Միջուկային զենք ունեցող երկրների ցանկ
Միջուկային զենք ունեցող պետությունների ցանկ կամ Միջուկային ակումբ, քաղաքագիտական կլիշե, խորհրդանիշ այսպես կոչված միջուկային տերությունների (NWS)՝ պետությունների մի խմբի համար, որոնք մշակել, արտադրել և փորձարկել են միջուկային զենք[1]։
Ներկայումս գոյություն ունի ութ ինքնիշխան պետություն, որոնք հաջողությամբ փորձարկում են միջուկային զենք։ Դրանցից հինգը համարվում են միջուկային երկիր (ՄԵ) համաձայն Միջուկային զենքի չտարածման մասին պայմանագրի (ՄԶՉ)։ Այս պետություններն են Չինաստան, Ֆրանսիա, Ռուսաստան, Միացյալ Թագավորություն, ԱՄՆ։
1970 թվականից հետո, երբ ՄԶՉ պայմանագիրը մտավ ուժի մեջ, այս պայմանագրի կողմ չհանդիսացող երեք երկիր, այդ թվում Հնդկաստանը, Պակիստանը և Հյուսիսային Կորեան իրականացրեցին միջուկային զենքի փորձարկումներ։ Հյուսային Կորեան եղել է ՄԶՉ պայմանագրի կողմ, սակայն դուրս է եկել 2003 թվականին։
Ըստ որոշ փաստերի Իսրայելը նույնպես կարող է ունենալ միջուկային զենք[2][3][4][5][6], սակայն դա պաշտոնական չէ, և հայտնի չէ Իսրայելի կողմից միջուկային փորձարկումների մասին[7]։ Հաշվվում են, որ Իսրայելում կան 75-ից 400 միջուկային մարտական գլխիկներ[8][9]
Միջուկային զենք ունեցող նախկին երկրներից են Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունը (ոչնչացրել է բոլոր զենքերը մինչև 1970 թվականը)[10] և ԽՍՀՄ նախկին երկներ Բելառուսը, Ղազախստանը ու Ուկրաինան։
Ըստ Ատոմային գիտնականների բուլետենի տվյալների, աշխարհում միջուկային զենքերի քանակը հասնում է 9.220-ի 2017 թվականի դրությամբ[11]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «10. World nuclear forces | SIPRI». www.sipri.org. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 21-ին.
- ↑ Hersh, Seymour (1991 թ․ հոկտեմբերի 27). «Authors Note». The Samson Option. Random House. ISBN 978-0394570068."This is a book about how Israel became a nuclear power in secret." (First sentence, Authors' Note/Introduction, The Samson Option: Israel's Nuclear Arsenal and American Foreign Policy, Hersh)
- ↑ «Nuclear Weapons: Who Has What at a Glance». Arms Control Association. October 2016. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 16-ին. «India, Israel, and Pakistan never signed the NPT and possess nuclear arsenals.»
- ↑ Rosen, Armin (2014 թ․ նոյեմբերի 10). «Israel's Nuclear Arsenal Might Be Smaller And More Strategic Than Everyone Thinks». Business Insider. «The country possesses some of the most powerful weaponry on earth, along with delivery systems that give it the ability to strike far beyond its borders.»
- ↑ «Israel». Nuclear Threat Initiative. May 2015. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 16-ին. «While experts generally agree that Israel possesses nuclear weapons, no such current open source consensus exists on the status of Israel's offensive chemical or biological weapons programs.»
- ↑ Stover, Dawn (2016 թ․ սեպտեմբերի 16). «Does Israel really have 200 nuclear weapons, or was Colin Powell exaggerating?». Bulletin of the Atomic Scientists. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 16-ին. «The boys in Tehran know Israel has 200, all targeted on Tehran, and we have thousands.» citing primary source private email from Colin Powell to Jeffrey Leeds [1]
- ↑ Harding, Luke (2006 թ․ դեկտեմբերի 12). «Calls for Olmert to resign after nuclear gaffe Israel and the Middle East | Guardian Unlimited». London: Guardian. Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 15-ին.
- ↑ Nuclear Forces, Stockholm International Peace Research Institute, sipri.org
- ↑ There are a wide range of estimates as to the size of the Israeli nuclear arsenal. For a compiled list of estimates, see Avner Cohen, The Worst-Kept Secret: Israel's bargain with the Bomb (Columbia University Press, 2010), Table 1, page xxvii and page 82.
- ↑ Arms Control and Global Security, Paul R. Viotti - 2010, p 312
- ↑ «Nuclear Notebook». Bulletin of the Atomic Scientists. 2017. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 7-ին.