կենդանիներ (Animalia)
Տիպ/Բաժին Քորդավորներ (Chordata)
Ենթատիպ Ողնաշարավորներ (Vertebrata)
Դաս Թռչուններ (Aves)
Կարգ Ճնճղուկազգիներ (Passeriformes)
Ընտանիք Սերինոսազգիներ (Fringillidae)
Ցեղ Անապատային խածկտիկ (Bucanetes)
Տեսակ Մոնղոլական խածկտիկ (B. mongolicus)
Միջազգային անվանում
Bucanetes mongolicus
Տարածվածություն և պահպանություն
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝
Քիչ մտահոգող տեսակ

Տաքսոնի տարածվածությունը
Տաքսոնի տարածվածությունը

Մոնղոլական խածկտիկ (լատին․՝ Rhodophechys mongolica), սերինոսազգիների ընտանիքին պատկանող բնադրող-չվող թռչուն։ Մարմնի երկարությունը 13 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 25,5-27,5 սմ։ Ընդհանուր գունավորումը դարչնավուն է, կտուցը՝ հաստ, դեղնավուն։ Հասունի թևերի ծածկողները, թափահարողները և պոչի հիմքը վարդագույն ու սպիտակ հատվածներով են։ Արուի գլուխը, վիզը, մարմնի կողքերը և գոտկատեղը վարդագույն են։ Էգն ավելի խամրած է, վիզը, մարմնի կողքերը և գոտկատեղը՝ սովորաբար առանց վարդագույնի։ Երիտասարդն ավելի դարչնագույն ու ավելի դեղնամոխրագույն, քան էգը, առաջնային փետուրների երիզները՝ դարչնագույն՝ վարդագույն երանգով։ Երկրորդայինները սպիտակավուն հատվածով են։ Կտուցը մոխրավուն-դեղին է։ Բնակվում է նոսր բուսականությամբ, չոր, քարքարոտ լեռնալանջերին։ Սնվում է սերմերով, միջատներով։

Տարածվածություն

խմբագրել

Տարածված է Հարավային Թուրքիաում, դեպի արևելք՝ Հարավային Կովկասով, Հյուսիսային Իրանով, Կենտրոնական Ասիայով մինչև Գոբի անապատը։ Հայաստանում բնադրավայրը հայտնաբերված է Արարատի մարզի Վեդի քաղաքի շրջակայքում[1]։

Էկոլոգիա

խմբագրել

Հայաստանում չվող տեսակ է, բնադրավայրում հանդիպում է ապրիլից մինչև սեպտեմբեր։ Բնադրում է Ժայռերի ճեղքերում, մեծ քարերի կույտերում։ Ձվադրում է ապրիլի երկրորդ կեսերին՝ դնելով 3-8, ավելի հաճախ՝ 4-6 ձու։ Զարգացումը տևում է 11-14 օր[1]։

Պահպանություն

խմբագրել

Հայաստանում խիստ սահմանափակ արեալով հազվագյուտ տեսակ է, որը ընդգրկված է ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակում։

Խիստ սակավաթիվ գաղութային տեսակ է՝ մասնատված և ոչ ամենամյա բնադրմամբ։

Վտանգման հիմնական գործոններից են փոքր թվաքանակն ու տնտեսական գործունեության արդյունքում ապրելավայրերի փոփոխումը։

Պահպանության միջոցառումներ չեն իրականացվում[1]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մոնղոլական խածկտիկ» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մոնղոլական խածկտիկ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։